Theo Hiến chương LHQ, HĐBA phải được tổ chức một cách phù hợp để có thể hoạt động thường xuyên và liên tục nhằm ứng phó với các tình huống liên quan đến hoà bình và an ninh quốc tế có thể đặt ra ở bất cứ thời điểm nào.
Hiện tại, hoạt động của HĐBA được tiến hành dựa trên Các qui tắc thủ tục tạm thời (gồm 61 qui tắc) được HĐBA thông qua và liên tục cập nhật tại các phiên họp.
Các hình thức họp của HĐBA bao gồm họp chính thức, họp kín và trao đổi không chính thức. HĐBA có thể triệu tập phiên họp bất thường theo yêu cầu của các quốc gia thành viên LHQ hoặc của Tổng thư ký LHQ khi có những xung đột hoặc những tình huống có khả năng đe doạ hoà bình và an ninh quốc tế. Một nước không phải thành viên LHQ cũng có thể đưa cuộc tranh chấp, trong đó bản thân nước đó là một bên tham gia tranh chấp, ra trước HĐBA để cơ quan này xem xét giải quyết với điều kiện là nước đó phải thừa nhận trước là sẽ tuân thủ trách nhiệm giải quyết hoà bình cuộc tranh chấp theo qui định của Hiến chương LHQ. Sau khi nhận được yêu cầu như vậy của các đối tượng trên, Chủ tịch HĐBA sẽ lập tức thông báo cho các nước thành viên tình hình trên và tiến hành các thủ tục khác để tổ chức cuộc họp của HĐBA để xem xét vấn đề. Ngoài những cuộc họp thuộc dạng trên, HĐBA còn tiến hành các cuộc họp trên cơ sở thường xuyên nhằm có thể ứng phó được một cách nhanh chóng những biến chuyển của tình hình và để kiểm phối các hoạt động gìn giữ hoà bình của LHQ trên cơ sở các báo cáo của Tổng thư ký LHQ.
Các cuộc họp của HĐBA có thể được tổ chức tại trụ sở LHQ hoặc ở bất cứ nơi nào ngoài trụ sở mà Hội đồng xét thấy thuận tiện. Ngoài các thành viên HĐBA, bất cứ thành viên nào của LHQ, hay một quốc gia nào không phải thành viên LHQ, nếu là đương sự trong vụ tranh chấp mà HĐBA đang xem xét, cũng được mời đến tham dự nhưng không có quyền biểu quyết trong những cuộc thảo luận liên quan đến vụ tranh chấp ấy. HĐBA ấn định những điều kiện mà Hội đồng xét thấy để cho một nước không phải thành viên LHQ được tham gia các cuộc thảo luận ấy là hợp lý. Trong các phiên họp kín, chỉ có các nước uỷ viên và các nước mà HĐBA thấy trực tiếp có liên quan hoặc cần thiết phải tham dự mới được tham dự theo thoả thuận chung của thành viên HĐBA.
Trong tất cả các phiên họp như vậy, HĐBA có thể thông qua những nghị quyết, khuyến nghị, hoặc đơn thuần chỉ là tuyên bố của chủ tịch. Hàng năm, HĐBA còn phải đệ trình lên Đại hội đồng LHQ một bản báo cáo về công việc của mình để thành viên Hội đồng xem xét, thảo luận và đưa ra những khuyến nghị.
Để tăng cường tính hữu hiệu và sự rõ ràng trong hoạt động của mình theo yêu cầu của đại đa số thành viên LHQ, hiện nay HĐBA đang có những thay đổi trong phương thức hoạt động so với cách làm việc cũ. HĐBA hiện nay đang nỗ lực giảm các cuộc họp kín và trao đổi không chính thức, thông báo chi tiết chương trình nghị sự các cuộc họp của mình trong các nhật trình của LHQ.
NG. KHÁNH (theo wikipedia, mofa.gov.vn)
