Đồng chí Ngô Gia Tự thuộc thế hệ những chiến sĩ cộng sản đầu tiên thời dựng Đảng, được Bác Hồ trực tiếp giáo dục, bồi dưỡng trong những lớp ngắn ngày mở tại Quảng Châu (Trung Quốc), đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta.
Đồng chí Ngô Gia Tự
Ngô Gia Tự sinh ngày
Năm 1926, Ngô Gia Tự gia nhập Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội, sau đó được tổ chức đưa sang Trung Quốc dự lớp huấn luyện chính trị do đồng chí Nguyễn Ái Quốc trực tiếp giảng dạy.
Năm 1927, Ngô Gia Tự về nước, và được Kỳ bộ Bắc Kỳ (Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội) bổ sung vào ban lãnh đạo Tỉnh bộ tỉnh Bắc Ninh. Ông tích cực hoạt động trong tầng lớp nông dân, binh lính và xây dựng được nhiều cơ sở. Cuối năm 1928, Ngô Gia Tự vào Sài Gòn, làm công nhân khuân vác ở bến cảng để tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo công nhân đấu tranh.
Cuối tháng 3/1929, Ngô Gia Tự ra Hà Nội, cùng các đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, Nguyễn Phong Sắc…, họp tại căn nhà số 50 Hàm Long, bàn việc thành lập Đảng Cộng sản. Sau khi phân tích kỹ tình hình trong nước lúc bấy giờ, các đồng chí nhận định: tổ chức Thanh niên Cách mạng với nhiệm vụ tuyên truyền vận động quần chúng, chứ chưa phải là một chính đảng. Phong trào cách mạng lúc này đòi hỏi phải có Đảng Cộng sản lãnh đạo. Ngô Gia Tự và nhóm Cộng sản trẻ tuổi tuyên bố lập chi bộ cộng sản đầu tiên ở trong nước. Chi bộ đặt ra nhiệm vụ làm nòng cốt trong việc thành lập Đảng Cộng sản. Đến tháng 6/1929, Đông Dương Cộng sản Đảng ra đời. Ngô Gia Tự được cử vào Ban Chấp hành Trung ương.
Sau ngày Đảng Cộng sản Việt
Ngày hôm sau, Chánh mật thám Đông Dương nghe tin Nam Kỳ bắt được người cộng sản nổi tiếng vội bay vào Sài Gòn. Hắn làm bộ vờ vịt hỏi:
- Ông là trí thức, tại sao lại theo cộng sản?
Ngô Gia Tự nhìn thẳng vào mặt hắn, trả lời dõng dạc:
- Ai cấm trí thức không nhận rõ được chủ nghĩa cộng sản là tốt?
Tưởng Ngô Gia Tự mắc bẫy, hắn mừng cuống:
- A! Thế là ông đã nhận ông là cộng sản phải không?
Ngô Gia Tự bình tĩnh quật lại:
- Tôi nói là tôi yêu chủ nghĩa cộng sản cũng như trí thức bên nước ông yêu chủ nghĩa Cộng sản, thế thôi.
Suốt mấy tháng liền, hết bót Ca-ti-na rồi khám lớn Sài Gòn, ngày nọ tiếp ngày kia, Ngô Gia Tự bị chúng dùng mọi cực hình man rợ tra tấn, mình mẩy đầy thương tích, đi không vững, nhưng tấm lòng người cộng sản vẫn kiên trung. Ngô Gia Tự nói với bạn tù:
- Chúng mình phải chịu đựng, phải hy sinh tất cả để bảo vệ Đảng. Sinh mệnh của Đảng lớn hơn sinh mệnh của mình.
Tháng 5/1933, Ngô Gia Tự bị địch đày ra Côn Đảo.
Vào một đêm cuối tháng Giêng năm 1935, Ngô Gia Tự được Chi bộ nhà tù tổ chức chuyến vượt Côn Đảo. Nhưng chuyến vượt ngục không thành công. Ngô Gia Tự và các đồng chí cùng đi đã mất tích giữa biển khơi. Lúc này ông mới 27 tuổi.
BẰNG TÍN
