Ngoài Tết năm mới, nhiều quốc gia trên thế giới còn có các loại Tết đặc biệt khác, thể hiện quan niệm dân tộc và bản sắc văn hóa riêng.

Tết hoa quả tại Hungary - Ảnh: Internet

 

“Tết người cao tuổi”

Trên khắp thế giới, người cao tuổi luôn là đối tượng của sự tôn trọng và ở một số nước, có những lễ Tết dành riêng cho họ.

- Ở Hàn Quốc, từ năm 1973, Tết bà mẹ vào ngày 8/5 hàng năm được sửa thành “Tết kính lão” với những ưu tiên đặc biệt dành cho người 70 tuổi trở lên như việc trao giấy chứng nhận, ưu đãi đi xe hay việc tắm gội, cắt tóc đều được giảm nửa giá...

- Hongkong, Trung Quốc có cái lệ là cứ tháng 12 hàng năm lại tổ chức "Tết Vũ đạo" dành cho người cao tuổi. Các cụ lên sân khấu biểu diễn có tuổi trung bình từ 70 trở lên; đa số họ là thành viên của những trung tâm trợ giúp người già, nhà dưỡng lão, hội phúc lợi phụ nữ. "Tết Vũ đạo" sẽ giúp cho các cụ có dịp vui chung, đồng thời nâng cao nghệ thuật vũ đạo.

- Ở Hy Lạp, vào mùa thu, tại đảo Christ có “Tết người già”. Nơi đây, ngoài biểu diễn các tiết mục văn nghệ chúc sức khỏe, còn tổ chức "Cuộc thi chạy của người cao tuổi" với những "vận động viên" có độ tuổi 70-100. Họ chạy thi trong sự cổ vũ nồng nhiệt của con, cháu.

- Ở Mỹ, nhằm khuyến khích phong trào toàn xã hội tôn trọng người cao tuổi, từ năm 1978, ngày chủ nhật đầu tiên sau Tết Lao động của Mỹ (tháng 9 hàng năm) được chính thức lấy làm ngày “Tết ông bà”.

- Ở Nhật Bản, ngày 15/9 hàng năm là “Tết kính lão”, được pháp luật quy định. Trong ngày này, những người cao tuổi ăn mặc trịnh trọng, được nhận lời chúc mừng của con cháu và bạn bè, đồng thời tham gia các hoạt động kính lão tổ chức ở mọi nơi và những cụ trên 75 tuổi sẽ được đi xe công cộng miễn phí. Vào “Tết kính lão”, tại Tokyo còn cử hành "Đại hội đi bộ vì sức khỏe, chúc phúc người già toàn quốc." Theo đó, người cao tuổi từ khắp nơi sẽ đổ về Tokyo, chia thành hai đoàn, đi vòng quanh hoàng cung hai lần.

“Tết động vật”

Sự quý mến hoặc sùng bái động vật tiêu biểu ở nhiều quốc gia cũng góp phần hình thành nên những cái Tết đặc biệt.

- Ở Ấn Độ, rắn được coi là con vật linh thiêng, có thể ban tuổi thọ cho người già, ban con cái cho các bà mẹ. Dân Ấn Độ sống rất gần gũi rắn và dành riêng cho rắn một ngày Tết vào tháng 8 hàng năm.

- Còn ở tỉnh Biển Đỏ (Sudan), ngày cuối cùng của tháng 4 lại là ngày Tết của... lừa! Vào ngày này, trên khắp các đường phố trong tỉnh đều dán la liệt ảnh ... lừa. Lừa được trang điểm đẹp đẽ, cùng chủ nhân đi dạo chơi hoặc tham gia hoạt động bán đấu giá tại những thành phố và thị trấn lân cận.

- Ở miền Bắc Canada, xe trượt tuyết do chó kéo là phương tiện giao thông chủ yếu nên người dân nơi đây tỏ lòng quý mến chó bằng việc dành riêng cho chúng một ngày Tết vào chủ nhật tuần đầu tháng 2 hàng năm. Vào ngày hôm đó, chó được “nghỉ làm việc”, tắm rửa sạch sẽ, trang điểm rực rỡ và ăn những món ngon.

