Trường cũ của tôi nằm trên thị trấn nhỏ và nghèo. Hồi còn đi học ở mái trường này, con đường cái nơi đây được trải một lớp bê tông mỏng, hai bên đường hoa xuyến chi rực rỡ. Phải hôm gió dữ, bấy nhiêu cái lưng bé nhỏ gồng mình đạp xe lên dốc mà tiếng cười vắt vẻo tận mây xanh. Những buổi chiều mùa thu được cùng đạp xe bên nhau thôi cũng thấy bình yên lắm. Tôi ra trường, thị trấn mọc lên nhiều nhà máy, con đường cũ những đoàn xe trọng tải lớn chạy rầm rầm ngày đêm đến nát cả đường. Nhà máy xi măng làm đền cho dân một con đường mới khang trang, rộng lớn hơn. Kể từ đó dù nhiều lần có việc lên thị trấn nhưng chẳng lần nào tôi chọn đi con đường ngang qua trường cũ. Ấy thế mà đã tám năm rồi…
Chiều nay đi ăn cưới đứa bạn cấp 3 mà tự nhiên nhớ trường nhớ lớp đến nao lòng. Lúc đến ngã ba, loay hoay chọn giữa con đường mới thênh thang và đường cũ bụi nổi lên cuồn cuộn giữa cái ghồ ghề lồi lõm, cuối cùng tôi lách xe đi chầm chậm trong đám bụi đỏ mà thấy cay xè mắt. Đoạn đường này chúng tôi từng lọc cọc đạp xe tiễn bạn ngày bạn chuyển trường theo mẹ đi xa. Bạn mặc chiếc áo trắng đã đục màu, tóc cột bằng dây thun, đi đôi dép tổ ong đã mòn vẹt gót. Bạn cười tươi, mắt rạng ngời khi nói về một ngày gặp lại chỉ những ngón chân di di vào nhau bịn rịn đến nghẹn lòng. Chỗ bạn đứng giờ hàng quán đã mọc lên san sát mà sao cái dáng gầy gò bé nhỏ của bạn như vẫn thấp thoáng đó thôi. Cuộc chia ly đầu đời để biết thế nào là hụt hẫng và mất mát cho những cách xa kế tiếp của cuộc đời. Hai bảy tuổi rồi đếm trên tay mình chật chội những cuộc chia xa…
Ngang qua trường cũ thấy mọi thứ đã đổi thay nhiều. Cổng được sơn mới, mấy dãy lớp học khang trang được xây lên. Các nữ sinh thướt tha trong bộ áo dài, thứ mà ngày xưa chúng tôi chỉ dám ao ước trong những giấc mơ lãng mạn. Sân trường bị thu hẹp hơn nhưng cây cối thì xanh mướt. Tự mình nhắc lại những kỷ niệm trong lòng như vẫn còn mới lắm, mới tinh tươm như thể nắng vàng. Chỗ này ngày xưa đi học muộn bị phạt lao động công ích xới cỏ cả buổi chiều. Chỗ ghế đá nép dưới gốc xà cừ có một bàn tay rụt rè nắm lấy tay mình ngày trao lưu bút, cái nắm tay đầu đời dễ gì quên được. Hôm thi trượt đại học có quay lại đây gặp thầy, thầy không nói nhiều chỉ dặn dò “đừng nản”. Một hôm về nhà nghe tin thầy đã chuyển trường…
Ngang qua trường cũ có một vài phút thôi mà thu vào trong tầm mắt cả một trời ký ức. Đã có lúc từng muốn đánh đổi tất cả để được sống cái thời mười tám ấy, cái thời đã có chút tư lự trong sự hồn nhiên trong trẻo nhìn đời. Chẳng biết bạn có thấy xót xa không khi mỗi lần ghé qua trường cũ hay những con đường cũ, nơi chốn cũ. Còn tôi hình như phần nuối tiếc rất nhiều. Sẽ không dối gian nhau rằng cuộc sống vẫn tươi đẹp đấy thôi, bởi sự thật thì những mệt mỏi lo toan đã in hằn trên môi mắt mỗi người. Cần một nốt nhạc trầm, cần một hình bóng xa xôi, cần một bình yên đã cũ để mà vỗ về nhau. Biết khi nào lại ngang qua trường cũ, con đường bụi đỏ mịt mù…
HUYỀN TRANG
