(Đọc tập truyện ngắn mini HỎI LẠI CHÍNH MÌNH của MANG VIÊN LONG)
Tập truyện ngắn mini HỎI LẠI CHÍNH MÌNH là tập truyện mới xuất bản của nhà văn Mang Viên Long. Sách do NXB Văn nghệ - Tủ sách Tuổi Ngọc, ấn hành cuối năm 2006.
Mang Viên Long sinh năm 1944 tại An Nhơn, Bình Định. Nhưng Phú Yên cứ như một quê hương nữa của anh, bởi anh sống thời gian lâu ở Phú Yên, bạn hữu tâm đắc khá nhiều. Sách xuất bản cả chục quyển và vẫn còn viết nữa…
HỎI LẠI CHÍNH MÌNH chỉ dày có 104 trang, vậy mà chứa đựng tới 49 truyện. Thế nên mới gọi là mini. Rất gọn gàng, ít chữ, dễ hiểu nhưng lại sâu xa, nhiều ý. Thế mới đọc một hơi rất sướng, bỏ sách xuống lại tiếc…
Có thể nói, mỗi truyện trong tập sách này là những mảnh vỡ nhỏ nhoi nhưng đầy khả năng phát sáng. Tổng thể cả tập cứ như kính vạn hoa, đủ màu, đủ hình, đủ ánh sáng phong phú như đời sống vốn thế.
Nói suông, cũng khó hình dung được, xin nêu ra đây một mảnh vỡ có chất sáng dân dã: “Tí Hiển được mẹ dắt về quê thăm ông bà ngoài. Một hôm, tọc mạch, nó giở chiếc lồng bàn đang đậy mâm cơm để dành phần cho ông.
Nó reo lên:
- Bà ơi! Sao con cá không có đầu?
- Bà ăn khúc đầu rồi, còn khúc mình để dành cho ông đó chớ!
- Cái đầu ăn ngon lắm hả bà? - nó láu lỉnh hỏi.
Bà cười:
- Không đâu, cái đầu nhiều xương, khó ăn. Dở chớ không ngon đâu!
- Bà ăn cái dở, để dành cái ngon cho ông hả?
- Không phải vậy. Bởi ông cũng thường ăn thịt mỡ, để dành thịt nạc cho bà…”
(Cá không đầu)
Đấy, truyện cứ kiểu như thế. Không đại ngôn, không dạy đời, hay hơn nữa, là không hận đời! Truyện cứ như những mảnh vỡ lấp lánh đằng sau lớp lớp tình cảm kín đáo nhân hậu. Và, đằng sau ấy nữa là một triết lý nhân sinh nhân bản.
Lại nêu một cụ thể nữa, ví như truyện “Nhìn lại”: “Có thể nói, má tôi là người sạch sẽ nhất nước! Bà luôn tắm gội, quần áo là ủi rất kỹ. Mỗi lần bước ra khỏi nhà đều son phấn, nước hoa, kẹp cài chu đáo.
Bà ưa trách ba tôi lùi xùi, xuềnh xoàng, có lần lớn tiếng bảo: “Ông ăn ở mất vệ sinh quá!”.
Ba tôi chỉ cười.
Ông điềm tĩnh nói:
- Giá ngày nào em cũng nhìn lại cái “Tâm” mình như nhìn gương soi, dầu chỉ một thoáng thôi, thì gia đình mình hạnh phúc biết chừng nào!”
Trong tập truyện mini, tác giả Mang Viên Long sáng tác kiểu từa tựa như làm thơ Haiku của Nhật Bản. Anh phát hiện được khoảnh khắc lóe sáng, để thấy được đỉnh cao và vực sâu. Chính vì vậy, nên toát ra chất chiêm nghiệm. Việc này cũng y như hạt giống, nó chỉ ló một tí mầm thôi, nhưng bản thân nó đã chứa một cây cổ thụ tương lai. Và, chính bóng mát của cây cổ thụ lại nằm trong lòng độc giả!
Ví như truyện mini “Chỗ đến sau cùng”: “Vợ chồng một đại phú nọ, sau nhiều tháng đi tìm mua đất để làm “sanh phần”, đã chọn được một đám đất trống gần một hecta.
Ông cho gọi thợ xây mộ loại siêu hạng về, làm “sanh phần” của ông và vợ cả thật nguy nga lộng lẫy.
Hằng ngày, ông thường đến trông coi đám thợ làm việc. Ông luôn bắt thợ phải làm lại nhiều chi tiết cho dù rất nhỏ.
Ông nói:
- Nhà ta cao sang bậc nhất, ngôi mộ ta cũng phải như thế chứ!
Người thợ cười:
- Chỗ đến sau cùng của ngài không phải ở đây ạ!
- Thế mày bảo ở chỗ nào? Ông mở to hai mắt, giận dữ.
- Thưa ngài, nơi ấy chắc là ngài đã biết rồi!”
Đấy, theo tôi là độc giả, tôi giải câu nói của người thợ xây mộ như thế này: chỗ đến sau cùng (trường hợp bình thường không có sự cố gì xảy ra) là trong chiếc quan tài! Còn ngôi mộ lộng lẫy kia là nhà của quan tài chứ! Còn nếu có sự cố gì xảy ra, ví như động đất, sóng thần… thì chắc gì ngài đại phú kia đến được ngôi mộ tráng lệ ấy?!
Tóm lại, HỎI LẠI CHÍNH MÌNH, ngay cái nhan đề, là mục đích của quyển sách. Nếu biết “hỏi lại chính mình”, ắt thế giới này, bản thân này, gia đình này… sẽ hạnh phúc hẳn lên! Đó là sức nặng của một mơ ước lớn… Một sức nặng đính kèm khó khăn!
PHÚ THUẬN
