Bước vào chiến dịch, nhân dân Phú Yên nô nức tham gia các hoạt động phục vụ kháng chiến, người vót chông, người tải đạn, người thồ gạo… ai ai cũng muốn được đóng góp sức mình vào ngày toàn thắng của dân tộc. Theo kế hoạch hiệp đồng chiến đấu, các huyện Sông Cầu, Đồng Xuân, Tuy An, Sơn Hòa, Tây Nam sử dụng lực lượng địa phương, bao gồm: Đại đội tập trung huyện, dân quân du kích của huyện, dùng ba mũi giáp công nổ súng trước, tấn công ba ngày, vừa nghi binh, vừa kéo địch ra hướng Bắc. Ngày 18/3/1975, hướng thứ yếu Tuy Hòa 2 đánh mục tiêu núi Tranh, diệt đại đội bảo an, do Đại đội đặc công 202 đảm nhận. Lực lượng các xã đánh sâu vào Hòa An, Hòa Trị, Hòa Thắng, Hòa Kiến kéo địch phản ứng lên đường số 7, để Tiểu đoàn 96 phục kích tiêu diệt. Đúng như phương án của chúng ta dự kiến, một đại đội bảo an từ Tuy Hòa 1 lội qua sông Ba tại thôn Cẩm Thạch, xã Hòa Định Tây sang chi viện để đánh sau lưng lực lượng ta. Trúng kế phục kích Tiểu đoàn 96 đã diệt gọn đại đội bảo an. Bị quân ta liên tiếp diệt gọn hai đại đội bảo an, kẻ thù không dùng bộ binh mà dùng pháo binh, không quân đánh phá suốt ngày xuống trận địa ta ở núi Tuy Hòa 2.
Theo kế hoạch, tối 19/3/1975, hướng trọng điểm Tuy Hòa 1 gồm các trận ở các địa điểm: Cầu Cháy ở Hòa Mỹ, núi Sặc ở Hòa Phong, Hòa Kén ở Hòa Phong, núi Đất, núi Lá, Hòa Mỹ, lực lượng vũ trang, bộ đội chủ lực bao vây, phát loa kêu hàng tại khu đồn Hòa Thịnh, đánh dân vệ chốt giữ cầu Phú Thứ. Quân ta còn dùng pháo bắn vào sân bay Đông Tác, Phú Lâm, đánh và chốt giữ đường quốc lộ 1A tại đèo Cả suốt chiến dịch. Tất cả các xã còn lại của huyện Tuy Hòa do đội công tác và du kích xã tổ chức đánh và diệt ác ôn; vận động quần chúng xuống đường mít tinh; kêu gọi binh lính đào ngũ, rã ngũ. Sáng ngày 18/3/1975, Bộ Chỉ huy Tiền phương do đồng chí Chín Cao chỉ huy, từ sông Chống Gậy hành quân xuống suối Rọ Heo, Quảng Phú để kiểm tra phương án hiệp đồng tác chiến của các lực lượng. Ban Chỉ huy Tiền phương bí mật hành quân đến đỉnh núi Hương, Hòa Mỹ nơi chỉ huy sở, công sự hầm kèo đã được công binh và trinh sát đào sẵn. Tại đây, Ban Chỉ huy Tiền phương theo dõi tình hình các đơn vị hành quân theo mục tiêu đã nhận, hành trình bí mật hành quân tới địa điểm chiến đấu. Đúng năm giờ sáng, các mục tiêu cầu Cháy, núi Sặc ở Phú Thứ đã nổ súng và giải phóng đoạn đường từ Hòa Phong đến Phú Thứ, Hòa Bình, bao vây bức rút núi Đất, núi Lá, Hòa Mỹ, khu đồn Hòa Thịnh, giải phóng hoàn toàn xã Hòa Thịnh, Hòa Mỹ, Hòa Đồng, Hòa Phong. Riêng mục tiêu Hòn Kén do đơn vị Đặc công 205 đảm nhận không nổ súng được vì địch đang tập trung giải tỏa, bảo vệ đường số 5 cho bọn ngụy ở Tây Nguyên rút xuống Phú Lâm. Chúng điều hai khẩu súng 105 ly từ cầu Giấy lên Hòn Kén, cộng với quân Tây Nguyên xuống, chắc chắn sẽ là một lực lượng lớn co cụm ở đồng bằng Tuy Hòa. Ta tiếp tục tổ chức pháo kích các đêm sau đó để nhằm tiêu hao sinh lực địch.
Đồng chí Chín Cao nhận được lệnh của Khu ủy và Quân khu V, giao nhiệm vụ tỉnh Phú Yên tiếp tục chặn đánh bọn địch từ Tây Nguyên rút lui chiến lược xuống đường số 7 chiếm giữ đồng bằng ven biển miền Trung. Nhận nhiệm vụ, đồng chí liền triệu tập Ban Chỉ huy Tiền phương cấp tốc hội ý. Căn cứ vào tình hình diễn biến mấy ngày qua và theo dõi sự chuẩn bị hàng giờ của địch, Ban Chỉ huy Tiền phương triển khai thế trận phục kích dọc đường 5 để đánh địch, chứ không phải đánh địch ở đường 7 như Quân khu giao. Để đi đến quyết định này, đồng chí Chín Cao đã hết sức trăn trở. Thực tế tại chiến trường, đồng chí nắm rất rõ: Đường 7 đã bị quân và dân Tuy Hòa bố phòng xiết chặt nhiều năm nay. Quan sát trên trận địa mấy ngày nay, địch dùng máy bay đổ phương tiện bắc cầu phao sang sông Ba, sông Nhau. Chúng tập trung quân rất đông ở Hòn Kén đón bọn Tây Nguyên xuống. Nhất định kẻ thù sẽ rút xuống đường 5, Phú Lâm, Tuy Hòa, Nha Trang. Đồng chí Chín Cao liền báo cáo với Quân khu và với Ban Chỉ huy Tiền phương sẽ chịu trách nhiệm về việc chỉ huy đánh địch ở đường 5.
(Còn nữa)
NGUYỄN DUY LUÂN
(Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy
Phú Yên trong kháng chiến chống Mỹ)
