Thị trường chứng khoán Việt
BÀI HỌC ĐẮT GIÁ
Bảng điện tử giao dịch chứng khoán tại đại lý nhận lệnh chứng khoán NHNN-PTNT Phú Yên bị hỏng, nhà đầu tư chỉ có thể giao dịch qua màn hình máy vi tính. - Ảnh: N.QUANG
Bà Nguyễn Thị Trang ở phường 3 (TP Tuy Hòa) đang có tài khoản giao dịch tại Đại lý chứng khoán Ngân hàng Công thương (ICBS) TP Hồ Chí Minh cho biết: Khi cổ phiếu mang mã chứng khoán HBC (Công ty cổ phần Xây dựng và Kinh doanh địa ốc Hòa Bình phát hành) bắt đầu lên sàn giao dịch, người quen ở TP Hồ Chí Minh điện thoại thông báo cho bà và đưa ra lời khuyên nên mua cổ phiếu này để kiếm lời. Nghe theo, bà Trang thế chấp căn nhà của mình để vay vốn đầu tư mua cổ phiếu HBC. Hậu quả là chỉ sau vài phiên giao dịch, bà bị thua lỗ gần 20 triệu đồng và đến bây giờ vẫn chưa thể lấy lại vốn. Bà Trang than: “Bởi không có kiến thức về thị trường chứng khoán, lại chạy theo phong trào chơi chứng khoán nên tôi phải nhận một bài học đắt giá!”. Trường hợp của bà Trang cũng là tình cảnh chung của hàng chục nhà đầu tư chứng khoán “nghiệp dư” Phú Yên đang mắc phải.
Theo lời khuyên của các chuyên gia kinh tế – tài chính, nhà đầu tư chứng khoán cần phải tỉnh táo trước những thông tin “tự đánh bóng” quá mức của các công ty cổ phần có cổ phiếu bán ra trên các sàn giao dịch nhằm đẩy giá cổ phiếu lên mức quá cao so với giá trị thực tế. Và điều tất yếu sẽ xảy ra là các phiên giao dịch sau đó, cổ phiếu liên tục rớt giá xuống mức sàn, mà cổ phiếu mang mã chứng khoán HBC là một ví dụ điển hình.
NHÀ ĐẦU TƯ LÀM GÌ ĐỂ TỰ BẢO VỆ ?
Trong khi nhiều nhà đầu tư Phú Yên rất thiếu thông tin và kiến thức về thị trường chứng khoán, thì lớp đào tạo chứng khoán ngắn hạn do Đại học Đà Nẵng liên kết với Học viện Ngân hàng – Phân viện Phú Yên dự kiến khai giảng giữa tháng 5/2007 không thể tổ chức vì chỉ có 5 nhà đầu tư đăng ký học.
Thời gian qua, thị trường chứng khoán Việt Nam “nóng-lạnh” thất thường do nhiều nguyên nhân, nhưng dễ nhận ra “tâm lý đám đông” trong giao dịch mua-bán cổ phiếu của nhà đầu tư. Nghĩa là, khi có một cổ phiếu nào tăng giá trần, lập tức lệnh đặt mua cổ phiếu này tăng lên đột biến, mặc dù số đông nhà đầu tư chưa có thông tin cụ thể nào về tình hình kinh doanh của công ty có cổ phiếu tăng giá trần. “Số lượng nhà đầu tư Phú Yên chơi chứng khoán đang tăng nhanh. Việc tham gia mua-bán cổ phiếu chủ yếu là theo phong trào vì chưa trang bị đầy đủ kiến thức về thị trường chứng khoán, thường nhìn nhận hoạt động giao dịch chứng khoán giống như đi buôn, tức là chớp thời cơ mua cổ phiếu ở giá thấp và đợi giá lên cao để bán ra. Với suy nghĩ như vậy, nhà đầu tư rất dễ mắc sai lầm, dẫn đến thất bại tài chính” – một cán bộ phụ trách chứng khoán tại đại lý nhận lệnh chứng khoán Ngân hàng Nông nghiệp – Phát triển nông thôn chi nhánh Phú Yên cho biết.
Theo ông Lê Văn Minh, Giám đốc Công ty chứng khoán Ngân hàng Nông nghiệp – Phát triển nông thôn chi nhánh TP Hồ Chí Minh, nhằm giảm thiểu những rủi ro trên “sân chơi” chứng khoán, các nhà đầu tư cần phải biết cách tự bảo vệ mình bằng một chiến lược tổng hợp với 3 bước cơ bản như sau:
Trước tiên là thu thập thông tin. Cần phải tìm hiểu thông tin từ nhiều nguồn như đọc sách, đọc các ấn phẩm về kinh doanh, các trang tin trên báo, đài hoặc qua các website của các công ty có cổ phiếu niêm yết trên sàn giao dịch; vào các trang web của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (www.ssc.gov.vn), Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (www.hastc.org.vn), Trung tâm giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh (www.vse.org.vn); tham khảo ý kiến tư vấn của chuyên gia công ty chứng khoán, hoặc bàn bạc với các nhà đầu tư khác trên thị trường để có nhiều thông tin hơn.
Kế tiếp là đánh giá thông tin để kiểm tra các thông tin của cổ phiếu mà mình lựa chọn. Nhà đầu tư phải tìm hiểu các công ty và ban quản lý của công ty có cổ phiếu về các vấn đề như: Công việc kinh doanh có dễ hiểu không? Mục tiêu kinh doanh là gì? Công việc kinh doanh đó ẩn chứa nhiều rủi ro không? Các báo cáo tài chính, báo cáo về công việc quản lý đưa ra cho các cổ đông có sức thuyết phục không?... Cũng cần nghiên cứu kỹ cách tổ chức sản xuất, chính sách và sản phẩm của công ty có phù hợp với yêu cầu thị trường không, nên thực hiện việc so sánh giữa nhiều công ty khác nhau về vấn đề này. Đánh giá, xem xét giá cổ phiếu của công ty dự kiến lựa chọn có hấp dẫn trên thị trường không, thông qua tư vấn của các trung tâm dịch vụ chứng khoán, hoặc thông qua việc phân tích các báo cáo tài chính của công ty bán cổ phiếu.
Khâu cuối là ra quyết định đầu tư vào cổ phiếu nào đó, đây là phần việc mang yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến việc lãi-lỗ tài chính của nhà đầu tư. Do vậy, trước khi ra quyết định, một lần nữa hãy đánh giá cả rủi ro lẫn lợi nhuận tiềm năng của cổ phiếu đó; hãy so sánh việc đầu tư vào cổ phiếu này có lợi hơn với việc đầu tư vào cổ phiếu khác. Sau khi đầu tư vào cổ phiếu nào đó, cũng cần xem xét có nên sở hữu chứng khoán này lâu dài trước những tác động của thị trường trong và ngoài nước.
Trên thực tế, việc lãi-lỗ từ mua-bán chứng khoán cũng đan xen những yếu tố may mắn, nhưng để trở thành nhà đầu tư thành đạt lâu dài, cần phải luôn cập nhật thông tin có liên quan đến chứng khoán; rèn luyện kỹ năng phân tích, đánh giá và dự báo về sự tăng-giảm của cổ phiếu, sự “nóng-lạnh” của thị trường chứng khoán vào từng thời điểm khác nhau.
NGUYỄN QUANG
