Trong kháng chiến, Hòa Thịnh đã sinh ra những người con trung dũng, kiên cường làm nên cuộc Ðồng khởi vang dội. Và bây giờ, mảnh đất ấy đang nuôi dưỡng thế hệ thanh niên chúng tôi bằng lịch sử kiên cường của thế hệ đi trước.
Thanh niên Hòa Thịnh lên đường nhập ngũ. - Ảnh: A.NGUYÊN
Tôi sinh ra và lớn lên trên quê hương Đồng khởi Hòa Thịnh. Từ khi cất tiếng khóc chào đời cho đến khi cầm trên tay tấm bằng cử nhân, tôi đều đón trọn niềm vui trong cảnh đất nước thanh bình. Tôi chưa từng trải qua cái cảm giác mong manh giữa ranh giới sự sống và cái chết trong những lần quân giặc truy quét; cái cảm giác đau nhói và bất lực khi nhìn họng súng của một tên lính Mỹ chĩa vào thái dương của người chiến sĩ giải phóng ngay sát chân cầu Bến Củi. Và tôi cũng chưa từng trải qua giây phút hồi hộp của trái tim, nhưng ý chí luôn mách bảo rằng: “Phải gan dạ, phải kiên trì, phải bình tĩnh vì nhiệm vụ cách mạng thiêng liêng đã giao phó: đột nhập vào nhà, bắt sống tên Nguyễn Tín - phó đại diện xã ở thôn Phú Hữu và thu toàn bộ giấy tờ, tiền bạc của chúng đưa về trụ sở xã Hòa Thịnh…”. Nhưng tôi được “tiếp lửa” bằng những câu chuyện về Đồng khởi từ ba tôi. Ba tôi chỉ là một người dân bình thường, sinh ra và lớn lên trên mảnh đất nghèo của thôn Phú Hữu ngày ấy. Ba là người chứng kiến sự khốc liệt trong chiến tranh tại thôn cho đến ngày Phú Hữu “thay da đổi thịt”.
Với ba, những ngày Hòa Thịnh Đồng khởi là những ngày đẹp nhất trong ký ức của ông. Ba kể, ngày 17/12/1960, tại căn cứ “Sát đầu Tử”, Huyện ủy đã mở một hội nghị chọn xã làm điểm cho phong trào Đồng khởi theo chỉ thị của Tỉnh ủy. Sau khi nghe báo cáo toàn bộ tình hình địch - ta trong toàn huyện, Huyện ủy quyết định chọn xã Hoà Thịnh làm điểm khởi đầu cho phong trào Đồng khởi. Đã mấy mươi năm trôi qua nhưng ký ức về khí thế sục sôi của những đêm Đồng khởi Hòa Thịnh vẫn còn in rõ trong trí nhớ của ba.
Ba nhớ lại, trước đêm 22/12/1960, thanh niên trong xóm lên tận xã Hòa Mỹ để làm một bè chuối có hình nộm của tổng thống ngụy quyền Ngô Đình Diệm. Cờ ba que bị đổ nhào, thay vào đó là lá cờ đỏ sao vàng sẽ bay phấp phới trong đêm Đồng khởi, pháo hẹn giờ sẽ nổ khi trời vừa hửng sáng. 19g ngày 22, các lực lượng tham gia đồng khởi hành quân tập trung về thôn Mỹ Phú chuẩn bị nhất tề vùng lên đồng khởi giành chính quyền. Đồng khởi Hòa Thịnh là cuộc đồng khởi đầu tiên của đồng bằng khu V, mở ra một giai đoạn phát triển mới của cách mạng, đứng chân hoạt động vững chắc trong vùng giải phóng ở đồng bằng.
