Chưa bao giờ tàu thuyền đánh bắt xa bờ rơi vào tình trạng bi đát như vụ này, vì sản lượng đánh bắt hải sản đạt thấp, giá cá hạ, bấp bênh và dầu diesel đột ngột tăng giá cao. Thực trạng này dẫn đến hàng loạt ngư dân bỏ tàu nằm bờ và kêu bán tàu, nhưng không ai dám mua!

Hàng loạt tàu nằm bờ ở bến Đông Tác vì không kham nổi giá chi phí nhiên liệu! - Ảnh: N.LƯU

 

NGƯ DÂN LAO ĐAO

Đang vào chính vụ mùa đánh bắt cá ngừ đại dương, vậy mà có hơn 50% tàu thuyền của ngư dân Đông Tác (phường Phú Đông, TP Tuy Hòa) đều neo ken dày ở sát lạch sông Đông Tác. Ông Huỳnh Nơi, chủ tàu PY5193, vẻ mặt đầy thất vọng nói với chúng tôi: “Các cơ sở xăng dầu đồng loạt bán dầu theo giá mới với mức tăng kỷ lục từ trước đến nay (tăng 3.900 đồng/lít, chưa kể các cơ sở xăng dầu tính thêm phí vận chuyển dầu đến các vùng biển khoảng 80 đồng/lít - PV). Mỗi chuyến biển phải chi phí tăng thêm khoảng 20 triệu đồng tiền dầu và sắm chuyến, trong khi đó, nghề biển mỗi lúc một khó khăn, sản lượng khai thác đạt thấp, giá cả lại hạ. Với tình trạng này, không cách chi mà ngư dân dám dong tàu thuyền ra khơi được nữa. Mùa biển mà tàu nằm bờ thì coi như vỡ nợ!”. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết thêm, tàu của ông Nơi ra khơi chuyến biển đầu tiên trong vụ này lỗ trên 10 triệu đồng, đành neo bờ gần tháng nay. Ông Nơi đang chạy đôn chạy đáo vay mượn tiền để sắm chuyến mới thì giá dầu lại tăng cao, đành nhờ cơ sở bán xăng dầu “cứu” giúp bằng cách ký “sổ nợ” phân nửa tiền dầu để chuẩn bị vươn khơi trong những ngày tới.

Hàng loạt tàu nằm bờ ở thời buổi dầu tăng giá khiến hàng trăm người đi bạn thất nghiệp, đành “nằm chơi xơi nước”, phải ngậm ngùi… ăn nợ và chuyển sang làm nghề khác. Một số cơ sở xăng dầu ở vùng biển cũng “đứng bánh” hoặc hoạt động cầm chừng. Ông Đặng Tấn Sum, chủ doanh nghiệp xăng dầu Mười Sum ở Đông Tác, cho biết, hiện nguồn dầu bán ra cho ngư dân giảm đến hơn 50%, có ngày không tàu nào đong dầu. Hầu hết các chủ tàu đều vay vốn ngân hàng hoặc vay nặng lãi của tư thương rồi trả nợ gối đầu, nợ dầu cũng gối đầu, nhưng thu nhập của nghề biển thì lại bấp bênh. Và dầu tăng giá khiến nợ cũ chưa trả xong, ngư dân lại phải “cõng” thêm nợ mới. “Ngư dân đang thật sự gặp khó khăn và còn nợ tiền dầu của tôi hơn 10 tỉ đồng. Tôi đã giúp bán dầu nợ cho nhiều chủ tàu thuyền ở đây. Nếu không có giải pháp “cứu” những con tàu nằm bờ để vươn khơi, thì nguy cơ vỡ nợ là điều khó tránh khỏi!” – Ông Sum bộc bạch.

Đang mùa đánh bắt, nhưng tàu nằm ken dày ở vùng cửa lạch Đông Tác (TP Tuy Hòa) – Ảnh: N.LƯU

 

Liên tục 1 năm qua, giá dầu tăng vùn vụt khiến ngư dân đánh bắt xa bờ Phú Yên gặp khó khăn. Nhưng chưa khi nào giá dầu tăng ở mức quá lớn như đợt tăng giá vừa rồi. Bởi vậy, tàu nằm bờ hàng loạt là chuyện dễ hiểu vì có cố gắng ra khơi, đổ công sức thời gian, đối mặt nguy hiểm thì thu cũng không đủ bù chi.

TRANH NHAU... BÁN TÀU!

“Anh mua tàu phải không?... Không phải à! Nếu ai mua tàu, anh chỉ giùm để tui bán chiếc tàu PY 91004 chứ nợ chồng chất, rồi dầu tăng giá thì lấy gì cho tàu “ăn” để vươn xa bờ!” – Một ngư dân trẻ tuổi gặp tôi rồi hỏi như muốn khóc. Đó là anh Ngô Văn Phú (29 tuổi), ở xã Hòa Hiệp Bắc (huyện Đông Hòa). Gia đình anh Phú vay ngân hàng 100 triệu đồng và lấy vốn cổ đông đầu tư chiếc tàu trên 290 triệu đồng. Sau 4 năm tàu vươn khơi anh lỗ trên 200 triệu đồng. Vụ này chi phí sắm chuyến, tiền dầu tăng quá cao, anh Phú đành đi bạn cho tàu khác để lo kinh tế gia đình, đồng thời đang kêu bán chiếc tàu với giá 150 triệu đồng để giải nợ!

 

Anh Ngô Văn Phú bên chiếc tàu không thể vươn khơi vì không có tiền chi phí tổn - Ảnh: N.L

 

Mỗi chuyến biển chi phí từ 60 – 80 triệu đồng (tuỳ loại tàu), trong khi đó giá hải sản các loại vẫn ở mức thấp, bấp bênh, nên đa số tàu đều bị lỗ vốn. Chuyến biển đầu tiên vụ này ở các làng biển Phú Yên chỉ có 20% tàu có lãi, 40% tàu huề vốn (chưa tính tiền công khoảng 10 người đi bạn/chuyến biển dài gần 1 tháng- PV) và 40% tàu lỗ nặng. Bây giờ, bà con đành tranh nhau rao bán phương tiện làm ăn sinh sống của mình chỉ vì không còn đủ sức gánh lỗ và lo kinh phí sắm chuyến, mua dầu. Theo ông Đặng Tấn Sum, chủ doanh nghiệp xăng dầu Mười Sum, hiện có hơn 30% tàu thuyền ở Đông Tác rao bán. Có thể liệt kê ra đây hàng loạt ngư dân ở Đông Tác rao bán tàu để dứt bỏ con đường... ra biển, như ông Ngô Cao (tàu PY90181); Lê Quang Nề (tàu PY1547); Lê Văn Tân (tàu PY90082); Trương Công Hải (tàu PY5144); ông Ba Song (tàu PY91108)… Tàu thuyền bán nhiều với giá rẻ chỉ bằng từ 40 – 60% giá trị thực con tàu, nhưng oái oăm là chẳng ai dám hỏi mua!

Hiện nhiều ngư dân đang vay mượn vốn mua dầu, sắm chuyến và “đặt cược” số phận may rủi vào chuyến vươn ra biển thứ 2 trong vụ này. Nếu tàu tiếp tục hoạt động lỗ vốn, thì đời sống của ngư dân không biết sẽ đi về đâu. Do vậy, nhiều ngư dân kiến nghị có chính sách hỗ trợ hoặc trợ giá dầu diesel cho tàu thuyền để có điều kiện vươn khơi khai thác thủy sản…

NGUYÊN LƯU