Chúng tôi về hồ chứa nước thủy điện Sông Ba Hạ ở xã Suối Trai (huyện Sơn Hòa) trong tiết trời lành lạnh. Mùa này, nước từ thượng nguồn đổ về đỏ như màu đất bazan. Giữa lòng hồ có những cồn đảo lô nhô, hàng trăm con cò trắng đậu trên những vòm cây thưa lá, chốc chốc tỏa ra, bay đi tìm mồi ven bờ hồ.

Bến cá buôn Lái Hội trên lòng hồ thủy điện Sông Ba Hạ (xã Suối Trai, huyện Sơn Hòa)  - Ảnh: T.L.KHA

 

Chúng tôi men theo tả ngạn bờ hồ đến buôn Lái Hội, Lái Rai (Suối Trai), gặp một làng chài. Ở đó, có bảy lán trại, sõng nhỏ và hơn mười chiếc ghe máy đang cập bến. Anh Năm Thân quê ở huyện An Nhơn (tỉnh Bình Định) cho biết, từ khi hồ thủy điện Sông Ba Hạ tích nước, dọc theo bờ hồ xuất hiện những bến cá, làng chài lưới. Người dân đến đây khai thác, đánh bắt thủy sản không chỉ ở Sơn Hòa, Sông Hinh mà còn có nhiều người chuyên nghề sông nước ở Bình Định vào đây tìm sinh kế với nghề chài lưới và thu mua cá ở hồ thủy điện. Phía bên huyện Sơn Hòa, có các bến cá ở buôn Lái Hội, Lái Rai, Ma Giá (Suối Trai), buôn Khăm, buôn Học (Krông Pa), còn bên huyện Sông Hinh là các bến ở buôn Bầu, Suối Mây, Bầu Lâm, Krông Năng.

Anh Nguyễn Đình Đại quê ở huyện An Nhơn (tỉnh Bình Định) có thuyền máy đưa ngư dân đi các bến thu mua cá, đưa khách đi tham quan các làng chài lưới và các đảo trên lòng hồ. Qua lời anh Đại, về cách đánh bắt cá ở lòng hồ thủy điện Sông Ba Hạ, chỉ cần một chiếc ghe máy lai dắt 4-5 chiếc sõng nhỏ, cập vào một đảo giữa lòng hồ, sau đó bủa ra quăng chài, buông lưới, sáng hôm sau trở lại địa điểm “xuất quân” rồi cân cá cho các đại lý. “Cứ mỗi buổi sáng chúng tôi thu gom cá các bến gần cả tấn, các loại cá nhiều nhất là rô phi, cá rói, cá sốc. Cá rô phi 10.000 đồng/kg, cá chép, cá mè 25.000 đồng/kg, giá cao nhất là cá thác lác 50.000 đồng/kg. Chúng tôi còn đầu tư cho các ngư dân về lương thực, thực phẩm, sõng, lưới,… Cá mua được cân lại cho các đầu mối ở Củng Sơn (Sơn Hòa), Hai Riêng (Sông Hinh), Phú Túc (Krông Pa - Gia Lai)” - anh Đại giải bày.

Đánh lưới cá trên hồ thủy điện Sông Ba Hạ  - Ảnh: T.L.KHA

 

Chúng tôi đến đảo Hòn Dung có hình bát úp nằm ở đoạn buôn Ma Giá xã Suối Trai. Trên đảo có anh Bốn Phúc (Bình Định) và chị Sáu Hoa (TP Tuy Hòa) nuôi cá lồng, chăn nuôi gà, vịt và bò. Anh Bốn Phúc trao đổi: “Chúng tôi mua giống cá lóc từ Ninh Hòa (Khánh Hòa) đem về đây nuôi, cứ bốn tháng bán một lứa từ 5.000-8.000 con, giá sỉ ở đây 45.000 đồng/kg”. Rời đảo Hòn Dung, chúng tôi ngược về buôn Khăm. Dọc đường, hàng ngàn con chim cồng cộc giống như vịt trời đậu ven bãi cồn, đảo. Khi chiếc ghe máy đến gần, chúng vụt bay lên. Anh Đại chiều khách, đưa chúng tôi đến đảo Bờ Hui giáp ranh với huyện Krông Pa (Gia Lai), cách buôn Khăm (xã Krông Pa, Sơn Hòa) gần 5km về hướng tây, nhưng mất 30 phút đi thuyền trên hồ. Trên đảo, bà con ở xã Krông Pa (Sơn Hòa) sản xuất lúa, bắp, sắn khoảng 10ha. “Chúa đảo” Ma Tư vui vẻ nói: “Mấy khi các anh đến thăm, mời ở lại ăn cơm với gia đình chúng tôi cho vui”. Anh còn khoe hôm nay các anh sẽ thưởng thức các loại cá ở hồ thủy điện Sông Ba Hạ. Sau đó không lâu, bữa tiệc “cây nhà lá vườn” bày ra với cơm lúa đảo, cá rô phi nướng, cá thác lác nấu canh chua, cá mè nấu mẳn với ớt cay, cá sốc nấu ngọt với bông nhông. Chúng tôi thưởng thức một bữa cơm trên đảo giữa lòng hồ thủy điện thật ngon lành.

Lúc này trời đã xế chiều, anh Đại đưa chúng tôi trở lại bến Lái Hội. Xuôi dòng về hạ lưu, chúng tôi thấy nhiều chiếc ghe máy lai dắt những chiếc sõng nhỏ đi bắt cá vào đêm. Chiều về, mặt trời chỉ còn một nửa đỏ như quả dưa hấu, trên mặt hồ, từng đàn cò chắp cánh bay về núi Chư Klơng, núi Ó. Còn những đàn chim cồng cộc bay tỏa về các đảo và những cánh rừng ở hai bên lòng hồ thủy điện.

Một chuyến đi thật khó quên và chúng tôi nghĩ mặt hồ nước thủy điện Sông Ba Hạ rộng trên 54km2, mai này sẽ được khai thác nhiều hơn nữa, không chỉ đánh bắt cá mà các đảo trên lòng hồ sẽ là những điểm du lịch đầy thú vị.

TRẦN LÊ KHA