- Quy mô lớn và sôi động nhất phải kể đến "Tết kính bò" ở Nepal. Người dân nước này rất tôn trọng bò (đặc biệt những con bò vàng - vốn được coi là bò thần). Pháp luật và tập quán dành cho bò nhiều ưu đãi hơn hẳn các vật nuôi khác. Hàng năm, "Tết kính bò" được tổ chức từ mồng 1 đến mồng 8 tháng 5 (theo lịch Nepal). Ngày vui vẻ nhất của dịp Tết, người ta vẽ hình bò lên mặt, đầu đội sừng bện bằng rơm hay tre để hóa trang thành bò. Họ hợp thành từng đoàn "bò người", vừa đi vừa ca hát, nhảy múa diễu qua khắp đường phố. Ai có nhạc cụ gì cũng phải tấu lên, tạo ra một bản nhạc cực kỳ hỗn loạn nhưng vui vẻ khác thường.

- Là nước sản xuất nhiều lông cừu nên ở Australia, cuộc sống người dân cũng gắn bó với cừu. Họ tổ chức ngày Tết cừu vào 14/8 hàng năm. Vào dịp này, ngay từ sáng sớm, nhân dân khắp các bang đốt pháo, nói những lời chúc mừng với đàn cừu, rồi lùa chúng ra đồng cỏ.

- Là thị trường lợn lớn nhất châu Âu, một thành phố ở miền Nam nước Pháp lấy ngày 21/7 hàng năm làm ngày Tết lợn. Những người giỏi bắt chước lợn trong toàn quốc đều đổ về đây biểu diễn các động tác, thói quen... của lợn. Ai diễn giỏi nhất sẽ được thưởng một chú lợn quay; đồng thời 5.000 người xem phải ăn hết một dây lạp xưởng dài 2.000m, 3.000 suất thịt lợn thái khá dày và 500kg jambon.

- Tại tỉnh Fukhamburi, Thái Lan, ngày 10/12 hàng năm là Tết voi. Hôm đó, khắp nơi trong nước người ta tuyển chọn những chú voi kiện tướng, đưa về đây dự đại hội thể thao của voi. Các chú voi sẽ tham gia thi các môn như kéo co, cử tạ, chạy vượt chướng ngại, bóng đá, nhặt đồ vật...

“Tết hoa quả”

Không ít quốc gia tổ chức Tết cho loại hoa quả tiêu biểu của mình.

- Nước có nhiều tết hoa quả nhất là Colombia. Nơi đây, hầu hết các loại hoa quả đều có một ngày tết riêng, như : Tết gạo thần, Tết phù dung, Tết cà phê chúa... Vào ngày tết loại hoa quả nào, người ta thường tổ chức vui chơi, ăn uống, ca hát, tán dương loại hoa quả đó rồi đem chúng ra thi với nhau, chọn lấy sản phẩm tốt đẹp, đặc biệt nhất để phong "Vua". Họ còn hóa trang thành hoa quả, củ khoai, bắp ngô... khổng lồ, hợp thành từng đoàn diễu qua các phố, rất ngộ nghĩnh.

- Tại Hungary, "Tết nho" được cử hành vào mùa thu hoạch. Dịp này, người ta dùng rất nhiều hoa tươi, đèn màu trang trí khắp đường phố. Ở cửa nhà thường treo tấm biển đề "Thần Rượu", ý chỉ một mùa nho bội thu dâng lên Thần. Thanh niên ăn mặc đẹp, cưỡi trên những con ngựa và những cỗ xe trang hoàng lộng lẫy, đi dạo trên mọi con đường xuyên qua các cánh đồng nho. Cuối cùng, họ tụ tập lại những khoảng trống ngoài đồng và cùng nhau múa điệu "Thu hoạch nho" theo đúng truyền thống địa phương.