Ba nhiều lần nấc nghẹn, nhiều lần đau buốt tim khi nhiều lần nhìn họng súng của kẻ thù chĩa vào những người dân vô tội. Đã nhiều lần ba “trốn chui trốn lủi” vì quân giặc truy quét, bắt bớ, thủ tiêu hàng loạt cán bộ cách mạng, những người yêu nước… gây nên nhiều cảnh tang thương. Có lần, ba phải thoát khỏi quân giặc bằng cánh cửa chuồng gà sau nhà, ẩn mình trong đám lục bình ở con kênh kế ruộng khi quân giặc và bọn tay sai bất ngờ vào thôn. Nhưng trong cái đêm định mệnh của quân địch tại Hòa Thịnh ấy, trái tim ba vui sướng. Ba và những thanh niên trong làng nở nụ cười mãn nguyện khi nhìn thấy tên Ngọc, trung đội phó, có nhiều nợ máu với nhân dân, ngoan cố chống lại cách mạng bị bắn chết tại chỗ. Đồng bọn của chúng - những kẻ tay sai bán nước, bán dân thú tội, xin tha chết, hứa không bao giờ làm tay sai cho địch, tự nguyện giao nộp vũ khí.
Đêm 22/12 năm ấy là một đêm rực lửa, Cách mạng tuyên bố xóa bỏ ngụy quyền tay sai của địch. Nhân dân các thôn của xã Hòa Thịnh từ già đển trẻ nhỏ đồng thanh hô vang khẩu hiệu: “Đả đảo đế quốc Mỹ và bọn bù nhìn tay sai! Cách mạng miền Nam Việt
Giờ đây, chiến tranh đã lùi dần vào quá khứ, quê hương Đồng khởi đang ngày càng phát triển. Cách đây hơn bốn mươi năm, ba tôi cùng những thanh niên trong thôn hăng hái xin gia nhập vào quân giải phóng, thì giờ đây thế hệ trẻ Hòa Thịnh đang ra sức học tập trên mọi nẻo đường đất nước… Hòa Thịnh đã nuôi ý chí của ông cha vì một mảnh đất Phú Yên độc lập, giàu mạnh. Còn giờ đây chúng tôi - thế hệ trẻ nối tiếp cũng đang cố gắng vững bước đi lên để góp phần xây dựng quê hương. Cùng với đó, thanh niên Hòa Thịnh quê tôi thường xuyên hỗ trợ bà con vượt qua khó khăn do thiêu tai gây ra với tinh thần xung kích.
Hòa Thịnh quê tôi là một rốn lũ. Nhớ lại trận lũ năm 2010, chiều 4/11, mưa vẫn nặng hạt, nước ngập trắng cả cánh đồng, dòng sông Bánh Lái vẫn chảy xiết chưa biết khi nào hết lụt. Nhiều ngôi nhà bên trong xã bị ngập sâu. Thanh niên trong xã xung phong thường xuyên túc trực, lái những con đò giữa dòng nước lũ để kịp đưa người dân qua sông. Gần một tuần, suốt ngày lớp trẻ Hòa Thịnh sẵn sàng chịu những cơn mưa xối xả, dầm mình trong nước lụt từ sáng sớm đến chiều tối, đến ăn, uống buổi trưa cũng trên thuyền, chỉ mong sao đưa đàn em nhỏ có thể đến lớp, đến trường…
Đợt giao quân đầu năm 2011, Hòa Thịnh có 28 thanh niên ưu tứ hăng hái lên đường bảo vệ Tổ quốc. Ngày lên đường nhập ngũ, trên khuôn mặt mỗi thanh niên đều rạng ngời niềm tự hào, thể hiện ý chí quyết tâm và khát khao cống hiến cho Tổ quốc, xứng đáng với lời dạy của Bác: “Đâu cần thanh niên có - Đâu khó có thanh niên”.
Buối sáng giao quân hôm đó là buổi sáng đầy nắng và sự quyết tâm của những người lính trẻ. Nhìn những thanh niên trong màu áo bộ đội Cụ Hồ, thế hệ trẻ chúng tôi hôm nay càng cảm thấy tự hào và vinh dự. Màu áo xanh ấy, ba tôi và những đồng đội của ông đã mặc năm nào trong lửa đạn để bảo vệ từng lũy tre, bờ ao của quê hương, và giờ đây lớp trẻ chúng tôi khoác lên mình màu áo xanh ấy để tiếp bước hành trình xây dựng, bảo vệ quê hương.
AN NGUYÊN
