Dù có đi bốn phương trời, danh hài Hoài Linh vẫn không quên những tháng ngày gắn bó bài "Than thân trách phận" của âm điệu Phú Yên.

 

Danh hài Hoài Linh

* Live show Tiếng cười Hoài Linh lần 2 đã kết thúc sau 6 đêm diễn, bán được hơn 16.000 vé, một con số kỷ lục. Chắc hẳn anh và công ty Nụ Cười Mới tết này sẽ rất “vui vẻ”?…

 

- Rất mừng là mọi việc đã xuôi chèo mát mái, hơn cả sự mong đợi ban đầu. Tuy nhiên, tôi quan niệm rằng: khán giả mua vé vào xem nhiều, nghĩa là mình cũng có một chút duyên để kết nối được với mọi người, chứ chuyện tiền bạc là hạ hồi phân giải, nếu khởi đầu một chương trình mà chỉ nghĩ đến tiền thôi, rất khó để mà làm tốt cho được. Có thể nói không quá rằng, sau khoảng 10 năm trở về quê hương biểu diễn, tôi muốn làm một chương trình tươm tất để đền đáp lại cái thịnh tình ủng hộ của quý khán giả và bà con gần xa.

 

* Trong các chương trình gần đây, cách diễn của anh cũng đã có nhiều linh hoạt hơn, không còn rặt tiếng Phú Yên, Quảng Nam… nữa; là vì sao?

 

- Dù có diễn vở cũ, nhưng ở mỗi sân khấu, tôi phải gia giảm cho phù hợp. Biểu diễn ở miền Tây, hay ngoài Bắc mà hát rặt tiếng miền Trung, làm sao tạo được hiệu quả tốt. Gần đây, các vở hài kịch của tôi có thế mạnh về kịch bản, nó kể những câu chuyện có thể đi vào chiều sâu tâm tư tình cảm nên việc “pha tiếng” cũng không còn là chủ đạo.

 

Hoài Linh trong vai cao bồi.

* Chứ không phải anh sợ người ta lên án “chửi cha không bằng pha tiếng” sao?

 

- Tôi đâu có pha tiếng, tuy là người miền Trung, nhưng không ở riết một chỗ, từ nhỏ đã lăn lộn kiếm sống khắp nơi, nhất là các bến xe, tiếng gì cũng phải nghe được, nói được. Có lần đi bán hàng rong ở bến xe Phú Yên, mấy lần đầu bị “tụi giang hồ” ở đó cấm cản vì cho rằng tôi ở nơi khác đến, nghe giọng nói khác bọn chúng khó chịu. Về nhà nằm nghĩ ngợi, bèn vận dụng vốn tiếng Bình Định và Cam Ranh sẵn có, rồi chịu khó lắng nghe nhiều hơn nói, mấy tuần sau thì có thể buôn bán ngon ơ. Hơn nữa, mẹ tôi từng là y sĩ, chữa bệnh tại nhà, hàng ngày có nhiều người đến để khám bệnh. Họ nói đủ thứ tiếng của ba miền nên từ nhỏ tôi đã nghe và biết phát âm theo từng khẩu âm đặc trưng. Tuy nói tổng thể là ba giọng nói đặc trưng nhưng nếu từng vùng một thì khẩu hình và khẩu âm cũng khác nhau. Cũng cần phải tìm hiểu phong tục tập quán của từng nơi nữa. Sẽ bị chửi là “pha tiếng” khi chúng ta không hiểu đặc trưng phong tục của từng vùng.

 

* Hỏi thêm một chút, theo anh thì “pha tiếng” nào là khó?

 

- Tiếng khó nói nhất là Quảng Nam, vì người dân ở đây thâm thuý lắm, nói cái gì cũng có ẩn ý phía sau, nhiều khi người ta cố tình phát âm sai để nếu cần thì nói lái, nói ngược lại, chuyển ý sang nghĩa khác. Dân Quảng Nam là vua nói lái mà. Còn thứ tiếng khó “pha” nhất lại là Phú Yên. Với lại cũng nói thật, tôi chỉ thích pha tiếng với bà con ở cộng đồng hải ngoại thôi, vì làm như thế vừa tạo sự gần gũi với mọi người, mọi vùng, vừa gợi nhớ trong lòng họ nỗi xa quê. Còn về Việt Nam thì chẳng cần phải pha tiếng nữa. Có lần tôi chạy xe máy lên khu Bảy Hiền (Tân Bình) để ăn mì Quảng, cô chủ rất xinh đẹp hỏi rặt tiếng Quảng: “Hình loai mà cũng ang mì quẳn hả?” Ngẩn tò te một chút, tôi mới biết cô ta nói lái, nên ứng đáp ngay, cho “tịt thôm”, nghĩa là một tô tôm thịt.

