Người ta thường nói: Giàu hai con mắt, khó hai bàn tay. Có lẽ vậy mà đôi mắt sáng vô cùng có giá trị đối với cuộc sống của mỗi con người. Thường những người mù mắt vào bệnh viện điều trị với suy nghĩ “không còn gì để mất”, nên ít bị gánh nặng về tâm lý. Song, khi mắt họ được trả lại nguồn sáng nhờ sự can thiệp của phẫu thuật thì đó như một phép màu. Người cho và người nhận đều xúc động.

Nỗ lực đem lại ánh sáng cho người mù nghèo trong một thời gian dài của Bệnh viện Mắt Phú Yên đã giúp hàng ngàn trường hợp vượt qua hoàn cảnh bất hạnh, khó khăn để được sống có ý nghĩa; sum vầy bên người thân, con cháu.

Khám mắt tại Bệnh viện Mắt Phú Yên - Ảnh: VŨ HOÀNG

NHỮNG CÂU CHUYỆN XÚC ĐỘNG

Xung quanh chuyện sáng mắt thường như là một cổ tích, phép màu nhiệm giữa đời thường.

Còn nhớ gần 15 năm trước, tôi đã chứng kiến tại Trạm chuyên khoa Mắt Phú Yên cảnh cụ ông và cụ bà ở huyện Tây Hòa đã nhận ra nhau sau khi đôi mắt của họ vừa được tháo băng. Bao nhiêu kỷ niệm nghẹn ngào ùa về trong họ bên sự chứng kiến của con cháu và những người xung quanh. Qua câu chuyện, mọi người mới vỡ lẽ, vốn trước kia họ từng là vợ chồng của nhau, sau bị thất lạc trong chiến tranh nên mỗi người một nơi, bặt vô âm tín. Hơn 25 năm gặp lại, ai nấy cũng đùm đề con cháu với mái ấm gia đình riêng, song giây phút khi được sáng mắt trở lại chính là kỷ niệm mà họ không bao giờ quên.

Rồi một bà cụ tên Hồng, bảo là quê ở Sông Hinh, thường ngày chống gậy xin ăn khi đôi mắt chỉ còn thấy mờ mờ. Nghe có người chỉ dẫn, bà tới Trạm chuyên khoa Mắt mong được giúp đỡ. Vậy là đến đó, bà được các nhân viên chăm sóc từ việc ăn uống đến quần áo. Và sau ngày mổ, bà có đôi mắt sáng nên bảo sẽ quay về nhà giúp các con trông cháu, phụ giúp chuyện cơm nước và không còn bị mặc cảm.

Tìm lại nguồn sáng từ đôi mắt của người già thật ý nghĩa thì việc có lại ánh sáng đối với những trẻ em càng quý giá vô cùng. Vài tháng trước, khi vừa mở băng cho mắt trái được mổ đục thủy tinh thể, cậu bé Ra HLan Duy ở xã Chưgu (Krôngpa, Gia Lai) thấy rõ mọi người xung quanh. Cha em, ông Nay Bưp xúc động nói: “Một sự tình cờ thật ý nghĩa. Vợ chồng tôi đưa con đến Bệnh viện Mắt Phú Yên để khám mắt cho cháu. Nào ngờ ở Bệnh viện Mắt Phú Yên đang có chương trình “Vì ánh mắt trẻ thơ” nên con tôi được mổ miễn phí. Duy năm nay học lớp 3, đã tự tin hơn trong học tập khi cả hai mắt được nhìn thấy”.

3 năm trước, khi bác sĩ vừa mở băng cho đôi mắt được mổ của Nguyễn Thị Mỹ Linh ở xã Sơn Thành Đông (Tây Hòa), em liền ôm chằm lấy mẹ: “Mẹ ơi, con thấy mẹ rõ rồi!”. Vừa sáng mắt trở lại, Mỹ Linh liền vẽ lại hình ảnh ngôi nhà nhỏ có bố mẹ và em gái của mình, vẽ cảnh đẹp quê hương, vẽ ngôi trường mà em ước ao được đi học trở lại. Năm vừa rồi, em gái của Linh cũng đã được phẫu thuật mắt. Vậy là niềm vui của gia đình nghèo này được nhân lên gấp bội. Những lo lắng của chị Lê Thị Loan đã vơi nhiều. Nhìn con vui vẻ khi được sáng mắt, chị như nhẹ nhỏm trong lòng và thấy biết ơn những người đã cứu chữa đôi mắt của con mình.

