Làng chài thôn 2, xã Xuân Hải (TX Sông Cầu) có 300 hộ dân, nhà nào cũng sắm thúng chạy ra biển thả lưới bắt cá tôm, khi về cập bờ thì hình thành… “bến thúng”. Tết đến xuân về, làng chài thôn 2 nhộn nhịp, đông vui hơn.

Xóm thúng nằm dưới chân dốc Bàn Than (tuyến tránh quốc lộ 1 qua TX Sông Cầu) có hàng trăm thúng nhựa nằm ngổn ngang, bề bộn, xếp hình vòng cung. Ngư dân đánh bắt từ chiều tối đến hừng đông cập bến nên từ sáng đến trưa, thúng “xúm” lại chen chúc hơn. Theo nhiều ngư dân ở đây, thúng có nhiều kích cỡ, thúng đại, thúng trung, thúng tiểu, giá từ 10-40 triệu đồng nên nhà nào cũng sắm. Mua về, ngư dân gắn thêm động cơ nên thúng bây giờ chạy nhanh chớ không phải lắc từ từ như trước.

Thúng đại có đường kính trên 3m, ngư dân còn “độ” chỗ ngủ, bạ hai cây gỗ vào hai bên vành thúng, đêm cột võng ngủ. Nhờ vậy mà người mưu sinh từ nghề thúng không phải “hai bữa đi, bữa nghỉ” vì chịu không nổi cảnh ngồi ròng rã cả đêm như trước.

Chiều, ông Nguyễn Em, một ngư dân ở làng chài thôn 2 ra bến thúng kéo thúng chuồi xuống mép nước rồi chất ngư cụ vào bắt đầu cho đêm đánh bắt cá. Ông Em xởi lởi: Chiều tối, ngư dân ra bến thúng rồi lướt sóng túa ra xung quanh đảo Nhơn Châu (Bình Định) đánh bắt cá. Mẻ lưới đầu tiên bủa xuống 9-10 giờ đêm, sau đó xúm vô đảo núp sóng. Nửa đêm đi thăm lưới, mờ sáng thăm lần nữa, rồi tranh thủ vô bờ.

Cá đánh bắt từ giàn nghề cá trích - Ảnh: LÊ TRÂM

Thường một thúng, ngư dân đi 2 giàn nghề, giàn nghề cá trích, giàn cá đấu. Một giàn 6 tấm lưới, 1 tấm dài 10 sải tay, rộng 7-8 sải. Mùa biển động thường từ tháng 9 đến tháng 2 năm sau, mùa này thúng làm ăn mới có. Vì cá theo con nước dạt vô bờ, lưới thúng bủa mới trúng. Còn mùa hè, thúng chỉ làm ăn được khi có gió nam mạnh, ngư dân trúng luồng cá trích. Riêng tháng Chạp, có bữa ngư dân đi thúng trúng luồng cá trích, cá đấu.

Nhiều năm đánh bắt cá bằng thúng, ông Bùi Xuân ở làng chài thôn 2 chia sẻ: Tháng Chạp thường có những con sóng phủ đầu, lúc đó những luồng cá đi theo con sóng dạt vô bờ, gành đá, nhưng thúng không lướt qua sóng cao nên ngư dân đánh bắt lưới rê cạnh chân đảo vừa đón luồng cá vừa núp sóng. Sau một đêm lặn lội quanh đảo, bọt sóng xối xuống ướt mình ướt mẩy, nhưng sáng ra cá chứa đầy bụng thúng, ngư dân chẳng nề hà gì...

Sau một đêm đánh bắt, mờ sáng anh Trần Văn Tiến, lắc thúng vào bờ. Bưng thùng xốp đựng cá giao cho vợ rồi đẩy xe rùa ra chỗ thúng vận chuyển ngư lưới cụ về. Chị Bùi Thị Lan, vợ anh Tiến cho hay: Làm nghề này có bữa được hai, ba trăm ngàn, có bữa nhảy lên 5-7 triệu đồng. Gần Tết rồi, tiền mua quần áo mới cho con, mua thêm chục chén mỏng, chục bánh thuẫn, bánh men đãi khách, rồi ký thịt, con gà nấu nướng cúng ông bà cũng đều từ trong cái thúng ra. Vậy nên tháng Chạp, người đi thúng không có ngày rảnh. Còn người ở nhà, mở mắt ra là ngó chừng bến thúng. Sáng tháng Chạp bến thúng đông vui, chật người.

Ở thôn 2 có những người thợ chuyên làm thúng. Họ quảng bá tên tuổi bằng cách lấy cái thúng cũ cắt ngang một nửa rồi để nửa cái thúng đứng cạnh đường, dán dòng chữ: làm thúng, điện thoại 0985… Ông Nguyễn Sơn, một thợ chuyên làm thúng cho biết: Tôi làm nghề này đã 17 năm. Thúng hiện nay làm bằng nhựa composite. Nếu tân trang sơn sửa, trám lại vết trầy thì mất 2-3 ngày hoặc cả tuần. Còn xử lý thúng bị vô nước, hàn lại lỗ mọt hay chỗ bị đá chém thì “cấp cứu” ngay trong ngày để chiều tối ngư dân kịp ra biển đánh bắt kiếm tiền trang trải dịp Tết.

MẠNH HOÀI NAM