Bài 2: Sức sống mới từ những cánh đồng hợp tác

Trời tháng 6, nắng chang chang như dịu lại khi đi ngang qua cánh đồng lúa huyện Tây Hòa đang thì mạ non. Từ ngày thực hiện chủ trương đổi mới kinh tế tập thể, ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi giống cây trồng, các HTX nông nghiệp cùng xã viên đã mạnh dạn đột phá thực hiện nhiều mô hình mang hiệu quả kinh tế cao, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn.

Trong suy nghĩ của nhiều người, kinh tế tập thể, HTX là điều gì đó khá cũ kỹ. Nhưng cách nghĩ và nhìn nhận đó không đúng với thực tế của nhiều HTX nông nghiệp kể từ khi thực hiện Luật HTX năm 2012, đặc biệt ở HTX Nông nghiệp kinh doanh và dịch vụ Hòa Phong (HTX Hòa Phong).

Thay đổi cách nghĩ về HTX

Trụ sở HTX Hòa Phong vào thời điểm chuẩn bị xuống giống vụ mùa, chúng tôi chứng kiến không khí rộn ràng, khẩn trương; kẻ ra người vào, người nhận giống lúa, người mua phân, thuốc cho vụ gieo sạ mới. Ông Huỳnh Tấn Nghĩa năm nay 69 tuổi, vẫn là cán bộ kế hoạch của HTX, cho biết: “Những năm gần đây, việc làm ăn của HTX rất phát triển, tất cả dịch vụ nông nghiệp bà con đều liên hệ HTX, vừa đảm bảo chất lượng vừa được hưởng nhiều quyền lợi dành cho xã viên”. Thấy chúng tôi còn chưa hiểu, ông Nghĩa giải thích thêm: Xã viên ở đây được nhiều ưu đãi như, được mua giống lúa xác nhận chất lượng, bao tiêu sản phẩm sau thu hoạch, mua vật tư nông nghiệp bằng hoặc thấp hơn giá thị trường nhưng được nợ đến mùa thu hoạch, được tham gia các mô hình cánh đồng mẫu hoặc sản xuất lúa giống... Đặc biệt, xã viên được vay tín chấp ưu đãi để sản xuất kinh doanh và hàng năm được chia lợi tức. Ông Trần Kim Lân, xã viên đến giao dịch với HTX xác nhận những quyền lợi thiết thực như vậy.

Quan trọng nữa là HTX có kế hoạch sản xuất kinh doanh, triển khai nhiều mô hình hiệu quả, tổ chức tập huấn cho bà con xã viên ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Năng suất lúa bình quân của các hộ xã viên ở Hòa Phong những vụ gần đây ổn định với mức 80,35 tạ/ha. “Những năm gần đây thu nhập từ đồng ruộng của nông dân được cải thiện hẳn, từ đó đời sống cũng nâng cao”, ông Trần Kim Lân cho hay.

Không chỉ triển khai các mô hình sản xuất, thực hiện các dịch vụ nông nghiệp, HTX Hòa Phong còn mạnh dạn đăng ký nhiều loại hình dịch vụ khác để phát huy năng lực kinh doanh, làm lợi cho xã viên. Về Hòa Phong hôm nay, đường làng ngõ xóm bê tông phẳng lỳ, sạch đẹp, nhà kiên cố chiếm đa số, đời sống nhân dân ấm no, hạnh phúc.

Ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Giám đốc HTX Hòa Phong chia sẻ: “HTX mạnh dạn áp dụng nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật, đưa cơ giới hóa vào khâu làm đất, thu hoạch, chuyển đổi giống mới có năng suất, chất lượng. Nhờ đó, giải phóng sức lao động cho nông dân, năng suất, sản lượng lúa tăng cao. Những năm gần đây, HTX đã từng bước nâng cao chất lượng và đa dạng nhiều loại hình dịch vụ, hướng tới cung ứng dịch vụ giá rẻ cho xã viên. HTX Hòa Phong hiện kinh doanh 10 dịch vụ. Tổng doanh thu hàng năm từ 20-22 tỉ đồng. Hàng năm, tổng số tiền chia lãi cho xã viên từ 400-500 triệu đồng”.

Xây dựng thương hiệu cho nông sản

Trước đây, HTX Hòa Phong chỉ tập trung sản xuất lúa thịt giống thông thường và lúa giống thương phẩm. Thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm, từ năm ngoái, HTX Hòa Phong đã tiên phong thực nghiệm mô hình lúa chất lượng cao, đồng thời tiến hành xây dựng thương hiệu gạo Tây Hòa.

