Để chuẩn bị tiếp quản các cơ quan hành chính và quân sự của địch khi giải phóng TX Tuy Hòa, đêm 31/3/1975, UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh quyết định thành lập Ủy ban quân quản gồm 23 thành viên do ông Cao Kỳ Trí (Ba Diệu) Phó bí thư Tỉnh ủy làm Chủ tịch; các ông Trịnh Tấn Lực (Bí thư TX Tuy Hòa), Đặng Văn Nhơn (Tỉnh đội phó), Phạm Duy Lưu (Phó chủ tịch UBND Cách mạng Lâm thời TX Tuy Hòa), Lê Bích Hải (Trưởng ban Tài chính) làm Phó chủ tịch.
Lễ ra mắt Ủy ban quân chính tỉnh Phú Yên tại TX Tuy Hòa sau ngày giải phóng - Ảnh: T.LIỆU
UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh thành lập đoàn cán bộ tiếp quản TX Tuy Hòa gồm khoảng 100 cán bộ thuộc các ngành, giới tham gia, được chia làm 11 ban chuyên môn. Ngành Công an do các ông Mạnh Hùng Thiên, Ngô Minh Tài phụ trách, tiếp quản Ty Cảnh sát, Trung tâm chiêu hồi, Sở Dân ý vụ. Tỉnh đội do ông Đặng Văn Nhơn cùng lực lượng vũ trang thị xã tiếp quản khu vực hậu cần Trung đoàn 47, Tỉnh đoàn Bảo an. Ngành VH- TT do các ông Nguyễn Phùng, Lương Thúc Quý phụ trách, tiếp quản Ty Thông tin, Đài Phát thanh và dùng phương tiện này để tuyên truyền chính sách Mặt trận dân tộc giải phóng; kêu gọi ngụy quân, ngụy quyền đầu hàng và ra trình diện; giao nộp vũ khí, điện đài, tài liệu cho chính quyền cách mạng. Ngành Y tế do các ông Phan Công, Ngô Thanh Thúy, Nguyễn Cam phụ trách, tiếp quản Bệnh viện tỉnh, kho thuốc, các cơ sở y tế. Ngành Tài chính - Ngân hàng do các ông Lê Bích Hải, Trần Tuấn Đức, Phan Duy Lưu và bà Nguyễn Thị Hạnh phụ trách, tiếp quản Ty Tài chính, Ngân khố. Ngành GTVT do ông Hồ Văn Hòa phụ trách, tiếp quản Ty Giao thông công chánh và các cơ sở GTVT của ngụy. Ngành Sản xuất do ông Nguyễn Xuân An phụ trách, tiếp quản Nhà máy đèn TX Tuy Hòa. Ngành Giáo dục do các ông Nguyễn Chu, Nguyễn Cách, Nguyễn Châu phụ trách, tiếp quản Sở Học chánh và các cơ sở giáo dục của ngụy. Ngành Thương nghiệp do ông Nguyễn Đức Bảo phụ trách, tiếp quản và theo dõi các dịch vụ thương mại trong thị xã. Ngành Giao bưu do các ông Lý Thi Nam và Đinh Kim Hùng phụ trách, tiếp quản Bưu điện. Các ông Đỗ Chinh, Nguyễn Khánh, Trương Ba tiếp quản Tỉnh đường ngụy và phối hợp với UBND Cách mạng Lâm thời TX Tuy Hòa chọn cán bộ thành lập UBND Cách mạng Lâm thời các phường để quản lý hành chính và giữ gìn trật tự, trị an hàng ngày.
Các huyện thành lập Ủy ban quân quản để làm nhiệm vụ tiếp quản các cơ sở của địch trên địa bàn. Các phương án tiếp quản được hoạch định một cách cụ thể, từng ban chuyên môn được giao nhiệm vụ rõ ràng.
Sáng 1/4/1975, toàn tỉnh Phú Yên được giải phóng, kết thúc cuộc kháng chiến đầy gian khổ, hy sinh của quân và dân Phú Yên. Do có sự chuẩn bị chu đáo, chặt chẽ từ trước, nên việc tiếp quản các công sở, cơ sở vật chất của Mỹ - ngụy trong tỉnh diễn ra nhanh gọn, trật tự và an toàn. Ta đã thu được một số chiến lợi phẩm, tài liệu, hồ sơ của chế độ cũ để lại và cất giữ an toàn. Hầu hết các tài sản quý như tiền, vàng trong Ngân khố và Ngân hàng, địch đã tẩu tán vào Nha Trang trước ngày giải phóng.
Ngày 3/4/1975, Ủy ban quân quản tổ chức lễ mừng chiến thắng tại Trường trung học Bồ Đề (nay Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, phường 3, TP Tuy Hòa), có hơn 3.000 quần chúng nhân dân tham dự. Tại buổi lễ, Ủy ban Quân quản tuyên bố xóa bỏ bộ máy chính quyền ngụy; kêu gọi ngụy quân, ngụy quyền ra trình diện; giao nộp vũ khí, tài liệu cho chính quyền cách mạng.
Ngày 4/4/1975, Quân khu V lệnh cho tỉnh Phú Yên nhanh chóng tổ chức các trạm đón tiếp dọc theo tuyến đèo Cù Mông (quốc lộ 1) và Mục Thịnh (Tỉnh lộ 6); chuẩn bị các điểm cung cấp lương thực cho bộ đội chủ lực ở Xuân Thọ (Sông Cầu), An Hòa, An Mỹ (Tuy An), Hòa Vinh, Hòa Xuân (Tuy Hòa). Tỉnh lập 2 trạm sửa chữa xe ô tô ở TX Tuy Hòa và Phú Lâm. Ngoài ra, tỉnh còn lập 7 trạm khác dọc theo tuyến quốc lộ 1. Mỗi trạm có một số cán bộ, nhân viên của các ngành, đoàn thể của tỉnh và địa phương như: Y tế, tài chính, lương thực, thương nghiệp, vật tư, đoàn thanh niên, hội phụ nữ… Cùng với lực lượng trên, Tỉnh đội Phú Yên huy động xe cộ, xăng dầu, lương thực, thực phẩm để phục vụ các binh đoàn chủ lực cách mạng đang ngày đêm hành quân thần tốc tiến vào Sài Gòn.
Ngày 1/5/1975, UBND cách mạng lâm thời tỉnh tổ chức lễ mừng chiến thắng giải phóng hoàn toàn miền Nam trọng thể tại Sân vân động TX Tuy Hòa, có trên 6.000 người tham dự. Tại buổi lễ, ông Nguyễn Hữu Ái, Phó chủ tịch thường trực UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh thay mặt Tỉnh ủy, UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh đọc diễn văn ôn lại truyền thống đấu tranh kiên cường, bất khuất, dũng cảm của quân và dân Phú Yên dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng bộ, đã đánh bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ; bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Hải Dương kết nghĩa cũng như đồng bào, chiến sĩ cả nước góp phần cùng Đảng bộ, chiến sĩ và nhân dân Phú Yên giải phóng toàn tỉnh, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Buổi lễ đã long trọng công bố Quyết định kết thúc nhiệm vụ Ủy ban quân quản và làm lễ ra mắt UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh trước cán bộ, chiến sĩ và nhân dân.
PHAN THANH
(Ghi theo lời kể của đồng chí Nguyễn Hữu Ái, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó chủ tịch UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh Phú Yên, Chỉ huy trưởng Sở chỉ huy cơ bản tỉnh Phú Yên mùa xuân 1975)
