Từ tháng 1 đến tháng 4 hàng năm là “mùa làm ăn” của dân bắt cua xanh ở cửa sông Đà Nông, xã Hòa Hiệp Nam (huyện Đông Hòa). Nhờ cua xanh, nhiều người ở đây có thu nhập khá.

Anh Ninh vợt được một con cua xanh

Sau buổi cơm chiều, trời đã chập choạng tối. Tôi theo anh Nguyễn Văn Ninh, một người bắt cua xanh có tiếng, và những người dân thôn Đa Ngư, xã Hòa Hiệp Nam đi bắt cua xanh. Trên đường đi đến bãi sông, anh Ninh cho biết: Cua xanh được sinh ra ngoài biển. Hằng năm, từ tháng 1 đến tháng 4, chúng theo thủy triều vào cửa sông rồi lớn lên ở vùng nước xà hai (nước lợ ở vùng cửa sông – PV) này. Anh Ninh nói: “Trước đây, cha ông chúng tôi thường dùng đuốc để soi cua, sau này chúng tôi dùng đèn măng-sông và bây giờ là bình ắc-quy”. Đồ nghề soi cua của anh Ninh là một bình ắc-quy 12V, được nối với một cái đèn chụp (đèn pin đội trên đầu), cùng với cái vợt. Theo anh Ninh, toàn bộ đồ nghề soi cua trị giá gần 500.000 đồng. Cũng theo anh Ninh, soi cua xanh không đơn giản chỉ là bỏ tiền ra sắm bộ đồ nghề, mà còn phải có kinh nghiệm, biết đoán con nước và đoán được nơi cua trú ngụ thì mới bắt được chúng.

Đêm càng sâu, thủy triều càng rút cạn. Dọc hai bờ sông Đà Nông là hàng chục ngọn đèn soi của các “thợ” bắt cua, làm sáng cả một vùng. Nhiều tốp người săn cua lội bì bõm trong làn nước lạnh ngắt nơi cửa sông để tìm cua. Ánh sáng đèn điện hắt xuống dòng sông, mắt cua hiện lên đỏ chói. Nhờ đó, người săn cua dùng vợt xúc cua, bỏ vào giỏ mang theo bên mình. Vừa soi cua, anh Ninh cho biết: “Cua nổi trên mặt nước hay nằm dưới đáy sông thì bắt không khó. Khó nhất là cua nằm dưới lớp cát. Phải là người có kinh nghiệm trong “nghề” này mới phát hiện được những chú cua xanh vùi mình trong cát. Thường thì chúng hay sủi bọt tăm hoặc khi soi đèn pin qua thì chúng cựa mình làm cho lớp cát rạn ra. Chỗ đó một trăm phần trăm là có cua”.

Cũng theo anh Ninh, không phải ai cũng có thể soi và bắt cua dễ dàng. Nhiều người soi cua mới vào nghề, lội nước rũ cả đôi chân, cháy hàng loạt bóng điện, nhưng chỉ bắt được vài con cua xanh, “đủ luộc nhấm rượu giải mỏi sau một đêm lội nước sông”.

Thành quả sau một đêm bì bõm ở vùng cửa sông - Ảnh: V.TÀI

Những người đi soi cua xanh nơi cửa sông Đà Nông cho biết, thời gian soi cua của họ theo con nước thủy triều. Khi thủy triều rút cũng là lúc người làm nghề này “vào cuộc”. Thường họ đi vào lúc chiều tối, nhưng cũng có khi nửa đêm mới bắt đầu xuống sông. Mỗi đêm lao động như vậy, người ít cũng bắt được 50 con, nhiều thì cả trăm. Hiện nay, cua xanh được bán với giá 50.000-100.000 đồng/kg tùy kích cỡ lớn nhỏ. Mỗi đêm ra sông, người soi cua “chuyên nghiệp” ở Hòa Hiệp Nam có thể kiếm được cả trăm ngàn đồng. Nhờ soi cua có thu nhập khá nên khá nhiều thanh niên địa phương “lấy đêm làm ngày”, nhúng mình nơi cửa sông để tìm cua. Đa số họ bán ngay “thành quả” cho thương lái vào sáng hôm sau, nhưng cũng có một số người đem cua thả nuôi thêm trong những đìa tôm sú ven sông, đợi cua lớn có giá hơn bán được nhiều tiền.

Ông Mười Trò (Phạm Văn Trò) là một trong những người tiên phong trong nghề nuôi cua xanh ở thôn Đa Ngư. Ông tâm sự: “Nghề nuôi cua rất nhàn hạ, chưa thấy có dịch bệnh, lại ít tốn thức ăn. Chỉ cần chăm sóc khoảng chừng 2-3 tháng là có thể thu hoạch, đem bán cho các thương lái ở địa phương. Họ mua gom để bán cho các nhà hàng, quán ăn trong tỉnh”…

VĂN TÀI