Mới đây HTX Hòa Phong đăng ký bảo hộ thương hiệu thành công đối với sản phẩm “Gạo sạch Tây Hòa”. Ông Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết: Năm 2019, HTX làm thí điểm loại giống lúa chất lượng cao BR17 (Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ). Áp dụng quy trình sản xuất hữu cơ, sản phẩm gạo từ mô hình này được kiểm nghiệm và đánh giá chất lượng cao, với đặc điểm không dẻo, nhưng thơm và xốp, giá thành 17.000 đồng/kg (cao hơn gạo thông thường 5.000 đồng/kg). Hiện HTX quy hoạch 40ha tại cánh đồng Phước Thành Đông, Phước Thành Nam sản xuất lúa, xây dựng thương hiệu “Gạo sạch Tây Hòa”. Ông Ngô Văn Hiệp ở thôn Mỹ Thạnh Trung 1, một trong những hộ làm thí điểm gạo chất lượng cao, nói: “Gia đình tôi có 5.000m² trồng lúa giống chất lượng cao theo mô hình. Nay HTX đã đăng ký thành công sản phẩm Gạo sạch Tây Hòa, vậy là lúa, gạo của nông dân Tây Hòa mình cũng có tên tuổi trên thị trường. Mừng quá!”.

Một sản phẩm từ nông sản khác mà HTX Hòa Phong cũng thành công bước đầu trong việc xây dựng thương hiệu và đưa sản phẩm ra thị trường đó là Rượu tằm Hòa Phong.

Thôn Mỹ Thạnh Tây là vùng nuôi tằm truyền thống xã Hòa Phong với khoảng 13ha đất soi dọc sông Ba. Trước đây, người dân làng nghề dâu tằm chỉ có một nguồn tiêu thụ là bán kén, tơ tằm cho Công ty Dâu tơ tằm (tỉnh Lâm Đồng), với giá 120.000 đồng/kg kén tằm, hiệu quả không cao. Biết được đặc tính sinh học của con tằm có thể làm thực phẩm, ngâm rượu thuốc rất bổ dưỡng, HTX đã nghiên cứu và mạnh dạn sản xuất rượu tằm thương phẩm. Khi con tằm ở giai đoạn sung sức nhất (chưa nhả tơ), HTX thu mua của hộ dân với giá 100.000 đồng/kg tằm, để ngâm rượu. Làm phép so sánh, cứ 2,5kg tằm tương đương với 1kg kén tằm, với giá như trên thì người nuôi tằm bán sản phẩm cho HTX được lợi hơn gấp đôi. Về phía HTX có thêm công việc sản xuất rượu tằm, giải quyết lao động, bán được sản phẩm với giá cao. Hiện một chai Rượu tằm Hòa Phong loại 500ml được bán với giá 155.000 đồng.

Lan tỏa phong trào phát triển kinh tế tập thể

Trong phong trào phát triển kinh tế tập thể, HTX Hòa Phong không chỉ là lá cờ đầu của huyện Tây Hòa mà còn là điển hình của cả tỉnh. Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Hòa Mai Ne cho biết: Từ cách làm hiệu quả của HTX Hòa Phong, hiện nay trên địa bàn huyện nhiều HTX nông nghiệp cũng được “xốc lại” và làm ăn có hiệu quả.

Các HTX đều quan tâm đầu tư cơ giới hóa, đa dạng dịch vụ, thay đổi cung cách phục vụ, xây dựng nhiều mô hình cánh đồng mẫu, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi... nhất là quan tâm xây dựng thương hiệu cho nông sản. HTX Hòa Tân Tây, Hòa Mỹ Đông tiếp tục nhân rộng và phát triển mô hình trồng lúa chất lượng cao, làm sản phẩm “Gạo sạch Tây Hòa”; HTX Hòa Đồng tập trung cho các sản phẩm từ sen... Giám đốc HTX Hòa Mỹ Đông Cao Xuân Đệ cho biết: “Hàng năm, HTX phối hợp với tổ chức, công ty cử chuyên gia tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn hàng trăm lượt xã viên áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật và sản xuất; triển khai sản xuất các mô hình: cánh đồng mẫu lớn, liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa giống…”.

Hiện trên địa bàn huyện Tây Hòa có 12 HTX và 1 liên hiệp HTX, với 18.078 thành viên. Các HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012, sản xuất kinh doanh thuộc lĩnh vực nông nghiệp, kinh doanh tổng hợp như: dịch vụ khuyến nông, thủy lợi nội đồng, bán lẻ xăng dầu, dịch vụ tín dụng nội bộ và một số dịch vụ khác... Theo Ban chỉ đạo NTM huyện Tây Hòa, các HTX chủ động ký kết hợp đồng với các doanh nghiệp để tổ chức sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị, tổ chức hoạt động kinh doanh có hiệu quả, hàng năm đều có lãi. Kết quả đánh giá tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất, của Bộ tiêu chí NTM, Tây Hòa có 10/10 xã đạt chuẩn.

Bài cuối: Những nông dân tiêu biểu và khu dân cư kiểu mẫu 

TRẦN QUỚI - TRUNG HIẾU