Trong quá khứ, họ là những người đã từng phạm lỗi lầm, phải vào trại giam bằng nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng với họ đường ra trại chỉ có một, đó là hướng thiện. Chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước đã giúp họ rũ bỏ quá khứ tội lỗi, cải tạo tốt. Trở về với cuộc sống đời thường, ngoài nỗ lực bản thân, sự hỗ trợ của cộng đồng đã giúp họ vươn lên như mầm xanh khi mùa xuân đến!
Ma Dốt (ngoài cùng bên phải) truyền đạt kiến thức trồng lúa nước cho bàcon xã Ea Lâm - Ảnh: V.TÀI
LỐI VỀ NẺO THIỆN
Tháng 11/1987, ông Phan Đình Thế (SN 1958, trú xã Ea Lâm, huyện Sông Hinh) bị bắt về tội thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và tham ô tài sản. Ngày đứng trước vành móng ngựa để nhận mức án bốn năm tù, ông tự trách bản thân mình đã lầm đường lạc lối để phải chịu cảnh cách ly với xã hội một thời gian dài. Đau khổ, dằn vặt bao nhiêu ông càng hiểu tự do quý giá đến nhường nào. Tháng 1/1990, ông được tha tù trước thời hạn một năm và trở về địa phương chí thú làm ăn. Bây giờ, cuộc sống chưa dư dả gì, nhưng gia đình thực sự là thiên đường vì ông đã rũ bỏ quá khứ với một công việc ổn định. Không những vậy, nhờ sự phấn đấu của bản thân, ông được tín nhiệm bầu làm cán bộ dân số của xã. Đến năm 2006, ông được Chủ tịch UBND tỉnh tặng kỷ niệm chương Vì sự nghiệp dân số - kế hoạch hóa gia đình. Đó là ghi nhận của xã hội đối với người đã trót lầm lỡ và biết đứng dậy như ông.
Ông Thế tâm sự: “Đây là cái Tết thứ mười hai tôi được sum vầy cùng với gia đình, nhưng cảm giác mùa xuân tự do như vẫn còn nguyên vẹn mới hôm qua. Tôi nghĩ xã hội hôm nay đã thực sự xích gần hơn với những người một thời lầm lỗi, trở lại đời thường sống cuộc sống hoàn lương”.
Cũng giống như ông Thế, ông Lê Mạnh Sanh (SN 1952, trú phường 3, TP Tuy Hòa) cũng từng có tiền án về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Ý thức cải tạo và tu dưỡng bản thân đã giúp ông nhận được đặc xá của Chủ tịch nước vào ngày 2/9/2000. Sau khi ra tù, trở về trình diện địa phương, ông đã được các bạn trẻ ở Đoàn phường 3 giúp đỡ vay vốn để làm kinh tế gia đình. Xóa bỏ mặc cảm, kỳ thị của cộng đồng, ông đã mở nhà giữ trẻ tư nhân khá khang trang trên đường Lê Thánh Tôn (phường 3). Ông Sanh tâm sự: “Lúc mới ra tù chẳng có nghề nghiệp gì nên tôi rất ngại! Cứ ngỡ bà con lối xóm sẽ xa lánh, ai dè họ tìm đến khuyên nhủ, tạo điều kiện cho tôi có công ăn việc làm. Rồi các đoàn viên thanh niên ở Đoàn phường 3 đến động viên, thăm hỏi và giúp đỡ để tôi lấy lại niềm tin ở cuộc sống”.
LÀM GIÀU TRÊN QUÊ HƯƠNG
Đối với Ma Dốt (SN 1972, trú xã Ea Lâm), cánh cửa cuộc đời tưởng chừng như đóng sập lại khi nhận mức án hai năm tù về tội tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép. Ngày 22/6/2007, Ma Dốt mãn hạn tù và trở về địa phương. Trong tay không một đồng vốn, Ma Dốt thuyết phục vợ bán tám con bò và xoay xở đủ 27 triệu đồng để thuê máy đào rãnh, đắp đập ngăn dòng suối nhỏ làm hồ tích nước, san ủi đất thành ruộng để cấy lúa nước.
