Ông Nguyễn Chí Phin tham gia cách mạng từ thời kỳ chống Pháp, là người duy nhất của tỉnh Phú Yên tham gia bộ đội Tên lửa ngay từ những ngày đầu thành lập. Ông giữ nhiều cương vị quan trọng của lực lượng bộ đội Tên lửa trong suốt những năm chống Mỹ cứu nước rồi chiến tranh biên giới Tây Nam, bảo vệ chủ quyền biển đảo Trường Sa thân yêu... Năm 1991, ông nghỉ hưu với quân hàm đại tá, hiện đang sinh sống tại khu phố Nguyễn Du (phường 7, TP Tuy Hòa). Những năm tháng sống và chiến đấu bảo vệ bầu trời, bảo vệ chủ quyền biển đảo quê hương là những kỷ niệm sâu sắc không bao giờ quên trong ông…
Ông Nguyễn Chí Phin kể chuyện bắn máy bay địch - Ảnh: H.ANH
ĐÔI CHÂN VẠN DẶM
Ngày 13/11/1953, ông Nguyễn Chí Phin mới 16 tuổi nhưng đã xung phong gia nhập quân đội. Sau đó không lâu ông tham gia chiến đấu ở chiến trường Tây Nguyên, rồi bị thương. Tháng 12/1955 ông được tập kết ra Bắc trên chuyến tàu cuối cùng tại Bình Định. Ra Bắc một thời gian, Bộ Quốc phòng có chủ trương tuyển chọn những đồng chí có trình độ văn hóa để thành lập Trung đoàn 94 thuộc Sư đoàn 350 làm nhiệm vụ bảo vệ thủ đô. Ông Nguyễn Chí Phin từng là cựu học sinh trường Lương Văn Chánh nên được tuyển chọn. Làm nhiệm vụ bảo vệ thủ đô đến năm 1958, ông được cử đi học tại Trường Văn hóa của Bộ Tổng tham mưu ở Lạng Sơn, tốt nghiệp lớp 10 (tương đương với trình độ lớp 12 bây giờ). Lúc đó ông đăng ký vào bộ đội Không quân nhưng vì có vết thương nên ông được chuyển qua học vô tuyến điện ở Trùng Khánh (Trung Quốc) 5 năm (1960-1965). Năm 1965, bộ đội Tên lửa được thành lập hai trung đoàn. Ông là 1 trong 4 sĩ quan điều khiển đầu tiên thuộc biên chế của Tiểu đoàn 83 Trung đoàn 238 bộ đội Tên lửa và đã gắn bó với nhiệm vụ này cho đến ngày nghỉ hưu.
Vừa thành lập xong, do bảo đảm yêu cầu bí mật, Trung đoàn 238 hành quân về núi rừng Yên Thế (còn gọi là rừng Tắc Kè) để học quân sự và huấn luyện nghiệp vụ chiến đấu. Sau đó, do yêu cầu của công việc thường xuyên phải cơ động, ông có mặt ở rất nhiều nơi như Vĩnh Linh, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị, Hải Phòng… Đặc biệt chuyến đi vào Vĩnh Linh (Quảng Bình) đã để lại trong ông nhiều kỷ niệm sâu sắc. Bởi đây là một chuyến đi lịch sử, dài ngày và rất khó đi. Khi đi đúng ngày Phật đản năm 1966 cho đến cuối năm đó mới tới nơi nên vừa ăn tết vừa ngụy trang trận địa. Vào Vĩnh Linh, nhiệm vụ chính của tiểu đoàn là nghiên cứu cách đánh B52 theo chỉ thị của Bác Hồ đại thể là: Các chú muốn đánh B52 thì phải đi vào Vĩnh Linh. Ở Vĩnh Linh dù thấy B52 của Mỹ nhưng chỉ được thu sóng chứ không được phát sóng vì địch sẽ phát hiện và rất dễ bị lộ. Ông khẳng định: “Nếu nói đánh B52 của Mỹ ở Hà Nội là bất ngờ thì không đúng. Thực ra để có 12 ngày đêm Điện Biên Phủ trên không thì công tác chuẩn bị đã từ rất lâu”. “B52 có nhược điểm về độ cao như nó chỉ bay cao khoảng từ 8-10km mới cắt bom được, trong khi đó đây là độ cao lý tưởng để tên lửa mình đánh; nhưng nó là loại máy bay được trang bị các máy phát nhiễu rất lớn vì vậy có những loại tên lửa thời đó không thể đánh được B52”, ông Phin nói.
