So với thành phần kinh tế khác, hoạt động của khu vực kinh tế ngoài nhà nước có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Doanh nghiệp ngoài nhà nước (DNNNN) trên địa bàn Phú Yên đang tăng nhanh về số lượng và quy mô.
Hàng xuất khẩu chế biến từ mây tre lá của các doanh nghiệp tư nhân Hà Phong - ẢNh: N.T
Từ khi Luật Doang nghiệp có hiệu lực ( tháng 1- 2000), đặc biệt với sự ra đời của Nghị quyết 14 về tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách, khuyến khích và tạo điều kiện phát triển kinh tế tư nhân do Hội nghị Trung ương 5 (khoá IX) ban hành, DNNNN ở Phú Yên có bước phát triển nhanh chóng, mỗi năm có hơn 100 DN được thành lập. Chỉ tính riêng năm 2005, toàn tỉnh đã có thêm 202 DN được cấp phép đăng ký kinh doanh, bao gồm 90 DN tư nhân, 95 công ty TNHN và 17 công ty cổ phần với tổng số vốn đăng ký 425 tỷ đồng. So với năm 2004, số doanh nghiệp tăng 22%, số vốn tăng 40% và đưa số DNNNN đang hoạt động trên địa bàn tỉnh lên 743 DN với tổng vốn huy động đưa vào sản xuất kinh doanh lên 1.454 tỷ đồng. Như vậy kể từ khi Luật Doanh nghiệp có hiệu lực, số DN khu vực kinh tế ngoài nhà nước ở Phú Yên tăng gấp 3,3 lần và nguồn vốn huy động đưa vào sản xuất kinh doanh tăng hơn 4,2 lần.
Điều đáng chú ý, nếu năm 2002, vốn của một DNNNN mới đạt bình quân chưa đến 0,5 tỷ đồng, thì nay đã tăng lên hơn 2 tỷ đồng/DN, riêng các công ty cổ phần, có vốn bình quân hơn 10 tỷ đồng/DN. Mặt khác, hoạt động của các DN khu vực kinh tế này ngày càng đa dạng, mở rộng sang nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Nếu trước đây hoạt động của các DNNNN chủ yếu ở các lĩnh vực thương mại và xây dựng với quy mô nhỏ, thì nay chẳng những có nhiều DN đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, chế biến hàng xuất khẩu mà có DN kinh doanh dịch vụ du lịch với quy mô khá lớn. Chỉ tính riêng trong lĩnh vực công nghiệp- TTCN năm vừa qua, giá trị sản xuất của khu vực kinh tế ngoài nhà nước đạt 1.147,9 tỷ đồng, tăng 46,9 % so với năm 2004 và chiếm 54,4% giá trị sản xuất toàn ngành. Đây cũng là năm có nhiều dự án tương đối lớn do DNNNN đầu tư đi vào hoạt động, tiêu biểu như khu du lịch sinh thái Thuận Thảo, nhà máy bia Quenzer, Trung tâm Kỷ thuật quốc tế Hoàn Vũ…DNNNN đã tham gia giải quyết việc làm cho hơn 8.500 lao động, bằng gần gấp 6 lần số lao động trong khu vực kinh tế nhà nước địa phương và nộp ngân sách tỉnh gần 70 tỷ đồng, gấp 10 lần so với năm 2001. Sự phát triển của DNNNN còn thể hiện ở chỗ đầu tư chiều sâu tạo ra nhiều sản phẩm, dịch vụ đạt chất lượng cao được tặng giải Sao Vàng đất Việt, Huy hiệu Sao Đỏ…. Năm 2005 còn ghi nhận sự hưởng ứng tích cực của các DN vào các chương trình từ thiện do tỉnh phát động như xoá nhà ở tạm, giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam, gây quỹ vì người nghèo…
Tuy DNNNN có sự phát triển đáng mừng đó, song vẫn còn nhiều tồn tại đáng quan tâm giải quyết. Nguồn vốn của các DNNNN ở Phú Yên tuy có tăng lên đáng kể song nhìn chung hầu hết đều là DN nhỏ và vừa. Đội ngũ những người quản lý DN chưa được đào tạo, bồi dưỡng và chưa được tập họp vào các tổ chức Hội nghề nghiệp hoặc Hội Doanh nhân. Chưa có nhiều DN tạo lập được thương hiệu và có sản phẩm đủ sức cạnh tranh, uy tín trên thị trường. Một số DN chưa chấp hành đúng chính sách pháp luật của Nhà nước như chậm thực hiện nghĩa vụ về thuế, vi phạm các chính sách về bảo hiểm xã hội, về vệ sinh, an toàn lao động... Trong khi đó, việc quản lý DNNNN của ngành chức năng chưa chặt chẽ, công tác “hậu kiểm” chưa được thường xuyên nên chưa nắm chắc tình hình hoạt động của DN.
Nước ta đang trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế theo xu thế toàn cầu hoá là thử thách đối với các DN vừa và nhỏ, nhất là hoạt động ở một vùng ít thuận lợi như tỉnh ta. Do vậy, để DNNNN tiếp tục phát triển cần có sự tác động từ 2 phía. Đối với cơ quan quản lý nhà nước cần hoàn thiện khung chính sách tạo môi trường sản xuất kinh doanh lành mạnh, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế cùng cơ chế trợ giúp cần thiết thông qua việc thành lập Hội Doanh nhân Phú Yên. Đối với DN cần chủ động xây dựng chiến lược kinh doanh trên cơ sở ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến nhằm giảm giá thành sản phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hoá, dịch vụ tạo thương hiệu, uy tín, từng bước mở rộng thị trường thông qua liên kết, liên doanh…
NGUYÊN TRƯỜNG
