Nghe các ngư dân ở làng biển Đông Tác (phường Phú Đông, TP Tuy Hòa) kể về chuyện săn “cá cây”, tôi như bị hút hồn bởi những câu chuyện đầy bí ẩn và thú vị nên quyết định theo tàu anh Lê Đức Tuyến (31 tuổi, ở phường Phú Đông) ra khơi một chuyến.

Lâu nay, giới chơi cổ vật thường nhắc đến một dòng gốm cổ với nhiều nét riêng độc đáo có nguồn gốc từ làng Quảng Đức, một làng nghề nằm bên bờ sông Cái thuộc xã An Thạch, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.

Chưa bao giờ tàu thuyền đánh bắt xa bờ rơi vào tình trạng bi đát như vụ này, vì sản lượng đánh bắt hải sản đạt thấp, giá cá hạ, bấp bênh và dầu diesel đột ngột tăng giá cao. Thực trạng này dẫn đến hàng loạt ngư dân bỏ tàu nằm bờ và kêu bán tàu, nhưng không ai dám mua!

Hò hẹn mãi, tôi mới tháp tùng được anh bạn hàng xóm để đi câu cá dìa ban đêm trên biển. Người tôi “theo nghề” là Đặng Phong Dinh, 45 tuổi, một tay “chuyên săn” cá dìa ở TP Tuy Hòa. Dinh hiện có 3 con trai được đặt “biệt danh” là Dìa Anh, Dìa Em và Dìa Út. Anh phân trần: “Vợ chồng định kiếm đứa gái út nhưng lại ra cái...thằng, chắc là do thường xuyên ăn cá dìa...”.

Sau hơn 35 năm đứa con trai biệt tích, nhờ tấm lòng, tình cảm và trách nhiệm của một sĩ quan công an, bây giờ cụ Thích không chỉ biết được tung tích của người con và nhận diện đứa cháu nội chưa một lần gặp mặt, mà điều đáng nói là người dân ở vùng biển xã An Ninh Đông không còn nghĩ rằng con trai của bà là ngụy quân, mà sự thật anh ấy là một liệt sĩ.

Trong một lần về quê chơi, anh bạn ở TP Hồ Chí Minh rủ tôi đi mua chuột đồng về làm món nhậu. Khi chúng tôi chưa biết tìm ở đâu ra món chuột đồng thì ông Nguyễn Văn Trí, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Vinh (huyện Đông Hòa) - người quen của bạn tôi - chỉ nhà một nông dân tên là Nguyễn Kim Thương, “chuyên gia” bắt chuột để bán. Ông Trí nói: “Nhờ anh ta mà ruộng lúa của nhiều người trong thôn không còn bị chuột cắn phá. Hàng ngày vẫn có người đến nhà nhờ anh săn bắt chuột”.

Bến cảng Đông Tác (phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên) vào một ngày cuối năm Đinh Hợi tấp nập hàng trăm tàu thuyền cập vào lấy nguyên liệu. Trong số đó, có chiếc tàu 200 mã lực biển số PY 5202 TS đang chỉnh sửa ngư cụ, máy móc chuẩn bị ra khơi. Biết có khách, người đàn ông từ trong ca-bin chui ra, đưa bàn tay dính đầy dầu nhớt quệt mồ hôi và hồ hởi: “Vâng, tôi là Hai Miên “bò gù” (cá ngừ đại dương) đây...!”.

Ở bắc miền Trung, có lẽ chẳng ở đâu sành ăn chuột đồng bằng ở quê tôi, xã Hoà Đồng, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên. Bởi thế nên mới có câu truyền tụng trong dân gian: Hòa Đồng, nhà cháy không chữa, nhưng chữa chà di*.

Ngược quốc lộ 13, chúng tôi hăm hở về thăm di tích Trung ương Cục miền Nam (TWCMN) - nơi từng được gọi là “Thủ đô kháng chiến” của miền Nam. Nơi đây những kỳ tích vang bóng một thời trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Cây cao su đã đứng chân trên vùng đất rộng lớn thuộc hai huyện miền núi Sông Hinh và Sơn Hòa với 1.802ha. Sẽ có 150 ha sẽ cho thu hoạch từ đầu năm nay mở ra cơ hội biến hàng loạt nông dân trở thành những triệu phú.

6 giờ sáng, cổng Bệnh viện đa khoa Phú Yên chào đón bước chân vội vã của các nữ tu mang cháo dinh dưỡng cho người bệnh ở các khoa Nhi, Nội, Lao.

Không phải là nơi xuất phát của nghề nuôi baba, nhưng xã Xuân Hải và Xuân Cảnh, huyện Sông Cầu, hiện là nơi nuôi baba lớn nhất của tỉnh. Trong tương lai gần, hai xã này cùng với Xuân Thịnh có thể sẽ trở thành “xứ baba” của khu vực miền Trung.

Trạm khí tượng hải văn Trường Sa là một trong số 26 trạm phát bão quốc tế trên toàn thế giới, góp phần thể hiện chủ quyền lãnh thổ của nước Việt Nam.

“Thấy tôi làm, người ta bảo thằng rể ông Tám Trưởng nó đốt tiền. Nhưng tôi nghĩ, chừng vài ba năm nữa thì mình... hốt tiền. Chừng đó mình mới “thanh minh” với mọi người được”. Võ Hà Đông nói vậy về trang trại nuôi các loài động vật hoang dã mà anh đã gầy dựng hơn một năm nay.

Mười bốn năm trước, hai vợ chồng Lê Ngọc Hậu (sinh 1965) cùng em trai Lê Ngọc Tùng (sinh 1968) lặng lẽ theo chiếc xuồng nan đến sinh sống trên “bán đảo” lau lách đìu hiu ở Bãi Lau (thôn Vũng Rô, huyện Đông Hòa). Từ đó, họ dường như sống khép mình với thế giới bên ngoài, miệt mài lao động để lập trang trại nhỏ bên vách đá núi, nuôi tôm hùm trước vịnh biển... Nhiều người gọi họ là hai anh em “Robinson” trên Bãi Lau!

Những câu chuyện kể qua nhiều thời kỳ ở vùng rừng núi phía tây Phú Yên thường rất ly kỳ. Tôi về Suối Trai (Sơn Hòa) một ngày cuối năm, lặn lội tìm nhà của tấm gương sản xuất giỏi Ma Hoe ở buôn Thống Nhất, nghe Ma Hoe kể về chuyện làm giàu từ thời còn là anh thanh niên có tên Y Pít với người anh trai Y Pe.

1- Cuối năm. Tuyến Quốc lộ IA hối hả dòng xe nối đuôi nhau cuộn chảy. Những chiếc xe khách từ phía bắc vào trống trơ, kéo cả kính chắn lên cho gió lùa, còn lượt ra lại màn giăng bít bùng, vội vã. Trên mui nào thùng, nào gói.

Những ngày này, ở huyện miền núi Sơn Hòa bà con đồng bào dân tộc thiểu số đang tất bật với việc thu hoạch đám sắn, rẫy mía cho kịp ngày tết. Năm nay được mùa, nhà nào cũng tính chuyện ăn tết có “đốt” heo, “đốt” bò. Không khí tết đang tràn ngập khắp các buôn làng...