Thời gian gần đây, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nặng nề từ mùi hôi thối của nước thải, Công ty cổ phần Tinh bột sắn FOCOCEV (huyện Sông Hinh) áp dụng công nghệ xử lý nước thải kỵ khí. Trong quá trình này, chất hữu cơ được phân hủy bởi vi sinh vật làm giảm ô nhiễm môi trường, đồng thời sinh ra khí sinh học biogas thay thế năng lượng than đá nhà máy. Tuy nhiên, theo các nhà chuyên môn với cách xử lý như hiện nay của nhà máy vẫn chưa đảm bảo về môi trường.
Ông Nguyễn Công Phú thuyết minh đường ống dẫn khí từ hồ bioga vào nhà máy thay nhiên liệu than đá. - Ảnh: T.QUỚI
Với đặc trưng của một nhà máy chế biến tinh bột sắn thường nước thải gây mùi hôi thối khó chịu, gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Trước yêu cầu ngày càng khắt khe về môi trường cũng như cạnh tranh sản phẩm, Công ty cổ phần Tinh bột sắn FOCOCEV (nhà máy sắn Sông Hinh) đã quyết định đầu tư áp dụng công nghệ xử lý nước thải kỵ khí theo tiêu chuẩn Việt Nam 5945-2005. Sau hai năm triển khai bước đầu đã cho thấy hiệu quả tích cực nhiều mặt. Đó là: hạn chế mùi hôi thối gây ô nhiễm môi trường gây hiệu ứng nhà kính; thu hồi khí sinh học làm nhiên liệu đốt thay thế nhiên liệu than đá; hạ giá thành sản phẩm. Đây được xem là một trong những nơi đầu tiên của Phú Yên sản xuất được nhiên liệu sinh học.
Quy trình công nghệ sản xuất nhiên liệu sinh học của nhà máy khá đơn giản nhưng hiệu quả, một trong những mô hình đang được áp dụng phổ biến tại các nhà máy chế biến tinh bột sắn trong nước. Về bản chất, đây là quy trình sản xuất khí mêtan (CH4) từ nguồn thải hữu cơ của nhà máy để giải quyết được hai vấn đề là vệ sinh môi trường và tạo ra khí biogas sinh học để tái phục vụ sản xuất. Các nguồn nước thải từ nước rửa củ sau khi tách rác, qua bể lắng cát, phần rác được chuyển ra bãi tập kết, phần nước được đưa vào đường ống dẫn vào hồ lên men (hồ biogas), nước thải phân ly từ các máy phân ly hầu như không chứa cặn vô cơ cũng được chảy thẳng vào bể biogas. Đây là nguồn COD chính để sản xuất mêtan bởi lưu lượng lớn và hàm lượng hữu cơ hòa tan cao, sinh khí mêtan nhanh hơn các nguồn thải rắn khác.
Với công nghệ này, hiện nay nhà máy sắn Sông Hinh cơ bản giải quyết được tình trạng ô nhiễm môi trường, đồng thời tạo ra một lượng khí sinh học lớn để phục vụ làm chất đốt cho nhà máy. Ông Nguyễn Công Phú, Trưởng phòng KCS của nhà máy cho biết: Lượng khí sinh học từ hồ biogas đang thay thế được 98% lượng than đá mà nhà máy đang sử dụng. Với công suất nhà máy hiện tại 150 tấn thành phẩm/ngày, tiêu hao than bình quân 65kg/tấn thành phẩm. Sau khi quy đổi nhiệt trị, 1m3 ga sinh học tương đương 0,8kg than đá, tính ra số tiền tiết kiệm từ chi phí năng lượng lên tới 7 - 8 tỉ đồng/năm. Trong khi đó, số tiền đầu tư cho hệ thống ống, bể xử lý công nghệ… chỉ khoảng 2,5 tỉ đồng - ông Phú cho biết thêm.
Tuy nhiên, quá trình xử lý cũng như sử dụng nguồn năng lượng sạch của nhà mắy sắn Sông Hinh cũng còn những hạn chế nhất định. Theo PGS-TS Doãn Thái Hòa (Trường Đại học Bách khoa Hà Nội), việc sử dụng khí gas hiện nay của nhà máy đang rất lãng phí và gây ảnh hưởng đến môi trường. Bởi lượng khí gas sản sinh thực tế của nhà máy là rất lớn, trong khi nhu cầu tái sử dụng thấp. Số khí thừa được thải không lên trời. Nếu như so sánh giữa việc nước thải, rác thải gây ô nhiễm môi trường với khí mêtan thì khí mêtan ô nhiễm và tác hại gấp nhiều lần. Mới đây (1/2010), thanh tra Sở Tài nguyên – Môi trường Phú Yên đã kiểm tra và ra quyết định xử phạt đối với nhà máy với nội dung: Xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép từ 2 đến dưới 5 lần trong trường hợp lượng nước thải từ 50m3/ngày – 5.000m3/ngày. Lãnh đạo công ty cho biết, sẽ sớm khắc phục tình trạng trên để sản xuất của nhà máy thân thiện với môi trường hơn.
TRẦN QUỚI
