Hầm đèo Cả (dài 3,9km) - hạng mục quan trọng nhất của dự án Hầm đường bộ qua đèo Cả nối thông hai tỉnh Phú Yên - Khánh Hòa vừa được thông hầm ngày 25/6/2016 (vượt kế hoạch 3 tháng) - là một sự kiện đầy phấn khởi được cộng đồng mong đợi, tạo cảm xúc tự hào đầy ấn tượng cho người dân Phú Yên.
Những người lao động ngày đêm trên công trường đã viết nên bản anh hùng ca lao động làm nức lòng đồng bào cả nước. Sự kiện này là dấu ấn quan trọng tạo cơ sở vững chắc để hoàn thành toàn bộ công trình và đưa vào sử dụng trong tháng 7/2017, tạo dấu ấn phát triển về cơ sở hạ tầng giao thông cho tỉnh Phú Yên, các tỉnh khu vực Nam Trung Bộ và cả nước.
Là người lính đã trải qua hai cuộc chiến tranh và mấy mươi năm xây dựng hòa bình, đã từng sống, chiến đấu ở địa bàn đèo Cả đầy hiểm trở, tôi càng cảm nhận sâu sắc tầm vóc của công trình hầm đường bộ đèo Cả trong sự nghiệp đổi mới và hội nhập của quê hương đất nước.
Đèo Cả nổi tiếng hiểm trở, là con đèo lớn thứ hai trên đường xuyên Việt (nay là quốc lộ 1). Nhiều thế kỷ trước, đèo Cả có tên là đèo Hổ Dương, có nghĩa là cọp xuất hiện trên đèo giữa ban ngày. Con đèo có tên Cả, đã bao hàm tầm vóc về chiều dài và độ hiểm trở. Cảnh quan kỳ thú của đèo Cả đã được vua Minh Mạng chọn khắc vào Tuyên đỉnh (một trong chín đỉnh được đặt trong Đại Nội - kinh đô Huế) để tôn vinh một trong những cảnh quan kỳ vĩ của đất nước.
Tôi có nhiều kỷ niệm gắn bó với đèo Cả từ những năm tháng là chiến sĩ Tiểu đoàn 375 trong kháng chiến chống Pháp. Ngay sau hòa bình, tôi cùng đồng đội đã có nhiều thời gian thao thức với khu vực đèo Cả để giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Đèo Cả là kỷ niệm máu thịt, là một trong những biểu tượng của quê hương Phú Yên, đặc biệt là những người con xa xứ. Tôi đặc biệt ấn tượng với những cống hiến đặc sắc của những người lao động trên công trường, đặc biệt là những người con ưu tú của quê hương đã dành nhiều tâm sức cho một công trình đầy ý nghĩa, có giá trị, góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của tỉnh Phú Yên và khu vực Nam Trung Bộ.
Chỉ một thời gian ngắn nữa, hầm đường bộ đèo Cả sẽ thay thế cho đèo Cả hiện tại đầy hiểm trở. Đèo Cả cũ sẽ hằn sâu trong ký ức và phục vụ du lịch. Hầm đường bộ đèo Cả sẽ giúp giao thông thuận lợi giữa miền Trung và khu vực phía Nam, nối liền Khu kinh tế Nam Phú Yên và Khu kinh tế Văn Phong (Khánh Hòa), giữa TP Tuy Hòa và TP Nha Trang, là bàn đạp nối liền để phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội các tỉnh Nam Trung Bộ. Hầm đường bộ đèo Cả sẽ giảm thiểu tối đa tai nạn giao thông, nâng cao hiệu quả khai thác quốc lộ I, rút ngắn một nửa thời gian cho các loại xe que đèo.
Những lợi ích tổng hợp ấy sẽ góp phần tạo đà phát triển mạnh mẽ hơn cho tỉnh Phú Yên trong tương lai. Trước đó, hầm đường bộ qua đèo Cổ Mã thuộc dự án Hầm đường bộ qua đèo Cả đã thông xe kỹ thuật sớm hơn 2 tháng so với kế hoạch. Việc tính toán các yếu tố kỹ thuật rút ngắn hầm đèo Cả đã tiết kiệm được 4.000 tỉ đồng và nguồn vốn này đang được đầu tư xây dựng hầm đường bộ đèo Cù Mông nối hai tỉnh Phú Yên - Bình Định được chính thức khởi công ngày 26/9/2015.
Riêng với Công ty CP Đầu tư Đèo Cả, ngoài việc xây dựng hai hầm đường bộ đèo Cả và Cù Mông, còn tham gia xây dựng hầm đường bộ Hải Vân 2.
Chỉ một thời gian ngắn nữa, toàn bộ hệ thống quốc lộ 1 không còn phải đi qua những đường đèo hiểm trở. Đặc biệt ở miền Trung, từ Hoành Sơn (đèo Ngang) đến Thạch Bi Sơn (núi Đá Bia - đèo Cả), ngành Giao thông đã chinh phục các ngọn đèo hiểm trở để phục vụ quốc kế dân sinh và an ninh quốc phòng. Đó là tiền đề rất quan trọng để quê hương, đất nước cất cánh.
Đại tá PHAN ĐỨC TỔNG
Nguyên Giám đốc Công an tỉnh Phú Yên
