Năm 1955, Tiểu đoàn 375 chúng tôi nằm trong đội hình Trung đoàn 90, Sư đoàn 324. Bộ đội miền Nam tập kết ra miền Bắc nên chúng tôi đều có chung ước vọng gặp Bác Hồ, gặp Võ Đại tướng. Thật bất ngờ vào một buổi chiều mùa xuân năm 1956, cán bộ, chiến sĩ toàn Sư đoàn 324 được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi toàn sư đoàn đang có mặt tại huyện Quảng Xương (Thanh Hóa), nơi đóng quân của sư đoàn bộ.
Được tin Đại tướng về thăm đơn vị, chúng tôi mừng rỡ chuẩn bị trang hoàng lại nơi đóng quân để đón Đại tướng. Từ ngoài cổng chào đã mang dòng chữ “Chào mừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm đơn vị”. Bộ đội hàng ngũ chỉnh tề, quân phục cùng màu cỏ úa (thời bấy giờ chưa có quân hàm, chỉ có quân hiệu nền đỏ sao vàng đính trên mũ). Giờ phút ấy, chúng tôi hồi hộp, chờ đón, mắt luôn hướng về con đường vào sân vận động. Khi còn ở trong Nam, chúng tôi được nghe tên tuổi vị tướng chỉ huy lực lượng vũ trang khi mới 37 tuổi (Đại tướng sinh năm 1911, năm 1948, Bác Hồ ký quyết định phong hàm Đại tướng). Đồng bào Khu 5 ngưỡng mộ vị tướng trẻ đã chấp hành triệt để Nghị quyết Bộ Chính trị làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ, người đã chỉ đạo Bộ Tư lệnh Liên khu 5 chỉ đạo chiến lược, chiến thuật đánh bại cuộc hành quân Át-lăng là trận thắng lớn thứ 2, sau Điện Biên Phủ. Chúng tôi đang ngóng đợi thì đoàn xe xuất hiện, tiến vào sân vận động. Đi đầu là xe của trung đội trinh sát, tiếp theo là xe đi đón của Bộ Tư lệnh sư đoàn rồi đến xe của Đại tướng, xe của các đồng chí trong Bộ Tổng tư lệnh và sau cùng là xe vệ binh của sư đoàn.
Vào sân vận động, xe của Đại tướng tiến lên phía trước. Đại tướng vừa bước xuống xe, đồng chí Nguyễn Đôn, Sư trưởng kiêm Chính ủy Sư đoàn 324 báo cáo với Đại tướng về sự có mặt đầy đủ của cán bộ, chiến sĩ trong toàn đơn vị. Cùng đi với Đại tướng có đồng chí Nguyễn Chí Thanh, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Chúng tôi hô to: Chúc Đại tướng khỏe! Đại tướng Võ Nguyên Giáp tươi cười, gương mặt rạng rỡ, đôn hậu, dáng người tầm thước trong trang phục quân đội. Đại tướng bước lên khán đài nói chuyện trước hàng quân với chất giọng ấm Quảng Bình. Trong buổi nói chuyện, Đại tướng dành nhiều tình cảm đối với bộ đội miền Nam đang xa gia đình, xa quê hương sống trên đất Bắc. Đại tướng biểu dương thành tích chiến đấu của các đơn vị trong sư đoàn khi đánh thắng những trận có tiếng vang trong cuộc hành quân Át-lăng như: Play-ring, đèo Cả, Tuy Hòa, Tuy Bình, Suối Cối…
Chúng tôi vô cùng xúc động và tự hào khi Đại tướng nêu tên Tiểu đoàn 375, thuộc Tỉnh đội Phú Yên để khen ngợi. Đại tướng khen Tiểu đoàn 375 đã lập công xuất sắc, đánh phục kích trên đường số 6 (Đồng Xuân). Trận đánh đạt hiệu suất chiến đấu cao, phá hủy 26 xe, tiêu diệt và bắt sống đại đội lính Âu Phi, thu hàng trăm súng các loại. Đặc biệt, Đại tướng khen trận này quân ta không ai bị thương vong. Trận này tiểu đoàn được tặng thưởng Huân chương Quân công hạng 3. Biểu dương thành tích chiến đấu xong, Đại tướng ôn tồn căn dặn cán bộ, chiến sĩ toàn sư đoàn, đoàn kết một lòng ra sức xây dựng đơn vị hùng mạnh để tiếp tục chiến thắng các đối tượng tác chiến sẽ là kẻ thù hung hãn có tiềm lực chiến tranh hiện đại. Đại tướng có lời dặn, nếu kẻ địch phá hoại Hiệp định Giơ-ne-vơ thì lực lượng Quân đội cùng với đồng bào cả nước quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Tiếp lời Đại tướng, đồng chí Nguyễn Đôn thay mặt cán bộ, chiến sĩ trong sư đoàn ghi nhận lời dặn dò của Đại tướng và hứa quyết tâm xây dựng đơn vị vững mạnh mọi mặt, sẵn sàng nhận mọi nhiệm vụ Đảng giao, Đại tướng tươi cười vỗ tay. Chúng tôi vỗ tay theo và hô thật to: Chúc Đại tướng khỏe! Đại tướng Võ Nguyên Giáp tạm biệt đơn vị, để lại trong lòng chúng tôi nhiều tình cảm nồng ấm. Từ đó đến nay, những cựu binh Sư đoàn 324 chúng tôi luôn nhớ buổi gặp mặt vị Đại tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Nay Đại tướng đã đi xa nhưng nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế vẫn mãi tôn vinh một thiên tài quân sự của Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh.
TRẦN DOÃN PHU
