Ngày ấy công nghệ còn hạn chế, nhất là ở những làng quê nghèo như xóm tôi. Game online, offline là điều gì đó xa xỉ lắm. Chủ yếu là những trò chơi thực tế dân gian. Nếu như con gái chọn những trò nữ tính như bán đồ hàng, nhảy dây, banh đũa thì bọn con trai ưa thích trò đánh trận giả, kéo co, trốn tìm... Trong đó, trò đá gà được chúng tôi thích thú nhất vì nó hoạt náo và có nhiều người tham gia cổ vũ.

Ảnh: Internet

Tôi nhớ, cứ sau mỗi giờ tan học hay cuối tuần, chúng tôi chạy về nhà để bắt gà đi đá. Ở làng quê, hầu như nhà nào cũng nuôi gà nên việc chọn một chú gà trống choai hết sức dễ dàng. Tuy nhiên bắt chúng mới là điều khó khăn. Nếu như việc ấy diễn ra vào buổi tối thì qua đơn giản. Bởi chạng vạng là gà bị quáng, phải vô chuồng ngủ sớm. Trong khi buổi trưa, loài gia cầm này bay lên các cành mận, cành tre để nghỉ ngơi, rỉa lông rỉa cánh nên rất khó tóm lấy. Dùng chiêu rượt đuổi thì càng gian nan hơn vì chúng chơi trò cất cánh bay lên. Vì thế phải nhờ đến bẫy.

Tôi hốt một nắm thóc, đặt trong cái bội tre, sau đó dùng một que cây dài chừng 40cm, dạng như ná, có buộc sợi dây dài. Que cây được chống một bên bội theo kiểu mở cửa hờ. Đâu vào đấy, tôi kêu tục tục cho gà chạy lại ăn rồi cầm sợi dây nấp vào một góc. Điều càng khó hơn là chọn một chú gà trống ưng ý, vì thế phải kiên nhẫn đợi. Khi “đối tượng” đã vào tròng, tôi đưa tay giật dây nhanh. Gà bị sập bẫy kêu vang trời, phải bắt ngay kẻo chúng thoát. Cũng đôi khi giật không kịp, gà chạy tán loạn, phải làm lại bẫy mới.

Địa điểm dành cho trận đấu là một bãi đất trống rộng, thoáng đãng. Đúng giờ, tôi và các bạn mang gà đến nơi. Gà của đứa nào chiến nhất được chọn thi đấu. Thường thì gà của tôi được đám bạn mê tít mắt vì chúng là gà tre (che) lai nòi, nên có dáng cao vừa, mã đẹp, lì đòn và sức đề kháng mạnh. Rồi chúng tôi chia hai phe, cược xem bên nào thắng. Không mang tính chất cờ bạc, chỉ là khao một chầu chè trước cổng trường nếu thua trận. Trước khi trận đấu gà bắt đầu, chúng tôi thường chọn một trọng tài để cuộc tỉ thí mang tính chất công bằng, dùng phấn vẽ một cái vòng thiệt to. Gà được “o bế” bằng cách phun nước vào mặt, mỏ, vuốt ve lườn, cánh và chân cho gà định thần, tâm lý thoải mái… Sau nửa giờ tỉ thí, những chú gà tôi nuôi thường thì thắng trận, trong khi đối thủ lủi chạy khỏi vòng tròn. Những bữa như thế, cả phe thắng và thua đều được một chầu chè no nê.

Nhớ những ngày Tết cổ truyền, được nghỉ học, chúng tôi mặc sức bắt gà trống đi tỉ thí mà không bị ba mẹ la rầy vì bỏ bê chuyện học. Hết khao ăn chè, phe thắng cuộc được ăn những thứ khác ngon miệng hơn. Tết mà, đứa nào cũng rủng rỉnh tiền lì xì. Nên việc bỏ ra 200, 500 đồng không đáng là bao. Tụi con gái cũng cùng tham gia không phải vì thích xem đá gà mà vì được hưởng ké chầu sinh tố, si-rô. Ba mẹ tôi thường dạy: “Đá gà là một trò chơi giải trí dân gian cho nên con và bạn bè không được độ tiền như mấy tay cờ bạc. Chủ yếu vui là chính, cùng bạn bè uống một bữa nước giải khát để xã giao, giải trí sau những giờ học mệt nhọc. Điều cần phải hiểu nữa là gà cũng biết đau đớn, nên chỉ đá vui thôi, không được làm chúng tổn thương da thịt”. Tôi luôn ghi nhớ lời ba căn dặn nên chưa bao giờ nghĩ đá gà là một hình thức để cờ bạc ăn tiền.

Nhiều năm sau đó, do học hành, rồi công việc và có những trò chơi khác trên máy tính quyến rũ nên chúng tôi mất dần hình ảnh réo gọi nhau đi đá gà. Xóm tôi bây giờ vẫn nuôi gà rất nhiều. Nhưng người ta nuôi để kinh doanh đá độ ăn tiền, sát phạt nhau từng tờ polymer xanh bóng loáng. Nhìn những chú gà trúng cựa sắt nhọn hoắt được gắn vào chân của đối phương, kêu lên thảm thiết và gục ngã, tôi thấy trong lòng đau nhói làm sao. Chợt nhớ lại cái thời đá gà năm nào, nó đẹp và cổ truyền như những trang vở trắng của tuổi học trò!

NGUYỄN THANH VŨ