Xây dựng nhiều cơ sở hợp pháp và nửa hợp pháp kể cả cơ sở thuộc các thành phần tư sản, vợ con binh sĩ ngụy có tinh thần yêu nước, tiến bộ.
Sử dụng số chị em các thành phần này, họ có điều kiện trực diện đấu tranh với địch, địch ít nghi ngờ. Xoi nhiều luồng hàng, mở nhiều cửa khẩu bằng mọi cách mọi nơi, mọi hướng, đứt chỗ này có chỗ khác. Trên thực tế, có những cửa khẩu và những luồng hàng tồn tại suốt 15 năm (1961-1975) như: Cửa Khẩu, Ấp Rượu, An Chấn, An Mỹ, Chợ Đèo (Tuy An); Lệ Uyên, Trung Trinh, Tuyết Diêm, Triều Sơn (Sông Cầu), Duối Thé (Hòa Quang) Hòa Định, Hòa Thắng (Tuy Hòa 2); Đồng Dài, Phước Nhuận, Phước Huệ (Đồng Xuân); Bến Đá, Đồng Lớn, Lạc Đạo, Hòa Mỹ, Hòa Thịnh, Hòa Phong, Hòa Bình (Tuy Hòa 1)… Địch dùng mọi thủ đoạn đánh phá bao vây vẫn không ngăn cản nổi làn sóng đấu tranh của nhân dân các cửa khẩu, mà còn xây dựng được mạng lưới thương nghiệp, phát triển được luồng hàng, nắm được lực lượng tư thương, bám địa bàn khai triển được luồng hàng, giải quyết được mối quan hệ trao đổi hàng hóa giữa vùng địch với vùng ta. Mỗi luồng hàng, mỗi cửa khẩu tuy mua được không nhiều, nhưng hàng trăm điểm thu mua dồn lại thành khối lượng lớn.
Đi đôi với phát động phong trào sản xuất tự túc, khai thác nhân tài vật lực phục vụ chiến trường, tỉnh kịp thời đề ra một số chính sách để thử nghiệm trong vùng giải phóng như: chia ruộng đất, công điền, công thổ cho dân nghèo, tịch thu ruộng đất của bọn ác ôn, bọn ngụy quyền cướp của dân nghèo trả lại cho chủ cũ, ruộng bị bỏ hoang hóa của dân bị địch dồn vào ấp chiến lược hoặc trốn quân dịch bỏ đi kiếm sống cho nhân dân sản xuất sau họ trở về trả lại. Trong những năm bị thiên tai, hoặc dân phá ấp trở về quê cũ, tỉnh trích một phần ngân sách cứu trợ, mua sắm nông cụ, hỗ trợ sức kéo, ổn định nơi ăn chốn ở tạo điều kiện cho nhân dân sinh sống.
Nguồn sống chính của đồng bào hai huyện Tuy Hòa đều dựa vào cánh đồng lúa và nguồn nước tưới của đập Đồng
Cuối năm 1964 đến cuối năm 1965 vùng giải phóng mở rộng, ta quản lý 2/3 số dân trong tỉnh tiếp tục đẩy mạnh phong trào trồng sắn, mở nhiều đợt huy động nhân tài vật lực tận vùng sâu, vùng ven thị trấn, thị xã rút hàng ngàn thanh niên tham gia lực lượng vũ trang, huy động hàng ngàn tấn lương thực, hàng chục triệu đồng đủ điều kiện cung cấp cho lực lượng quân dân, chính đảng 8.000 người trong tỉnh và gần 2.000 người của quân khu đứng chân ở Phú Yên. Chi viện cho các chiến dịch lớn ở Đắk Lắk, Khánh Hòa theo lệnh của Quân khu. Đủ khả năng cung cấp lương thực thực phẩm và các yêu cầu phục vụ chiến trường để mở những trận đánh lớn ở Tuy Hòa 1 tháng 10/1965 và trận đánh ở đèo Quán Cau tháng 11/1965. Tiêu diệt trung đoàn chủ lực 47 ngụy góp phần đánh bại “chiến tranh đặc biệt” trên phần đất Phú Yên.
Bên cạnh thắng lợi về quân sự, chính trị, công tác kinh tế cũng có bước phát triển khá. Bước chân ra khỏi nhà là thấy sắn, sắn mọc trước mặt, sắn mọc sau lưng, sắn trên đồi, sắn dưới gò, ở đâu cũng có sắn, đi đâu cũng gặp sắn. Những cán bộ làm kinh tế chúng tôi lúc bấy giờ cảm thấy mình đang ngồi trên hệ thống kho ngầm, chứa đầy lương thực phấn khởi biết bao!
Giai đoạn này ta có đất, có dân, có của, có quân đội hùng mạnh. Địch thì co rúm nằm bẹp trong các chi khu. Nhiều người cứ tưởng “hết cơn bĩ cực đến ngày thái lai” dẫn đến chủ quan mất cảnh giác, thấy thuận lợi mà không thấy hết khó khăn, một bộ phận cơ quan, đơn vị bỏ sản xuất căn cứ, dời điểm sản xuất xuống đồng bằng để chim, thú phá, sử dụng gạo lãng phí, thiếu tính toán, không chịu ăn màu. Hàng hóa Trung ương chi viện không muốn đi nhận ngại đường xa.
Đầu tháng 1/1966, địch phát động “chiến tranh cục bộ” đánh vào huyện Tuy Hòa 1. Sau đó chúng đánh ra Tuy An và khắp toàn tỉnh. Hàng chục ngàn lính Mỹ - Nam Triều Tiên, lính ngụy với đủ loại vũ khí hiện đại kể cả máy bay B52, chất độc hóa học càn quét, đánh phá có tính chất hủy diệt; nhà bị đốt, ruộng vườn bỏ hoang hóa. Đồng bào lớp bị bắn giết, lớp bị dồn vào ấp chiến lược.Các cửa khẩu mua bán, trao đổi hàng hóa bị phong tỏa, bao vây các con đường từ căn cứ xuống đồng bằng, các bìa núi thường xuyên bị địch phục kích. Không một khu rừng, không một góc núi nào không bị bom cày, đạn xới, không một giây phút nào vắng tiếng bom rơi đạn nổ. Đời sống cán bộ, bộ đội và nhân dân vùng giải phóng cực kỳ khó khăn. Hoa màu bị chất độc hóa học hủy diệt. Nhờ có những rẫy sắn lâu năm còn lại ít bị nhiễm chất độc mà khỏi tắt bữa.
Trước tình hình cực kỳ khó khăn ấy, tỉnh chủ trương phân tán lực lượng, bám sát các địa bàn, thực hiện ba cùng với dân vừa giải quyết được cái ăn, vừa tận dụng nhân lực tại chỗ phục vụ chiến đấu, bảo vệ nhân dân sản xuất. Trừ những trường hợp mở chiến dịch hoặc tổ chức những trận đánh lớn mới tập trung lực lượng.
(Còn nữa)
CAO XUÂN THIÊM
