Nghị quyết 15 ra đời với tiếng kèn xung trận, thúc giục nhân dân đứng lên chống tập đoàn phản động Mỹ - Diệm bán nước và cướp nước.

Trong lời kêu gọi ngày 22/7/1954, Bác Hồ xác định “Đấu tranh để củng cố hòa bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập dân tộc cũng là cuộc đấu tranh lâu dài gian khổ”. Trong lời kêu gọi ngày 19/11/1954 Bác Hồ lại nói: “Chúng ta đoàn kết, đấu tranh, cảnh giác và tin tưởng nên chúng ta thắng lợi trong kháng chiến. Thì nay chúng ta phải đoàn kết rộng rãi đồng bào cả nước, bạn bè nhân dân yêu chuộng hòa bình toàn thế giới, nâng cao chí khí đấu tranh và tinh thần cảnh giác hơn nữa, tin tưởng hơn nữa vào lực lượng mạnh mẽ và tiền đồ vẻ vang của dân tộc ta. Như vậy chúng ta nhất định thắng lợi trong công cuộc củng cố hòa bình thực hiện thống nhất hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước ta”.

Nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành lệnh ngừng bắn, thế nhưng Mỹ - Diệm lộ rõ ý định quyết dùng những thủ đoạn tàn khốc nhất, những vụ thảm sát kinh khủng nhất để kiềm hãm ý chí dân tộc, xóa nhòa thành quả chín năm kháng chiến.

Ở Nam Bộ, Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ cũng như Phú Yên, chúng trả thù dã man những người kháng chiến. Vụ thảm sát hàng trăm người dân vô tội ở Ngân Sơn - Chí Thạnh tháng 9/1954 chỉ là một trong trăm nghìn vụ thảm sát khác.

Những đội công tác đặc biệt “Hắc báo”, những hầm giam người, giết người với nhục hình thời trung cổ của tên bạo chúa Ngô Đình Diệm man rợ không bút nào kể xiết.

Các đợt “tố cộng”, “diệt công” nối tiếp nhau, với các hình thức trấn áp, “sám hối”, ly khai đảng, ly khai chồng tập kết, ép vợ cán bộ lấy bọn tay sai hoặc binh lính ngụy ác ôn… những chiến dịch tuyên truyền, tác động tâm lý chiến đủ mọi luận điệu và thủ đoạn nham hiểm để ly gián từng thôn xóm, buôn làng, từng ấp từng gia đình.

Tuy nhiên, những thủ đoạn ấy, dù tàn bạo, điên cuồng, điêu ngoa, xảo quyệt, vẫn không khuất phục được người dân miền Nam. Mỹ - Diệm là “tảng đá”, chẳng những nó “ì ra” mà còn muốn bằng sức nặng đè bẹp tất cả. Việc “đoàn kết hợp lực” là điều kiện tất yếu phải có để “lăn” tảng đá đó.

Xuất phát từ tình hình trên đây mà Nghị quyết Trung ương lần thứ 15 ra đời. “Trung ương cho khởi nghĩa giành chính quyền” tin đó đem đến khắp cả tỉnh một niềm hân hoan, phấn chấn lòng người chưa từng có.

Ở Phú Yên lúc Nghị quyết 15 chưa ra đời, đồng bào Ba Na xã Thồ Lồ đã nổi dậy diệt biệt kích Mỹ. Thành lập chính quyền tự quản tháng 1/1957, diệt bọn ác ôn đầu sỏ xã Xuân Phước cuối năm 1958. Sau khi Nghị quyết 15 ra đời, nhiều nơi nổi dậy diệt ác như ở huyện Sơn Hòa, Tuy Hòa 1… đã làm cho bọn ngụy quân, ngụy quyền cơ sở nơm nớp ngày đêm run sợ.