- Còn ở Nhật Bản, anh đào được coi là quốc hoa và năm nào nhà nước cũng dành 1 tháng (từ 15-3 đến 15-4) cho "Tết Anh đào". Do sự khác nhau về khí hậu giữa các vùng địa lý Nhật, hoa anh đào nở từ tháng 3 đến tận tháng 7, từ miền Nam dần lên miền Bắc. Cứ đầu tháng 4 tháng năm, chính phủ Nhật cử hành lễ hội thưởng thức anh đào do đích thân Nhật hoàng hoặc Thủ tướng chủ trì, có mời các quan chức, những nhân vật tên tuổi trong nước và các vị khách quốc tế tham dự. Khắp nơi, người ta tụ tập dưới gốc cây ngắm hoa, uống rượu và hò hát, nhảy múa tưng bừng suốt ngày đêm.

“Tết đèn”

Ánh sáng là yếu tố gắn bó mật thiết với cuộc sống con người, biểu tượng cho những sự tích cực (sức sống, điều tốt lành, tính công minh...) nên một số dân tộc đã tôn vinh nó bằng việc tổ chức "Tết đèn".

- Ở Israel, "Tết đèn" còn là nghi thức quan trọng không thể thiếu của Tết năm mới (Hanukkan). Đêm giao thừa (đêm ngày 25 tháng Kislev theo lịch Do Thái), cả gia đình thắp chung một ngọn nến trên chiếc đèn menorah. Bảy đêm tiếp theo, mỗi đêm thắp thêm một ngọn. Sau đó, người ta đọc kinh, cầu nguyện, rồi đem đặt cây đèn với 8 ngọn nến này ở cửa sổ mở, ngụ ý chuyển lời chúc mừng năm mới của gia đình mình đến mọi người xung quanh.

- Với Myanmar, "Tết đèn" được long trọng cử hành trong 3 ngày (từ 14 đến 16 tháng 7, theo lịch nước này). Vào những ngày này, buổi tối, trước cửa các nhà đều được trang trí bằng đủ loại đèn với những hình dáng, kích thước và màu sắc phong phú. Nhân dân kéo nhau đi xem đèn, rước đèn, tham gia các tiết mục văn nghệ và thi dệt áo cà sa dưới ánh sáng lung linh.

“Tết trồng cây”

Trong các loại tết đặc biệt thì tết trồng cây "phổ biến" hơn cả. Hầu hết các nước đều có tết này và nó ngày càng phát triển mạnh cùng với phong trào bảo vệ môi trường khắp thế giới.

- Tại TP Aldabat, Ấn Độ, lúc xây nhà xong, muốn được chính quyền cấp giấy chứng nhận thì phải trồng cây quanh nhà.

- Ba Lan: gia đình nào có người sinh nở thì phải trồng 5 cây (gọi là "cây gia đình").

- Đảo Java, Indonesia, vợ chồng mới cưới phải trồng 2 cây; khi ly dị phải trồng 5 cây; cưới lần thứ hai phải trồng 3 cây - nếu không chính quyền sẽ không công nhận cuộc hôn nhân ấy.

- Tại nhiều khu vực thuộc Nam Tư cũ, mỗi cặp vợ chồng lấy nhau phải trồng 70 cây trám, nếu không sẽ không được cấp giấy đăng ký kết hôn.

- Một số vùng ở Nhật Bản quy định vợ chồng mới cưới phải đến địa điểm quy ước để trồng "cây tân hôn", mỗi đôi trồng 5 - 8 cây rồi viết tên mình và ngày cưới lên tấm biển cắm bên cạnh.

- Nhiều nhà máy ở Nhật Bản quy định cứ sản xuất thêm 6 cái ôtô thì phải trồng ít nhất 1 cây để góp phần đền bù, bảo vệ môi trường.

- Tết trồng cây có thể vào tháng 1 hàng năm như ở Jordan, tháng 2 ở Tây Ban Nha, tháng 4 ở Đức và Mỹ, tháng 5 ở Australia, tháng 6 ở Canada và Phần Lan, tháng 7 ở Ấn Độ, tháng 8 ở New Zealand và Pakistan, tháng 9 ở Philippines và Thái Lan, tháng 10 ở Cuba, tháng 11 ở Singapore và Anh, tháng 12 ở Zambia và Syria.

Theo Hằng Linh (Vietnam+)