Ông Trần Văn Duyên đứng trên chiếc cống nước thải của Nhà máy Vạn Phát bày tỏ bức xúc với các phóng viên về tình trạng ô nhiễm môi trường do nhà máy Vạn Phát gây ra - Ảnh: TẤN LỘC

 

Dù đang là buổi sáng, nhiều ngôi nhà ở thôn Mặc Hàn lại đóng cửa. Nhiều người cho biết đây là cách để tránh được phần nào mùi hôi thối bao trùm khắp làng. Nhà bà Nguyễn Thị Phượng (65 tuổi) cách nhà máy Vạn Phát hơn cây số vẫn bị ảnh hưởng nặng. Bà Phượng nói: “Những lúc trời không có gió, mùi hôi thối nồng nặc xông vào nhà. Mùi hôi nặng nhất là vào lúc sáng và ban đêm vì vào thời gian này nhà máy xả nước thải. Dù nhà tôi đã đóng kín cửa nhưng mùi hôi vẫn bay vào nhà khiến cả nhà không thể ngủ được. Ai cũng cảm thấy tức ngực, khó thở. Nhiều đêm liền, cả nhà thức trắng nên rất mệt mỏi, sáng ra không thể lao động được”. Bà Phượng than thở: “Người lớn đã vậy, trẻ con còn tội hơn. Trong thôn đã có một số trẻ sơ sinh bị suy hô hấp do hít phải mùi hôi thối này”. Bà Thái Thị Đạo, nhà ở gần nhà máy, nói rằng: “Cả nhà tôi thường xuyên đau đầu do hít phải mùi hôi thối từ chất thải của nhà máy Vạn Phát. Nhiều đêm đi ngủ chúng tôi phải mang khẩu trang vì không thể chịu nổi mùi thối. Sáng ra, người mệt bã vì ngủ mà thiếu không khí”.

Nhiều người đã bị ngứa ngáy da tay, chân khi tiếp xúc với nước thải của nhà máy Vạn Phát. Bà Phượng kể rằng, người nhà bà lỡ chạy xe máy ngang dòng nước thải khi về đã không thể đưa xe vào nhà do mùi nước thải dính trên bánh xe cũng bị hôi thối. Bà Thái Thị Đạo cho biết thêm, những ai tiếp xúc với nước thải, khi về đến nhà dù đã tẩy rửa nhưng trên da thịt vẫn còn mùi hôi. Bà Phượng bức xúc: “Chúng tôi sinh sống ở làng này đã bao đời nay. Nhà máy Vạn Phát mới hoạt động mà đã gây ô nhiễm như vậy. Nay mai nếu nhà máy mở rộng quy mô hoạt động, sản xuất, chẳng lẽ chúng tôi phải bỏ làng ra đi?”.

CÁ CHẾT, MÍA LỤI TÀN

Nước thải chảy từ nhà máy Vạn Phát đen sì, đặc quánh, có mùi hôi nồng nặc - Ảnh: Đức Thông

 

Bà Phạm Thị Thìn đưa chúng tôi ra xem cái ao rộng hơn 1000m2 của gia đình bà nằm cạnh nhà máy. Nước ao đen ngòm, bốc lên mùi rất khó chịu. Bà Thìn kể: “Từ tháng 4/2007, nhà máy Vạn Phát đổ bã bùn sát với khu đất nhà tôi nhưng không xây dựng hệ thống xử lý chống thấm nên nước thải thấm rỉ vào ao cá khiến cá trong hồ nổi lên chết hàng loạt”. Ngoài ra, đám ruộng lúa nước khoảng ba sào của gia đình bà Thìn cũng bị ảnh hưởng như nước có màu đen, mỗi khi bước xuống đều bị ngứa ngáy chân tay. 

Ở cái hồ cuối con mương dẫn nước thải của nhà máy Vạn Phát, những con cá trong hồ đang thoi thóp, nổi lờ đờ trên mặt nước. Ông Trần Văn Duyên nói: “Trước đây cá đọng lại trong hồ này nhiều lắm. Thế nhưng, từ khi nhà máy Vạn Phát xả nước thải theo suối chảy ra hồ này, cá trong hồ đều bị chết hết”.  Nhiều người dân ở Mặc Hàn cho biết mỗi khi nhà máy Vạn Phát xả nước thải, nước ven sông Ba trở nên đen ngòm, cá dưới sông nổi lên mặt nước rồi chết.

Dọc con suối mà nhà máy dùng làm mương dẫn nước thải, cây cối cũng bị chết hàng loạt. Nhiều diện tích mía dọc theo con mương cũng đã bị chết hoặc không thể sinh trưởng, người dân đành bỏ hoang, không thể sản xuất vì nước thải tràn vào ruộng. Hiện đã có hơn 9.000 m2 mía của bốn hộ dân ở thôn Mặc Hàn bị chết, đành bỏ hoang do nước thải của nhà máy Vạn Phát. Ông Lê Văn Yên, người có 1,2 sào mía (mỗi sào 1000m2) bị chết cho biết: “Nước thải nhà máy Vạn Phát rất nóng, đặc quánh và có mùi hôi thối nên khi tràn hoặc ngấm vào ruộng khiến cây mía không thể sống nổi. Chúng tôi khiếu nại, nhà máy Vạn Phát đã đến kiểm tra và hứa bồi thường thiệt hại với mức 8 tấn/sào. Tuy nhiên, từ đó đến nay, chúng tôi chưa hề nhận được đồng tiền bồi thường nào. Nếu nhà máy không bồi thường, chúng tôi sẽ khởi kiện”.

Ngoài số diện tích trên, theo phản ánh của nhiều người dân thôn Mặc Hàn, nhiều diện tích sản xuất khác xung quanh khu vực nhà máy Vạn Phát đang có nguy cơ bỏ hoang vì cây trồng bị chết hoặc không thể sinh trưởng. Bà Thái Thị Đạo nói: “Lâu nay, cả gia đình chúng tôi sống bằng ruộng mía. Vậy mà, giờ đành phải nhìn mía chết, ruộng bỏ hoang, thậm chí cũng không dám bước xuống ruộng vì sợ nước thải gây ngứa. Nhìn những đám ruộng đó, bà con ở đây không ai có thể chấp nhận được”.

HÃY TRẢ LẠI MÔI TRƯỜNG TRONG LÀNH CHO NGƯỜI DÂN