Câu chuyện đắp đập làm lúa nước của Ma Dốt rất ly kỳ và cũng đầy chông gai. Ly kỳ ở chỗ, vì ít ai nghĩ rằng Ma Dốt, người từng có một thời lầm lỗi lại có ý tưởng táo bạo đến vậy. Ma Dốt kể về quá khứ: “Mấy năm trước mình bị kẻ xấu lôi kéo theo Tin lành Đề Ga. Họ rủ vượt biên qua Campuchia rồi sang nước thứ ba để tìm sự giàu có sung sướng. Tôi cứ nghĩ mình đi một thời gian để kiếm vốn mà làm ăn, ngờ đâu bị lừa phỉnh”. Hai năm trong trại giam ở Thanh Hóa, Ma Dốt được cán bộ dạy cho cách làm lúa nước và anh đã áp dụng thành công trên quê nhà.
Không chỉ làm lúa nước, Ma Dốt tận dụng diện tích mặt nước hơn 500m2, để thả 5kg cá giống, chủ yếu là cá chép, trê và rô phi. Ngoài ra, trên diện tích đồi gần 5ha, Ma Dốt đã trồng nhiều loại cây khác nhau, gồm 2.000 cây bạch đàn ở bìa rẫy, 150 cây điều đã cho thu hoạch, gần 1ha mè. Xen kẽ dưới cây điều anh trồng thêm bảy sào sắn, bốn sào bắp và ba sào đậu phộng. Vụ này, anh thu lãi từ lúa, mè, điều được gần 50 triệu đồng. Bên cạnh đó, Ma Dốt còn trồng hơn hai sào cỏ để nuôi 13 con bò. Chỉ vào cơ ngơi với mô hình vườn - ao - chuồng - rừng đang dần hình thành dưới bàn tay cần cù lao động của vợ chồng mình, Ma Dốt cho biết: “Nuôi heo, bò là để lấy nguồn phân hữu cơ bón cho ruộng lúa nước, cây ngắn ngày, đồng thời làm biogas để thu chất đốt”.
Với sự nỗ lực không mệt mỏi để thoát nghèo, năm 2009, Ma Dốt được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen về phong trào làm kinh tế trang trại giỏi. Đó cũng là sự tin tưởng của xã hội đối với người đã trót lầm lỡ và biết vươn lên trong cuộc sống như anh. Hôm tôi đến, vợ chồng anh đang tất bật thu hoạch lúa, mè và đang chuẩn bị sửa sang nhà cửa chuẩn bị đón Tết. Nhìn nụ người trên khuôn mặt sạm nắng của chàng trai người Ê Đê, tôi thấy rõ ánh mắt anh đang đầy ắp niềm tin, rằng anh đã đoạn tuyệt với những lỗi lầm và đang chung tay xây dựng cuộc sống mới trên chính quê hương mình.
Nhận xét về Ma Dốt, Chủ tịch xã Ea Lâm Y Đen cho biết: “Đa số người dân ở đây sản xuất nông nghiệp cho thu nhập thấp, bấp bênh, nên chưa kích thích được sự hăng say lao động, dẫn đến rất dễ bị kẻ xấu lợi dụng, lôi kéo theo Tin lành Đề ga. Từ tấm gương làm giàu của Ma Dốt, chính quyền xã sẽ nhân rộng để nhiều hộ khác trong xã vươn lên thoát nghèo”.
Theo thượng tá Nguyễn Văn Dũng, Trưởng phòng Cảnh sát Thi hành án dân sự và hỗ trợ tư pháp (PC81) Công an Phú Yên, chỉ tính riêng năm 2011, ở Phú Yên đã có 142 người được đặc xá trở về cư trú trên địa bàn tỉnh. Trong đó, 113 người có việc làm ổn định để làm lại cuộc đời, vươn lên trở thành người công dân có ích. Quá khứ tội lỗi đã lùi vào dĩ vãng, thay vào đó là một con đường tươi sáng đang ở phía trước để những người như ông Thế, ông Sanh, Ma Dốt… tiếp tục sống lương thiện và giúp ích cho đời. Trên bước đường gian nan ấy, họ sẽ không đơn độc khi cuộc đời còn những con người luôn sẵn sàng giang tay giúp đỡ họ tìm về nẻo thiện như mầm xanh trong mùa xuân.
VĂN TÀI
