“Làm trai biết đánh tổ tôm

Uống trà mạn hảo, xem Nôm Thuý Kiều”

Không biết tự bao giờ, trà đã trở thành một thứ ẩm thuỷ tao nhã của người dân Việt Nam. Người ta có thể dùng trà thay cho lời chào hỏi trong những dịp chúc xuân, những cuộc gặp gỡ thân mật hay dùng trà thay rượu trong buổi “trà dư tửu hậu”. Thật thuần khiết, trà đã sống và toả hương, mang lại một nét văn hoá đẹp cho dân tộc Việt Nam.

Không thể khẳng định rõ ràng nguồn gốc của trà, cũng không biết được chính xác rằng, trà du nhập vào Việt Nam từ lúc nào. Chỉ biết rằng, trà có mặt khắp mọi vùng đất nước…

 Ngày nay, dường như chưa thỏa mãn với những loại trà truyền thống như trà móc câu, trà mộc…, người ta sáng tạo ra biết bao loại trà từ nhiều cách tẩm ướp khác nhau với năm loại hương quyện với trà rất hài hòa là hương cúc, nhài, sói, ngâu và hương sen. Song người ta cho rằng hương thơm tinh tế và thuần khiết của hoa sen là quý và thuần Việt nhất. Bên cạnh trà ướp hương sen còn đủ loại trà với nhiều công dụng khác nhau như trà Ô Long hồi phục sức khoẻ, trà trái nhàu, trà khổ qua, trà Phổ Nhĩ, trà sâm, Hồng trà… có tác dụng trị bệnh, tốt cho cơ thể. Rồi nào là trà giảm cân, và mộc mạc đơn sơ hơn cả là trà xanh tươi nguyên lá….

Trà được chế biến thành nhiều dạng khác nhau.Có loại dạng bột tiện lợi trong pha chế bên cạnh những loại trà khô dùng để hãm. Các loại trà dùng để giải khát có vị thơm ngọt như Lipton, Ice-tea chứ không đắng và chát giống vị trà truyền thống.  Từ xưa đến giờ trà vẫn rất được ưa chuộng trong cuộc sống thường nhật. Những  ngày Tết, những dịp lễ lạt thường không thể thiếu loại thức uống đậm phong vị dân tộc này.

Chỉ nói về các loại trà pha chế theo cách truyền thống (hãm bằng nước sôi) thì từ lâu, người Việt Nam ta đã coi việc uống trà là một tập tục tao nhã, ông cha ta đã coi uống trà là một thú vui thanh đạm, tinh tế, mang đậm nét văn hoá.  Mời trà như một nghi lễ, khách hiếm khi từ chối chén trà và trà đã giữ vai trò giao lưu giữa các giai tầng trong xã hội, không phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng, đẳng cấp. Trà làm con người xích lại gần nhau, hiểu nhau và hoà điệu tâm hồn cùng nhau.

Thế nhưng, không phải loại trà nào cũng dùng theo một cách duy nhất. Có trà uống bằng chén, có trà uống bằng tách, có trà phải dùng bộ chuyên chế đặc trưng thì khi uống mới giữ được hương vị. Có trà pha cần nước thật nóng, có loại thì chỉ cần nước sủi tăm. Khi trà pha trong ấm, khi lại pha trong siêu, khi lại qua nhiều công đoạn pha chế… Trà luôn  mang trong mình một sức hút lớn, ai đã trót đam mê thì khó thể dứt ra được. Ông nội tôi thường hay uống trà vào sáng sớm mai. Ông bảo những lúc trời lạnh giá, nâng chén trà nóng trên tay, tận hưởng hương thơm bốc lên theo làn khói, đưa môi nhấp ngụm trà, cảm giác dư vị lan toả, nghe hơi ấm nóng lan dần trong cơ thể. Chỉ thế thôi cũng đủ thấy cái thanh thoát của đời người.

Người ta quý nhau, trao nhau bát nước chè xanh cũng thấy ấm áp. Bên các quán nước ven làng, người ta ngồi bên nhau ăn kẹo đậu phộng, rít điếu thuốc lào, nhấp ngụm trà nóng và tình làng nghĩa xóm thêm thắt chặt. Hay khi mỗi sáng thức giấc, một tách trà trong khí trời tươi sáng buổi ban mai làm đầu óc thêm thư thái và tỉnh táo. Năng lượng cho một ngày bận rộn được nhân lên gấp bội. Trà còn góp mặt trong những dịp hội trà, đó là hội trà thưởng hoa xuân, thưởng hoa quý hay hội trà thưởng trăng đối ẩm. Dù độc ẩm, song ẩm hay quần ẩm thì trà đều mang những phong vị riêng, khó quên.

Trà ngày nay đã đi vào cuộc sống dưới muôn hình vạn trạng, nó góp mặt làm nên một bức tranh muôn màu của nhịp sống. Sự xuất hiện của nhiều loại trà hiện nay như một chất xúc tác kéo lại sự cân bằng. Bên cái tấp nập ồn ào của xã hội, trà như một dấu lặng để con người tìm về với cuộc sống, với hương  vị của đời người.

TRUNG TÂM