Hoa bàng vuông được mệnh danh là “vua” của các loài hoa trên huyện đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa). Để nhân được giống và trồng cây bàng vuông trên khắp các đảo, không thể không nói đến những người đã kỳ công, tỉ mẩn vì công việc này.

Trong chuyến công tác đầu năm 2015 trên tàu HQ 561 ra thăm Trường Sa, cánh phóng viên chúng tôi may mắn gặp được đại tá Bùi Hải Phước, Phó lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 146 (Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân), người được lính đảo mệnh danh là “cha đẻ” của việc ươm, chiết giống cây bàng vuông trồng trên quần đảo này.

Đại tá Bùi Hải Phước nhớ lại: “Năm 1998, tôi đang là chỉ huy phó đảo Sinh Tồn Đông. Cả đảo lúc bấy giờ chỉ có một cây bàng vuông duy nhất ở cạnh cột mốc chủ quyền. Phi lao trồng chung quanh thì ngày càng héo hắt vì sóng gió. Nhiều loài cây mang từ đất liền ra, sau hải trình kéo dài cả tháng ròng trên biển cũng mất hết khả năng sinh tồn. Vì thế, tôi và các chiến sĩ luôn băn khoăn, trăn trở làm thế nào trồng được cây xanh để phủ bóng mát cho đảo”.

 Thế là đến mùa mưa năm sau, ông bắt đầu nghiên cứu kỹ thuật chiết cây bàng vuông để trồng thử nghiệm; bằng cách nạo một đoạn vỏ xung quanh nhánh cây cần chiết, sau đó lấy đất trộn phân vi sinh hoặc phân chuồng rồi bó chặt xung quanh đoạn cây vừa nạo vỏ. Đợi gần ba tháng sau cho đoạn cây chiết ra rễ thì cưa xuống và cắm trồng dưới đất. Ngày đem cây bàng vuông chiết đem trồng, cả đơn vị hồi hộp như “đưa con gái đi làm dâu xa” vậy. Không ngờ, sau một thời gian, những đoạn bàng vuông này được chăm sóc kỹ càng đã bắt đầu nhú mầm, khiến cán bộ, chiến sĩ reo mừng. Đến lúc này mọi người mới tin cây bàng vuông cũng có thể ươm chiết được. Năm 1999, ông Phước làm Chỉ huy trưởng của đảo. Đến năm 2000, việc chiết cây được nhân rộng ở Sinh Tồn Đông. Năm 2001, ông rời đảo, nhưng bốn cây bàng vuông, trong đó có ba cây do chính tay ông chiết trồng, hiện vẫn thắm xanh, trở thành kỷ niệm khó quên của người đảo trưởng năm ấy.

Ngồi lặng lẽ nhìn về phía biển nơi có hàng cây bàng vuông xen lẫn với cây tra hơn 10 năm tuổi đã rợp bóng mát ở đảo Trường Sa Lớn, đại tá Phước bảo với tôi rằng, giờ lính trẻ ai cũng biết cách ươm chiết, tách bầu, trồng các loại cây, thậm chí còn thành thục hơn cả ông. Chiết bàng vuông để trồng không chỉ mang lại màu xanh cho đảo, mà còn rèn cho người lính đảo tính nhẫn nại, chịu khó.

Giờ đây, tại hầu hết các đảo ở Trường Sa đều thắm sắc bàng vuông và nhiều loại cây khác. Trồng cây phủ xanh đảo là tình yêu và trách nhiệm của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Trong đó, có ở Trường Sa Lớn.

Công tác ở đảo Trường Sa Lớn được 4 năm, ngoài nhiệm vụ chuyên môn, cũng là ngần ấy thời gian thượng úy Hoàng Đức Thắng (cán bộ Trạm Định vị vệ tinh) gắn bó với việc chiết và trồng cây bàng vuông. Năm 2011, anh Thắng bắt đầu chiết cây bàng vuông đầu tiên để trồng trên đảo này. Theo anh, thời gian chiết bàng vuông thuận lợi nhất là vào tháng 6, sau khi chiết khoảng 45 ngày thì tách bầu đem đi trồng. Do đam mê trồng cây từ nhỏ và cũng “mát tay chiết ghép” nên anh Thắng được chỉ huy đảo giao hẳn nhiệm vụ này. Những năm gần đây, việc chiết ghép cây được thực hiện thường xuyên hơn và anh cũng không nhớ nổi đã có bao nhiêu cây được chiết để cho đồng đội trồng trên đảo và gửi vô đất liền như một món quà thiêng liêng của biển đảo gửi về đất mẹ. Đây cũng là món quà mà nhiều cá nhân, tổ chức, đơn vị ở đất liền rất trân trọng trông đợi.

VĂN TÀI