Nghị quyết 15 là tiếng kèn xung trận, thức tỉnh và thôi thúc mỗi người dân miền Nam đứng dậy. Không phân biệt nam nữ, già trẻ, không phân biệt người Kinh, người Thượng, không phân biệt đạo đời. Vì đại nghĩa ngàn người như một, từ miền núi đến đồng bằng, từ nông thôn đến thành thị nhất tề vùng lên dưới ngọn cờ của Đảng và Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam viết nên trang sử hào hùng của giai đoạn cách mạng miền Nam hợp thành toàn bộ lịch sử dân tộc, quốc gia.

Ngoài những cán bộ Đảng phân công ở lại miền Nam hoạt động, khi Nghị quyết 15 ra đời, đều có cảm nghĩ đối với bản thân là chấm son của cuộc đời và cũng là sự báo hiệu trước sự sụp đổ của đế quốc Mỹ - Diệm sớm hay muộn không thể tránh khỏi.

Sau Đại hội tỉnh Đảng bộ được chỉ thị của Thường vụ Tỉnh ủy, Ma Pốp bàn giao công việc tranh thủ về tỉnh nhận công tác mới. Trên đường đi gặp anh Ma Tam (Võ Mông) Bí thư ban cán sự miền Tây ở đầu ngọn núi Cà Tơng. Hai đứa ngồi nghỉ trưa anh hỏi Võ Mông:

- Có chuyện gì mà chống gậy băng rừng đi một mình?

Võ Mông trả lời:

- Mình đi lên gặp các cậu bàn việc “Phá ấp chiến lược Phú Giang”. Nghỉ ít tranh thủ đi kẻo tối, lên trên đó gặp Ma Noa, Ma Cử sẽ bàn cụ thể…

Trời mùa đông mặt trời ngủ sớm. Sương mù che phủ bao khuất núi đồi. Mưa lâm râm, củi ướt không nấu cơm được. Ma Pốp dặn Võ Mông cứ vào rừng cột võng nằm nghỉ, tối đến Ma Pốp lẻn vào chòi rẫy anh Ma Quỹ cơ sở nòng cốt của ta nhờ anh ta bắt liên lạc tìm Ma Noa, Ma Cử.

Ngồi một chặp khoảng nửa tiếng đồng hồ thấy Ma Noa, Ma Cử tới! Ma Noa hỏi:

- Ma Pốp ăn chưa?

- Chưa! Từ sớm tới giờ chưa có cái gì trong bụng cả!

- Có ai cùng đi theo Ma Pốp, Ma Tam?

- Ma Noa bảo nhỏ Ma Quỹ nấu nồi sắn mang cho Ma Tam và Ma Pốp cùng ăn. Võ Mông thấy Ma Noa, Ma Cử vừa ra anh ngồi dậy vui vẻ cười nói vừa ăn sắn vừa trao đổi công việc.

Võ Mông nhấn mạnh:

- Tỉnh giao trách nhiệm cho Ban cán sự miền Tây chúng ta quyết giành thắng lợi trong đợt này là: “Phá cho kỳ được ấp chiến lược Phú Giang” mở đầu phong trào Đồng khởi chẳng những đối với miền Tây mà cả toàn tỉnh nữa đấy!

- Nếu ấp chiến lược Phú Giang bị xóa sẽ mở ra một vùng dân cư và đất đai rộng lớn, chiếm 1/10 diện tích tự nhiên toàn tỉnh nối liền với các xã Phú Mỡ, Đá Mài, Bầu Bèng, Thồ Lồ, nối liền với ranh giới các tỉnh bạn Gia Lai, Bình Định, đảm bảo cho hành lang đi lại từ tỉnh ra khu, đảm bảo cho lực lượng ta có địa bàn đứng chân vững chắc.

- Do đó chúng ta phải bàn tính nhiều phương án, kế hoạch cụ thể và dự kiến nhiều tình huống xấu có thể xảy ra. Nhưng dù xảy ra tình huống nào đi nữa nhất định chúng ta cũng phải chủ động giành thắng lợi.

(Còn nữa)

Hồi ký VĂN CÔNG