Tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc"

Sau khi giành được chính quyền năm 1945, Đảng lãnh đạo nhân dân xây dựng và bảo vệ chính quyền non trẻ, đồng thời tiến hành cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng, do hoàn cảnh khách quan chi phối, nên ở một số lĩnh vực còn đơn sơ, chưa toàn diện.

Là người đứng đầu Đảng và Nhà nước, Hồ Chủ Tịch dày công tìm kiếm một phương pháp lãnh đạo cho phù hợp trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền. Người đã có nhiều bài viết quan trọng về vấn đề này, mà nổi bật nhất là tác phẩm Sửa đổi lối làm việc (xuất bản tháng 10/1947).

60 năm đã trôi qua, giờ đây nghiên cứu, học lại tác phẩm Sửa đổi lối làm việc của Bác chúng ta càng nhận rõ những chỉ dẫn quý giá của Người trong công tác xây dựng Đảng.

Do đầu đề của tác phẩm mà có người cho rằng ở tác phẩm này Hồ Chủ Tịch chỉ đề cập đến lối làm việc, cách lãnh đạo, điều mà ngày nay chúng ta gọi là phương thức lãnh đạo. Hiểu như vậy, thực ra chỉ đúng có một nửa. Trong 6 chương của sửa đối lối làm việc Bác chỉ giành một chương (chương V) để nói về cách lãnh đạo, còn các chương khác như “tư cách và đạo đức cách mạng” (chương III), “vấn đề cán bộ” (chương IV) là những nội dung rất quan trọng. Đó là những vấn đề cốt yếu trong Tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức Hồ Chí Minh mà mỗi cán bộ, đảng viên và mọi người chúng ta đang học tập và làm theo.

Trong chương III “Tư cách và đạo đức cách mạng”, Hồ Chủ Tịch nêu ra 12 tiêu chí để đánh giá tư cách và đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên, 12 tiêu chí mà sau này Bác nói tóm tắt là: Đặt lợi ích của Đảng lên trên hết. Trung với nước, hiếu với dân. Cần kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Cuối chương Bác viết:

Muốn cho Đảng được vững bền

Mười hai điều đó chớ quên điều nào

Đặc biệt trong tác phẩm này, Hồ Chủ Tịch nhấn mạnh và nhắc đi nhắc lại nhiều lần tầm quan trọng công tác quần chúng của Đảng. Người đòi hỏi mọi công việc của Đảng nhất định phải xuất phát từ quần chúng, rồi lại trở về nơi quần chúng. Nghĩa là, Đảng phải tập hợp ý kiến quần chúng, xây dựng quan điểm, chính sách, rồi đem quan điểm, chính sách đó tuyên truyền trong quần chúng, để họ thực hiện. Trong quá trình quần chúng thực hiện chính sách đó Đảng cần xem xét, phát triển ưu điểm, khắc phục nhược điểm. Cứ như thế thì lần sau chính sách sẽ đúng đắn hơn, đầy đủ hơn.

Chủ tịch Hồ Chí Minh, lần đầu tiên, trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc đã chỉ ra những căn bệnh của Đảng cầm quyền như: bệnh lạm quyền, quản lý đất nước theo cách chế độ cũ thường làm, nghĩa là cai trị dân; bệnh tham lam chỉ biết “tự tư, tự lợi”, dùng của công làm việc tư. Sinh hoạt xa hoa, tiêu xài bừa bãi. Tiền bạc đó ở đâu ra? Không xoay của Đảng thì xoay của đồng bào; bệnh quan liêu, mệnh lệnh, đóng cửa lại mà đặt kế hoạch, viết chương trình rồi đưa ra cột vào cổ dân chúng, bắt dân chúng theo Chủ tịch Hồ Chí Minh còn chỉ ra nhiều bệnh nữa của đảng viên, cán bộ như bệnh chủ quan, bệnh hình thức, bệnh ham danh vị v.v… Mỗi thứ bệnh, Người đều nêu ra nguyên nhân phát sinh và một cách chữa, một “phác đồ điều trị” như cách nói của ngành y, mà phương thuốc hiệu nghiệm nhất là tự phê bình và phê bình, kiên quyết tự sửa chữa và giúp đồng chí mình sửa chữa.

Hồ Chủ Tịch còn giành cả một chương trong tác phẩm để nêu lên “mấy điều kinh nghiệm”. Đó là:

1/ Có cán bộ tốt, việc gì cũng xong. Người khẳng định “Muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém. Đó là một chân lý”… Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng. Vì vậy cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Vì vậy huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”.

2/ Chính sách thì đúng, cách làm thì sai, không nghiên cứu đến gốc, tham làm cho mau, cho nhiều, cho nên kết quả không mỹ mãn.

3/ Phải nâng cao sáng kiến và lòng hăng hái: Muốn phát huy được sáng kiến và lòng hăng hái thì người lãnh đạo phải thực sự dân chủ. Vì thiếu dân chủ nên có hiện tượng cán bộ, đảng viên, quần chúng có ý kiến cũng không dám nói, dù muốn phê bình cũng sợ không dám phê bình. Theo Hồ Chủ tịch thì dân chủ, sáng kiến, hăng hái, ba điều đó rất quan hệ với nhau. Có dân chủ mới làm cho cán bộ và quần chúng đề ra sáng kiến. Những sáng kiến đó được khen ngợi thì người đó càng thêm hăng hái, và người khác cũng noi theo.

* * *

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã quyết tâm tạo chuyển biến rõ rệt về công tác xây dựng Đảng trên cả ba mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức, đoàn kết nhất trí, gắn bó mật thiết với nhân dân, có phương thức lãnh đạo khoa học, có đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất và năng lực, làm tròn nhiệm vụ nặng nề mà Tổ quốc và nhân dân giao phó.

Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, trong đó có việc học tập, nghiên cứu những lời chỉ dẫn, những kho tàng lý luận và thực tiễn quý báu trong các tác phẩm của Người, trong đó các Sửa đổi lối làm việc, là việc làm cần thiết và quan trọng để mỗi cán bộ, đảng viên tự rèn luyện, phấn đấu “xứng đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.

BẰNG TÍN