Tối hôm đó, du kích và thanh niên xung phong Hòa Xuân đưa đồng chí Thêm - thuyền trưởng tàu Không số bị thương nặng về hang đá Trạm xá miền đông.
Một góc Vũng Rô - Ảnh: N.LÊ
Sáng 18/2/1965, Ban chỉ huy bến nhận định: sau khi đổ bộ lên Bãi Chính, thế nào địch cũng phát triển càn quét ra Bãi Xép. Lực lượng chiến đấu của ta, ngoài du kích Hòa Xuân và Hòa Hiệp, chỉ có một trung đội của K.60 và một trung đội K.64 vừa mới được tăng cường. Ban chỉ huy bến lệnh cho du kích Hòa Xuân tiếp tục đánh địch ở Bãi Chính, Bãi Chùa. Các lực lượng còn lại rút về bố trí đánh địch ở Bãi Xép, Bùng Binh để bảo vệ kho. Lúc này lực lượng bảo vệ bến K.60 được tăng cường do đồng chí Nguyễn Bá Võ chỉ huy và đồng chí Lê Đình Kiếm làm chính trị viên.
Cuộc chiến đấu tại Bãi Xép, Bùng Binh, Hang Vàng rất ác liệt. Bộ đội và du kích dựa vào thế núi hiểm trở chặn đánh quyết liệt không cho địch tiến vào Hang Vàng là nơi đặt kho chính. Địch hò hét quyết chiếm Hang Vàng. Ta dùng chất nổ hủy kho, tiêu diệt nhiều tên. Địch phải rút chạy và chấm dứt cuộc càn. Số vũ khí còn lại, dân công Hòa Xuân, Hòa Hiệp tiếp tục vận chuyển về căn cứ phía Tây.
Vài ngày sau, địch dùng máy bay B57 rải bom vào núi dọc các hành lang suốt 10 ngày đêm.
Ngày 19/2/1965, địch tổ chức 30 xe bọc thép M.113 chở quân từ Thạch Tuân. Máy bay khu trục ném bom phá trong núi, ngoài hang, tiêu hủy toàn bộ thôn Lạc Long. Du kích Hòa Xuân phối hợp bộ đội chống càn bắn cháy 2 xe M.113. Cùng thời gian này, một trung đoàn ngụy có máy bay, đại bác, tàu chiến phối hợp càn quét xã Hòa Hiệp. Quân dân hai xã và bộ đội ta đã chống trả ngoan cường, diệt 81 tên địch trong đó có 2 cố vấn Mỹ, giữ vững vùng giải phóng.
Trong trận chống càn này, có tên Nguyễn Mây phản bội cách mạng, cung cấp tin tức cho địch, dẫn địch vào kho chứa tạm vũ khí ở căn cứ miền đông, lấy một số vũ khí. Tên Nguyễn Mây được tên Trần Văn Hai, Tỉnh trưởng kiêm tiểu khu trưởng ngụy quyền Phú Yên khen thưởng, tâng bốc. Với bản chất tráo trở của một tên phản bội, tên Nguyễn Mây cậy công thỏa sức ăn chơi, cướp bóc và bị chính kẻ địch giết chết.
“Sự kiện Vũng Rô” đã gây cho địch sự kinh hoàng tột độ. Trong bài báo nói về “Vụ Vũng Rô” tháng 2/1965, Đại tá Hải quân Mỹ R.Sohresdley thú nhận rằng: “Vụ Vũng Rô như vậy đã khẳng định một điều rất quan trọng mà chúng ta đã ngờ vực suốt cả một thời gian dài, nhưng từ trước tới nay vẫn chưa có nhiều bằng chứng. Số lượng vũ khí trên chiếc tàu bị đánh và trên bờ Vũng Rô bị phát hiện đã chỉ ra rằng: nhiều vũ khí có số lượng nhiều hơn đã được chở bằng tàu thủy và trước đó”.
Riêng đối với phong trào chiến tranh du kích, số vũ khí nhận được từ những con tàu Không số đã trang bị cho 1.500 du kích huyện Tuy Hòa, trong đó có du kích xã Hòa Xuân. Với vũ khí trong tay, quân dân ta đã tiến công mạnh hơn, đẩy mạnh phong trào diệt ác phá kèm, cô lập địch co cụm lại 7 cứ điểm trong toàn tỉnh.
Chiến công Vũng Rô, trong đó có sự đóng góp to lớn của quân dân Hòa Xuân đã góp phần cực kỳ quan trọng cho thế và lực của cách mạng Phú Yên, Khánh Hòa và Đắk Lắk. Ngày 28/11 hàng năm được chọn là ngày truyền thống di tích Vũng Rô để ghi nhớ chuyến tàu 41 cập bến Vũng Rô đầu tiên.
PHAN THANH