Người sĩ quan điều khiển tên lửa năm xưa say sưa nói nhiều về những chặng đường gian khổ ác liệt mà ông và đồng đội đã trải qua trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước. Sau chiến dịch Đường 9 Nam Lào (1969-1970), ông về Trường Phòng không Không quân ở Sơn Tây học bổ túc Sĩ quan chỉ huy trung đoàn và được giữ ở lại làm giáo viên xạ kích tên lửa rồi tham gia Ban nghiên cứu của trường biên tập tài liệu và lại tiếp tục đi huấn luyện các kíp chiến đấu đánh B52 cho các đơn vị bộ đội ở nhiều nơi… Sau giải phóng, ông được điều làm công tác huấn luyện chuẩn bị cho chiến tranh biên giới Tây Nam. Năm 1980, Lữ đoàn Tên lửa phòng không 378 (nay là Sư đoàn Phòng không 377) được thành lập, có nhiệm vụ bảo vệ Trường Sa và khu căn cứ Cam Ranh (Khánh Hòa).Với cương vị là Lữ đoàn phó, Tham mưu trưởng, ông ở đây thời gian lâu nhất (10 năm) cho đến ngày nghỉ hưu.
NHỚ TRẬN RA QUÂN ĐẦU TIÊN
Sau khi thành lập không lâu, vào tháng 9/1965, Trung đoàn 238 ra quân đánh trận đầu tiên tại Hà Bắc. Thời điểm này, máy bay Mỹ thường oanh tạc tàn phá nhiều nơi ở miền Bắc, vì vậy công tác sẵn sàng chiến đấu luôn được đặt lên hàng đầu. Hôm đó nhận được thông báo của hệ thống ra đa trực canh báo về có 2 chiếc máy bay đang từ hướng giữa TP Hải Phòng và tỉnh Thái Bình lên, có thể chúng sẽ cắt bom đánh phá vùng núi Yên Tử… Sau khóa huấn luyện quân sự tại rừng Yên Thế, Tiểu đoàn 83 là tiểu đoàn đầu tiên ra khỏi rừng Yên Thế, làm rất tốt nhiệm vụ chuẩn bị trận địa để đánh máy bay địch. Vì vậy nhiệm vụ lần này được giao cho tiểu đoàn. Ông còn nhớ rõ cảm xúc lúc bắn rơi 2 máy bay F4 của địch, bắt sống 3 tên giặc lái lúc đó. Trong lòng vui như ngày hội vì máy bay bị bắn rơi ngay tại chỗ, rất nhiều người dân được chứng kiến cảnh máy bay bị trúng tên lửa lóe sáng cả khoảng trời và tập trung kín cả một quả đồi để xem máy bay bị bắn rơi tại chỗ. Trận ra quân này, Tiểu đoàn 83 được Đại tướng Võ Nguyên Giáp tới trận địa biểu dương nên mọi người càng phấn khởi vì đã lập công đầu xuất sắc.
Là một cựu binh tham gia hầu hết các chiến trường từ chống Mỹ đến chiến tranh biên giới Tây Nam và bảo vệ vùng trời, biển đảo Trường Sa thân yêu, ông Nguyễn Chí Phin có nhiều điều tâm đắc, nhiều kỷ niệm khó quên đối với lực lượng bộ đội Tên lửa. Ông tâm sự: “Ngoài yếu tố về trình độ kỹ thuật giỏi, người sĩ quan điều khiển cần rất nhiều tố chất như bình tĩnh tuyệt đối, kiên trì, sự nhanh nhạy, quyết đoán, tính toán nhanh chính xác tuyệt đối để làm sao đánh được máy bay địch lại tránh được tên lửa của đối phương…”.
HÀ ANH
