Hơn 11 giờ, trời mùa hè nắng như thiêu đốt. Dọc các cánh đồng hai thôn Tân Định, Tân An (xã An Hòa, huyện Tuy An), những nhóm người đủ mọi lứa tuổi, bịt khẩu trang kín mặt, đào đất lật cỏ để tìm từng củ cỏ gấu bán cho thương lái.

Nhiều người đào cỏ gấu trên một đám ruộng ở xã An Hòa

Chị Nguyễn Thị Phố (40 tuổi) ở thôn Phú Thường, xã An Hòa (Tuy An) là một người chuyên đi đào củ cỏ, ngừng cuốc, ngửng gương mặt chỉ còn… hai con mắt, thấp thoáng mồ hôi, nói qua lớp khẩu trang: “Xóm tôi nhà nào cũng có người đi đào củ cỏ gấu. Mỗi nhóm từ 5 đến 10 người. Đi từ 5 giờ sáng nên 4 giờ là tôi dậy nấu cơm để dỡ theo”. Một người trong nhóm chị Phố chỉ tay về bên kia cánh đồng tiếp lời: “Mấy hôm trước, chúng tôi đi xe máy đến tận TX Sông Cầu hoặc vào Đại Lãnh (huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa-NV) để đào, chiều tối mới về, có hôm ở lại qua đêm luôn”.

Trong nhóm chị Phố có em Trần Thị Thân, vừa học xong lớp 10 B6 – Trường THPT Lê Thành Phương. Một tay Thân cầm chiếc quằng thoăn thoắt bới đất, tay kia lượm từng củ cỏ gấu bỏ vào bao. Từ sáng đến trưa nhưng em chỉ mới đào được nửa bao. Thân tâm sự: “Từ giờ tới chiều chắc cũng được hơn một bao. Nghỉ hè không có điều kiện học thêm như các bạn, em phải đi đào cỏ gấu kiếm tiền giúp gia đình, phần để dành mua sách vở cho năm học mới”. Nhỏ nhất trong nhóm 13 người này là em Phan Thị Kim Huệ, mới học lớp 2 Trường tiểu học An Hòa số 2. Giữa trời nắng với chiếc mũ vải trập trễ xuống hai tai, mồ hôi ướt cả mớ tóc phủ trên mặt, Huệ kéo chiếc bao đựng cỏ nặng nề trên đất theo mẹ. Mẹ của Huệ nói, do nhà xa trường nên không có ai chở em đi học thêm, em phải theo mẹ ra ruộng chiều mới về. Thầy giáo Nguyễn Quệ, Trường tiểu học An Hòa cũng tranh thủ những ngày nghỉ hè để kiếm thêm thu nhập từ củ cỏ gấu.

Năm 2009, có người đến đặt mua củ cỏ gấu với giá 3.000 đồng/kg. Lúc đó cỏ còn nhiều nên mỗi ngày có người đào được vài chục ký. Năm nay giá tăng gấp 3 lần, nhưng ai đào giỏi một ngày chỉ hơn 10kg vì cỏ đã thưa dần. Anh Biện Văn Cư chuyên đi biển nhưng cả tháng nay nghề xúc cá cơm mất mùa, anh cùng vợ đi đào củ cỏ gấu. Bình quân một ngày vợ chồng anh Cư đào được 20kg, thu nhập như vậy là khá cao, anh nói đủ tiền gửi cho thằng con lớn đang học ở Sài Gòn.

Vui vì đào cỏ gấu cho thu nhập khá - Ảnh: Đ.T.TRỰC

Củ cỏ gấu bán cho thương lái phải là củ sạch. Cuối mỗi ngày, người đào un lửa thui cháy hết phần lá rễ, sàng lượm hết đất bám rồi mới đem cân. “Nói thiệt lòng là dù trời nắng nóng, nhưng mình làm không biết mệt và thấy… mát trong lòng vì chiều về có tiền liền. Thương lái người ta đến tận nhà để mua”, chị Trần Thị Vương (32 tuổi) tâm sự. Còn em Thân bộc bạch: “Từ ngày nghỉ hè đến nay, ngoài tiền đưa cho mẹ, “vốn” còn lại của em cũng được kha khá. Sắp tới em sẽ đi Tuy Hòa mua sách để chuẩn bị năm học mới”.

Đào củ cỏ gấu, dù tạm thời nhưng ai cũng thấy vui vì có thêm thu nhập tương đối cao ở một vùng bãi ngang như xã An Hòa. “Cảm ơn ông trời vì cho chúng tôi một loại cỏ bán ra tiền”, đó là lời một cụ bà gần 70 tuổi đang cầm chai nước uống dưới trời nắng chang chang mà trên mặt thoáng hiện một niềm vui của người già.

ĐÀO TẤN TRỰC