Hai mươi năm trước, trên bãi cát bỏng rát dưới cái nắng chang chang và gió nam cồ quất ràn rạt, Trưởng ban Xây dựng tỉnh lỵ Phú Yên Đặng Hồng Đức đầu trần, mồ hôi nhễ nhại, trực tiếp chỉ huy thi công đại lộ Phan Chu Trinh (nay là đường Lê Duẩn) – hiện thực hóa nét phác thảo đầu tiên xây dựng khu dân cư mới, mở rộng thị xã Tuy Hòa về phía đông.
Cầu Hùng Vương nối đôi bờ sông Đà Rằng, đang được thi công - Ảnh: H.NGỌC
Là một kỹ sư xây dựng đầy tâm huyết, trước đó vài năm trên cương vị Chủ tịch UBND thị xã Tuy Hòa, ông đã có nhiều nỗ lực chỉnh trang lại vóc dáng thị xã đã nhiều năm xuống cấp như mở rộng đường Lê Lợi, đường Ngô Quyền, sắp xếp lại bến xe, đầu tư đèn thắp sáng… và đã gặp nhiều trở ngại, thậm chí chống đối từ những người có cương vị cao thời tỉnh chung. Tái lập tỉnh, ông hồ hởi thực hiện hoài bão của đời ông, quy hoạch đô thị Tuy Hòa trẻ trung hiện đại, không gian mở đa hướng. Ông nói: “Tỉnh Phú Yên mới sẽ phục sinh với kinh nghiệm thành công cũng như thất bại của quá khứ”. Bằng ý chí tự lực tự cường, phát huy hào khí Phú Yên và với những nỗ lực tự thân cao nhất, chắc chắn Đảng bộ và nhân dân Phú Yên sẽ xây dựng tỉnh Phú Yên giàu có và yên bình như nguyện ước của ông cha ta khi đặt tên cho mảnh đất này”.
Hai mươi năm trước, tỉnh Phú Yên mới khởi đầu từ một xuất phát điểm không có gì đáng kể. Một thời thiếu điện, Phú Yên nằm ngoài hai lưới điện quốc gia, đầu nào cũng với chưa tới, thủy điện Đa Nhim chỉ ra đến Ninh Hòa, thủy điện Hòa Bình chỉ vào đến Quy Nhơn. Phú Yên quay quắt trong cảnh đèn dầu nước giếng. Trong 119 công trình của 14 năm nhập tỉnh chung Phú Khánh, trên địa bàn Phú Yên chỉ có 6 công trình dang dở hoặc còn nằm trên giấy. Vì thiếu điện nên cả tỉnh không có một cơ sở công nghiệp nào đáng kể, bởi luận chứng kinh tế của bất cứ cơ sở công nghiệp nào cũng tính đến yếu tố đầu tiên là điện năng.
Hai mươi năm trước, 500 cán bộ, công nhân viên chức từ Nha Trang chuyển về và cũng xấp xỉ ngần ấy từ các huyện điều động lên theo Nghị quyết 01 của Tỉnh ủy. Chỉ chừng ấy lực lượng nhưng chỉ trong một thời gian ngắn đã nhanh chóng ổn định bộ máy các sở, ban, ngành cấp tỉnh và vận hành hiệu quả.
Hai mươi năm trước, những đứa trẻ chào đời năm tái lập tỉnh nay đã tròn tuổi hai mươi. Hàng ngàn em đang là sinh viên đại học năm thứ ba, tương lai gần trở thành lực lượng lao động trẻ bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao cho thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa. Một thế hệ mới đang hình thành kế tục xứng đáng sự nghiệp cha anh xây dựng một tỉnh Phú Yên vươn tới phú và yên đích thực.
Hai mươi năm, một quãng thời gian đủ dài để suy ngẫm nhiều điều về thành quả. So với nhiều tỉnh bạn trong khu vực và cả nước, ta còn kém xa nhiều tỉnh thành, vẫn còn ở tốp phát triển dưới mức trung bình của cả nước. Nhưng so với chính mình, ta có một bước tiến khá dài.
Từ khi có lưới điện quốc gia năm 1994, một bình minh công nghiệp Phú Yên ló dạng với những bước đi chập chững đầy thăng trầm và hình thành được 3 khu công nghiệp tập trung cùng những cơ sở khác.
Toàn tỉnh có 80% dân số là nông dân trong đó có hơn 40.000 hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, nhưng trong những năm gần đây, Phú Yên đã vươn lên tạo được sự bứt phá về tỉ trọng phát triển công nghiệp - dịch vụ cao hơn khu vực nông nghiệp. Đó là một chuyển biến cơ cấu kinh tế đầy ngoạn mục. 20 năm dài là cả một nỗ lực kiên trì xóa đói giảm nghèo cho các xã đặc biệt khó khăn, thu được nhiều kết quả khả quan với sự lồng ghép nhiều chương trình quốc gia và sự hỗ trợ của các tổ chức nhân đạo từ thiện cũng như sự đóng góp ủng hộ của toàn dân, những tấm lòng hảo tâm trong và ngoài tỉnh.
Tiềm năng du lịch đang được đánh thức với những bước đi tiên phong đầy táo bạo của những người con tâm huyết với quê hương. Khách sạn 5 sao CENDELUXE cùng khu resort ven biển của Công ty Thuận Thảo và khu du lịch Núi Thơm của Công ty Sao Việt là hai dấu nhấn mang tính đột phá, đạt đẳng cấp quốc gia.
Tròn 20 năm tái lập, cả tỉnh Phú Yên là một công trường sôi động. Những con đường đi vào lòng dân ngày một trải dài. Công cuộc đổi mới và hội nhập đang chuyển động bằng sức mạnh nội tại với hơn 1.000 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Nhiều dự án thủy điện, lọc dầu, hầm đường bộ đèo Cả… đang được hoàn thiện hoặc đang khởi động, hứa hẹn sức bật mới trong tương lai gần.
Trường Đại học Phú Yên cùng 4 trường cao đẳng trên địa bàn đã và đang phát huy hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ nhu cầu phát triển mới.
Tròn 20 năm tái lập tỉnh, Phú Yên đã tạo dấu nhấn trung lộ trên con đường di sản văn hóa nhân loại qua miền Trung Việt
Tùy bút của PHAN THANH