Các bác sĩ mổ mắt, giúp phục hồi thị lực cho trẻ em - Ảnh: VŨ HOÀNG

TÌNH NGƯỜI ĐONG ĐẦY

Với bác sĩ Nguyễn Thị Minh Hưởng, nguyên Giám đốc Sở Y tế, bác sĩ Huỳnh Phúc Nhĩ, Trần Minh Phương (Bệnh viện Mắt Phú Yên) không còn nhớ họ đã mổ mắt đem lại ánh sáng cho bao nhiêu trường hợp. 5 năm trước, chính bác sĩ Phương mổ hai mắt cho cậu bé Ma Lô (thị trấn La Hai, Đồng Xuân). Khi được nhìn thấy, Ma Lô đã chạy quanh khắp phòng, hành lang để thể hiện niềm vui của mình. Lúc ấy bác sĩ Phương xúc động: “Rất áp lực vì phải mổ cả hai mắt trên một bệnh nhân là trẻ em, nhưng khi thành công thì niềm vui trong tôi thật khó tả. Đem lại ánh sáng là đem lại cả một tương lai tươi sáng cho trẻ”.

Theo Giám đốc Bệnh viện Mắt Phú Yên Huỳnh Phúc Nhĩ, người trực tiếp mổ đục thủy tinh thể cho bệnh nhân: “Bệnh viện đã phẫu thuật đục thủy tinh thể theo phương pháp hiện đại của Mỹ hơn 5 năm qua. Đây là cơ hội rất tốt đối với những gia đình nghèo khi có người thân được điều trị miễn phí, vừa đỡ tốn kém kinh phí đi lại. Chương trình này có giá trị xã hội và tính nhân sinh cao, tạo yếu tố tâm lý để bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em không bị mặc cảm trong cuộc sống”.

Những năm qua, nhờ sự trợ giúp của tổ chức Quỹ Fred Hollows (FHF), ngành Mắt Phú Yên được phát triển toàn diện từ tuyến tỉnh đến cơ sở. Ngoài mổ đục thủy tinh thể tại bệnh viện, cán bộ chương trình còn đi về vùng sâu, vùng xa khám lọc bệnh để đưa những người mù về phẫu thuật tại bệnh viện. Hoặc nghe có trường hợp nào thương tâm qua dư luận, các thầy thuốc cũng liên hệ, tìm đến tận nơi để cứu giúp. Không chỉ vậy, ngành Y tế Phú Yên đã triển khai khám sàng lọc và điều trị bệnh glau­coma, tật khúc xạ học đường. Đặc biệt, 7 năm liên tục, Bệnh viện Mắt Phú Yên triển khai chương trình “Vì ánh mắt trẻ thơ”. Với bàn tay chuyên nghiệp của các phẫu thuật viên cùng sự giúp đỡ tài chính từ tổ chức FHF, đã trả lại ánh sáng và vẻ đẹp thẩm mỹ cho đôi mắt của hơn 400 trẻ em. Bác sĩ Trương Hoàng Nam, Phó giám đốc Bệnh viện Mắt Phú Yên, người trực tiếp thực hiện những ca mổ lác, lé, sụp mi, quặm trả lại thẩm mỹ cho đôi mắt trẻ thơ cho rằng, việc làm của ông và các cộng sự là cơ hội để giúp trẻ có được cuộc sống tự tin hơn.

Ông Huỳnh Tấn Phúc, Trưởng đại diện FHF tại Việt Nam, nhớ lại: “Khoảng 5 năm trước, chúng tôi tổ chức một chương trình mổ miễn phí tại Trung tâm Mắt Phú Yên. Nhìn thấy lượng người có bệnh về mắt đến quá đông, tôi nghĩ phải đầu tư vào Phú Yên một chương trình dài hơi để cùng lãnh đạo tỉnh giúp người dân vượt qua những trở ngại về bệnh mắt, giải quyết vấn đề an sinh xã hội. Dự án Chăm sóc mắt toàn diện đã thực hiện và kết thúc mỹ mãn. Nhờ nâng cao năng lực mà công tác khám phát hiện các bệnh về mắt ở Phú Yên đạt hiệu quả cao, trả lại ánh sáng cho hàng ngàn người mù. Một bệnh viện mắt mới khang trang với đầy đủ trang thiết bị hy vọng sẽ ngày càng đáp ứng nhu cầu chăm sóc mắt và giải phóng mù lòa cho người dân”.

Phóng sự của VŨ HOÀNG