Trong 5 năm qua, vốn đầu tư toàn xã hội của tỉnh Phú Yên tăng bình quân hằng năm 19,4%, chiếm 49,8% GDP, cao hơn mức bình quân chung của cả nước gần 13%. Đây được xem là một trong những thành tựu quan trọng của tỉnh góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội.
Nhà máy đường KCP - Sơn Hòa - Doanh nhgiệp 100% vốn nước ngoài đầu tư tại Phú Yên - Ảnh: N.T
Thành công đó cho thấy Phú Yên đã vận dụng sáng tạo các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, đề ra những cơ chế giải pháp thích hợp khơi dậy được nguồn lực trong dân kết hợp với thu hút có hiệu quả các nguồn lực bên ngoài để đầu tư phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương. Trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội trong 5 năm qua của tỉnh, vốn tích luỹ từ nội bộ của nền kinh tế để tái đầu tư được 4.987 tỷ đồng, chiếm 52,5%. Từ một tỉnh nghèo, nguồn thu địa phương chưa đáp ứng nhu cầu chi thường xuyên và còn dựa vào Trung ương, những năm gần đây nguồn thu tại chỗ được mở rộng nhờ kinh tế phát triển khá, đặc biệt cơ chế “đổi đất lấy hạ tầng” đã góp phần quan trọng đưa ngân sách tỉnh vượt qua ngưỡng 500 tỷ đồng. Nhờ đó, vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách địa phương tăng từ 331,8 tỷ đồng năm 2001 lên 661 tỷ đồng năm 2005. Nhiều công trình được đầu tư từ nguồn vốn này đã đưa vào sử dụng, góp phần phục vụ phát triển kinh tế và dân sinh như các tuyến đường ĐT 641, ĐT 642, ĐT 645, đường Hùng Vương, đường KCN Hoà Hiệp- Vũng Rô, hạ tầng các KCN, cảng Vũng Rô, hồ chứa nước Xuân Bình, Bệnh viện y học dân tộc cổ truyền…
Nền kinh tế của tỉnh khởi sắc cùng với chủ trương khuyến khích phát triển kinh tế nhiều thành phần của Đảng và Nhà nước đã tạo môi trường thuận lợi cho người dân địa phương mạnh dạn đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Trên địa bàn đã có 743 doanh nghiệp ngoài nhà nước, 2.160 trang trại và gần 30.000 hộ kinh doanh cá thể hoạt động, huy động được 2.910 tỷ đồng (chiếm 30,7% tổng vốn đầu tư xã hội) đưa vào sản xuất kinh doanh, làm cho khu vực kinh tế ngoài nhà nước ngày càng năng động. Bên cạnh đó, với cơ chế “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, tỉnh đã huy động đáng kể nguồn vốn trong dân để phát triển giao thông nông thôn, hè phố, hẻm phố, kiên cố hoá kênh mương, trường lớp học…. Nhờ đó mà tỉnh lỵ Tuy Hoà từ mộït thị xã nhỏ, cơ sở hạ tầng yếu kém đã vươn lên thành phố ngày càng khang trang, sạch đẹp; diện mạo các thị trấn, thị tứ đến các buôn làng xa xôi đều có những thay đổi sâu sắc.
5 năm qua, Phú Yên thu hút nguồn vốn đầu tư bên ngoài tăng cao hơn hẳn so với thời kỳ trước đó, đạt 3.703 tỷ đồng, chiếm 39% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, trong đó vốn do các bộ ngành Trung ương đầu tư 2.606 tỷ đồng. Trên địa bàn tỉnh có nhiều công trình lớn về giao thông, thuỷ lợi, thuỷ điện được xây dựng như các QL 1A, QL 25, tuyến tránh QL 1A và cầu Đà Rằng mới, hồ chứa nước Đồng Tròn, các Nhà máy thuỷ điện Sông Ba Hạ, Krông Năng, Đá Đen.
Từ khi KCN Hoà Hiệp thành lập, tỉnh cũng kịp thời có chính sách khuyến khích ưu đãi thu hút đầu tư để phát triển kinh tế địa phương. Ngoài chính sách của Chính phủ, tỉnh còn có chính sách ưu đãi về giá thuê đất, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đào tạo nghề cho người lao động, hướng dẫn lập dự án, cấp phép theo cơ chế “một cửa”, trích thưởng cho đơn vị tư vấn, môi giới đầu tư…. Chỉ tính riêng 3 KCN tập trung của tỉnh đã thu hút được 71 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký 860,1 tỷ đồng và 89,3 triệu USD. Hiện tại có 27 dự án đi vào hoạt động với tổng vốn thực hiện 314,7 tỷ đồng và 3,5 triệu USD, tạo ra giá trị sản phẩm chiếm 19% giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp- TTCN của tỉnh; đó là chưa kể 19 dự án khác đang trong giai đoạn xây dựng nhà máy. Những năm gần đây, thông qua chương trình hợp tác với TP Hồ Chí Minh, các tỉnh trong khu vực cùng với tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước, Phú Yên đã thu hút được nhiều dự án mới. Chỉ tính trong năm nay, có 14 dự án của các doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận Bình Định, Khánh Hoà đầu tư vào Phú Yên với số vốn đăng ký 615 tỷ đồng.
Lĩnh vực thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng đạt được những thành công nhất định so với trước đó. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 27 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký 208,8 triệu USD, trong đó có 17 dự án đầu tư vào các KCN với giá trị 87,95 triệu USD. Bước đầu đã có 12 dự án đi vào hoạt động tạo việc làm cho hơn 1.000 lao động, sản xuất kinh doanh các sản phẩm như đường tinh luyện, tân dược, thức ăn tôm, nuôi tôm, nuôi trồng thuỷ sản xuất khẩu, chế biến hải sản xuất khẩu….
Từ một tỉnh nông nghiệp, kết cấu hạ tầng kỹ thuật còn nhiều yếu kém, thiếu thốn lại không thuộc vùng kinh tế trọng điểm và xa các trung tâm kinh tế lớn của đất nước, kết quả huy động vốn đầu tư xã hội đó là nguồn lực quan trọng, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của Phú Yên.
Với kết quả huy động vốn đầu tư toàn xã hội có tiến bộ mà tình hình phát triển kinh tế xã hội của tỉnh tiếp tục chuyển biến tích cực, GDP tăng bình quân 10,8%/năm, trong đó công nghiệp tăng 19,5%/năm; mỗi năm tạo việc làm cho 2,2 vạn lao động; giảm tỷ lệ hộ nghèo còn 5,12%. Hiện tại, bên cạnh những dự án đang triển khai như hạ tầng đô thị nam Tuy Hòa, trục giao thông miền tây, Phú Yên còn có những dự án lớn đang được Chính phủ xem xét đầu tư như Nhà máy lọc dầu, Nhà máy sản xuất giấy và bột giấy, các khu du lịch, khu kinh tế động lực nam Phú Yên- bắc Khánh Hòa, hầm đường bộ Đèo Cả, đường sắt lên Tây Nguyên. Đây sẽ là những công trình có ý nghĩa to lớn làm thay đổi diện mạo của Phú Yên trong tương lai.
