Ngày 16/3/1975, trên đường đi Buôn Ma Thuột, đồng chí Võ Chí Công cho đoàn dừng lại và điện báo cáo Bộ Chính trị “Địch đã rút bỏ Tây Nguyên, có khả năng sẽ rút bỏ Huế, tình thế mới đã xuất hiện, đề nghị Trung ương cho đánh ngay Đà Nẵng”. Ảnh nói với chúng tôi “Lúc này mà còn lầng quầng ở nông thôn là bỏ lỡ thời cơ.
Xe tăng quân giải phóng tiến vào Đà Nẵng ngày 29/3/1975 - Ảnh tư liệu: Báo Đà Nẵng
Phải táo bạo lướt bỏ nông thôn đánh vào thị xã, được thị xã thì được cả nông thôn”. Sau trận đánh Buôn Ma Thuột, Liên khu 5 ra nghị quyết trong vòng một tháng phải giải phóng xong các tỉnh Liên khu 5. Anh cũng điện anh Văn Tiến Dũng xin phép không vào Buôn Ma Thuột và đề nghị cho Liên khu 5 một sư đoàn chủ lực để cùng lực lượng chủ lực của khu 5 giải phóng Đà Nẵng. Anh cũng báo cáo với anh Văn Tiến Dũng là tình hình đang diễn ra quá khẩn trương, anh phải về lại Liên khu lo việc giải phóng đồng bằng. Đây là những quyết định của đồng chí Võ Chí Công và các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Liên khu 5 vì theo kế hoạch đã bàn là sau khi giải phóng Sài Gòn ta mới đánh Đà Nẵng.
Được đồng chí Lê Duẩn đồng ý đánh Đà Nẵng, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 điều động sư đoàn 2 (sư đoàn chủ lực của Liên khu 5) lách địch ở nông thôn đánh vào Đà Nẵng và chỉ thị cho tỉnh Quảng Đà (Quảng Nam và Đà Nẵng) tập trung mọi lực lượng vũ trang và chính trị tấn công và nổi dậy Đà Nẵng.
Ngày 27/3/1975, đồng chí Võ Chí Công cùng với một đoàn cán bộ của Văn phòng Liên Khu ủy 5 trong đó có các đồng chí khu ủy viên: Lê Trọng Khoan, Nguyễn Phụng Minh mang theo điện đài và cơ yếu chỉ huy tấn công Đà Nẵng.
Ngày 28/3/1975, ta bắt đầu đánh chiếm một số vùng ở Đà Nẵng. Tên Ngô Quang Trưởng, tư lệnh quân đoàn 1 ngụy bỏ chạy ra hạm đội ở ngoài biển.
Đồng thời lúc này, Bộ Chính trị đã quyết định thành lập Bộ chỉ huy đánh Đà Nẵng do đồng chí Lê Trọng Tấn làm tư lệnh, đồng chí Chu Huy Mân làm chính ủy. Từ sáng ngày 29/3, pháo của ta bắn mạnh vào các sân bay và các xã ven biển đông Đà Nẵng. Địch ở Đà Nẵng hoang mang bỏ chạy tán loạn. Sư đoàn 2 bộ đội chủ lực của Liên khu 5 đã vào được thành phố. Lực lượng biệt động và quần chúng nòng cốt dẫn bộ đội ta đánh vào các cơ quan đầu não của địch trong thành phố. Đến 11 giờ 30 ngày 29/3 lá cờ của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt
Từ trong thành phố Đà Nẵng, đồng chí Võ Chí Công điện báo cáo Bộ Chính trị: Đà Nẵng đã giải phóng rồi, tôi và anh Hồ Nghinh đang ở trong thành phố Đà Nẵng.
Được tin Đà Nẵng được giải phóng, đồng chí Lê Duẩn vào Đà Nẵng. Đồng chí Lê Duẩn nói: Được tin Đà Nẵng giải phóng mình vui mừng khôn xiết, mình thấy lâng lâng phấn khởi khó tả. Khi giải phóng Buôn Ma Thuột và Tây Nguyên mình cũng mừng, nhưng con đường trước mắt vào khu 6 và miền đông
Đồng chí Lê Duẩn rất khen ngợi hai đồng chí Võ Chí Công và Chu Huy Mân, coi hai đồng chí là những chỉ huy chiến trường tài ba và xuất sắc.
Là cán bộ nghiên cứu chuyên theo dõi tình hình thành phố và đấu tranh chính trị của Liên khu 5, tôi rất vui mừng về tấn công và nổi dậy ở Đà Nẵng xuân năm 1975. Liên khu 5 đã giáng những đòn quyết định trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, góp phần rất quan trọng vào thành công của sự nghiệp giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất Tổ quốc.
Từ đầu chiến dịch, tôi được trưng tập giúp Trung ương theo dõi chỉ đạo chiến dịch. Theo điện của đồng chí Võ Chí Công, ngày 15/3/1975, tôi về lại Văn phòng Liên khu ủy 5.
HUỲNH TRÚC