 

* Bước vào nghề diễn ở tuổi 21 (năm 1990), mãi tới khi gần 30 mới thành danh và sống được với nghề. Anh nghĩ gì về cuộc đời và nghiệp diễn của mình?

 

Sinh ra ở La Hai (Phú Yên) cùng gia đình lập nghiệp tại Cam Ranh, Long Khánh... với đủ thứ nghề cơ cực. Năm 1990 đoạt giải nhì giọng hát hay tại Nha Trang. Năm 1992 tại Hội diễn ca múa nhạc dân tộc các tỉnh miền Trung, đoạt Huy chương vàng với bài “Than thân trách phận” (nhạc Nguyễn Hữu Ninh và Phan Bá Chức) theo kiểu “nẫu” rặt. Năm 1993 sang định cư tại Mỹ, làm MC nhà hàng và diễn hài. 1996 lần đầu tiên trở lại Việt Nam, và trở thành nghệ sĩ hài luân phiên lưu diễn ở cả hai nước. Với hàng loạt các đóng góp của mình, đặc biệt trong năm 2006, trở thành nghệ sĩ có cát-xê cao nhất hiện nay. Đêm 6/1/2007, anh đã chính thức được kết nạp vào Hội Nghệ sĩ sân khấu TP. HCM, đây là lần đầu tiên một nghệ sĩ hải ngoại được kết nạp. Buổi lễ đã diễn ra ngay đêm diễn của nghệ sĩ Hoài Linh tại Nhà hát Bến Thành. Với riêng độc giả báo Phú Yên lần này, anh sẽ tiết lộ một vài tâm sự về chuyện “cái tình cái quê” của mình.

- Đến giờ tôi vẫn nghĩ mình là một anh nông dân gặp may, từng không nhà không cửa rồi cũng kiếm được nhà lầu xe hơi; từng bỏ học bôn ba mưu sinh ở bến xe nhưng không bị tha hoá; không học nghề diễn nhưng lại theo nghiệp diễn; có gia đình vợ con hẳn hoi nhưng lại bị cho là “bế”… Hạnh phúc và đắng cay, vinh quang và tủi nhục, được và mất… tôi đã nếm đủ cả. Tóm lại, tôi vẫn là một người của sự may mắn, và định mệnh đã quá ưu đãi với tôi. Cho nên đến giờ tôi vẫn mang nguyên cái cốt nông dân miền Trung, chất phác, cục mịch để ứng xử với mọi người.

 

* Theo như báo chí đưa tin thì tết này anh sẽ cùng đoàn đi diễn ở hải ngoại. Bao năm rồi anh không được ăn tết ở Việt Nam?

 

- Làm gì thì làm chứ khoảng ngày ông Táo là tôi bay về Việt Nam ngay, từ nhỏ tới lớn, gần như tôi chỉ biết ăn tết ở Việt Nam. Nhiều khi có thời gian, tôi còn cải trang và lặn lội về mấy cái bến xe cũ ở Quy Nhơn, Phú Yên, Khánh Hoà, Long Khánh… để nhìn ngắm sự đổi thay. Nhiều khi gặp lại mấy bà bán thuốc lá quen, mừng lắm, như gặp lại cố nhân. Có người còn hỏi tôi một câu xót xa: “Nổi tiếng giàu có rồi thì đi luôn đi, về đây chi cho khổ hả Linh còm?” Tôi chưa biết trả lời sao, thì họ tiếp ngay: “À! Mà mi cũng là thằng có cái tình, đi thăm bà Tư, cô Chín, chú Sáu chưa? Thắp cho họ mấy nén nhang, mồ yên mả đẹp hết cả rồi.” Nhiều khi tết của tôi là vậy đấy, nhưng tôi rất hạnh phúc.

 

VĂN BẢY (thực hiện)