Ma Dể ở thôn Đá Bàn, xã Phước Tân, huyện Sơn Hòa là cựu chiến binh (CCB) đi đầu trong sản xuất nông nghiệp, gương mẫu và tích cực trong công tác Hội. Ông cũng đã chia sẻ, giúp nhiều người dân nơi đây thoát nghèo, vươn lên đổi đời.

Thôn Đá Bàn giáp ranh địa phận Gia Lai, cách trung tâm xã Phước Tân 2,5km, cách thị trấn Củng Sơn 25km, cách TP Tuy Hòa gần 75km về hướng tây. Xã Phước Tân là địa bàn vùng cao, đời sống nhân dân còn khó khăn, địa hình cao, đồi dốc nên giao thông còn khó khăn, cách trở.

Sản xuất theo hướng mới

Sinh ra, lớn lên và gắn bó với mảnh đất này, năm 1974, Ma Dể tham gia du kích bảo vệ địa phương cho đến ngày giải phóng. Sau đó ông tiếp tục tham gia du kích xã đến năm 1977. Được tổ chức phân công, ông làm Xã Đội phó (Phó Ban Chỉ huy quân sự xã) kiêm công tác thương binh xã hội từ năm 1977-2005. Từ năm 2005 đến nay, ông luôn được tập thể tín nhiệm bầu làm Chi hội trưởng Chi Hội CCB thôn Đá Bàn.

Ma Dể hiện là đảng viên 22 năm tuổi Đảng, gần 15 năm tham gia công tác Hội, luôn nêu cao vai trò, bản lĩnh, phẩm chất người lính Cụ Hồ, không chấp nhận đói nghèo, không theo lối mòn xưa cũ như gieo trồng chờ nước trời, làm ăn giáp hạt, cầu Giàng, trông chờ ỷ lại chính sách… Ông đã đầu tư cơ giới hóa vào nông nghiệp, chú trọng sản xuất nông nghiệp theo hướng mới, quy trình sản xuất nông nghiệp đa canh, phân kỳ, phân cấp khâu chăm sóc, thu hoạch.

Người đàn ông sinh năm 1956 này chia sẻ: Nhiều năm làm ăn thất bát, cái nghèo bám dai dẳng như con vắt, con đỉa trên hố, trên rừng. Từ khi có Nhà máy đường KCP, tôi chuyển đổi cây hoa màu sang thâm canh cây mía, trồng một lần, ăn nhiều năm. Thấy hiệu quả, tôi mua máy cày để dỡ đất, trồng mía cho bớt sức người. Tôi vừa làm việc nhà, vừa nhận dịch vụ cày cho bà con trong vùng.

Từ đất nhà bỏ hoang, trồng mè đậu, những bãi trống cho bò ăn, năm 1992, ông quyết định cày xới 2ha trồng cây mía đường, kết hợp chăn nuôi bò. Từ năm 2012 đến nay, Ma Dể dần mở rộng diện tích sản xuất nông nghiệp lên 10ha. Trong đó, thâm canh cây mía đường 4ha, mỗi vụ cung cấp nhà máy đường KCP tối thiểu 280 tấn; cây sắn 2ha, cây keo lai 2ha, lúa nước 1ha; 6.000m² trồng cỏ và bãi đất chăn thả bò để khỏi ảnh hưởng hộ xung quanh và đảm bảo môi trường. Với nguồn thức ăn dồi dào từ phế phẩm nông nghiệp: lá mía, cây chuối, rơm rạ…, ông nuôi 6 con bò lai sinh sản và cày kéo; 300 con gia cầm; 20 con heo bản địa kết hợp trồng rau sạch… trên 4.000m² đất vườn nhà.

Ông mua máy cày băm ruộng, máy cày đại dỡ đất gốc mía và đánh hàng để trồng hom mía, sắn; rắc phân… Tận dụng đàn bò đông, ông ủ phân chuồng với phân xanh (lá cây, cỏ, lá mía…) làm phân hữu cơ cải tạo, bồi dưỡng đất khô cằn, sỏi đá. Ông cho biết những năm trước, mía, bò được giá, doanh thu gia đình lên tới gần 800 triệu đồng. Niên vụ vừa qua, giá thấp, thời tiết nắng hạn, phần nào giảm sút nhưng vẫn mang lại hơn 500 triệu đồng/năm từ mô hình cây - con này.

Sẻ chia cùng người nghèo

Đủ ăn đủ mặc, Ma Dể luôn thăm hỏi và giúp đỡ mọi người khi gặp hoạn nạn. Đến nay, rất nhiều hộ cùng và khác thôn cũng đã thoát nghèo, kinh tế khá lên như các hộ ở thôn Gia Trụ là Ma Dĩ mượn 12 tấn mía giống trị giá 12 triệu đồng, Ma Giải 8 tấn tương đương 8 triệu đồng, Ma Dĩa mượn 3 triệu đồng để mua phân, chi trả nhân công… hoàn vốn khi thong thả mà không hề tính lãi. Ông “ưng cái bụng” nhất khi hộ nào biết mua máy móc nông cụ là ông cho mượn ngay, ít nhất 1 triệu đồng, ai nhiều thì 4 triệu đồng. Ma Đen (thôn Đá Bàn) vui mừng cho hay: “Trước đây, nhà tôi khó khổ, hay đau bệnh, được Ma Dể giúp đỡ, cho mượn 15 tấn mía giống, không tính lãi… nên nhà tôi có ăn, no cái bụng như bây giờ”.

Ma Dể đã được nhận bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh về thành tích xuất sắc đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh vùng dân tộc thiểu số, miền núi giai đoạn (2009-2014); giấy khen của Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa về thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua Cựu chiến binh gương mẫu giai đoạn 5 năm (2009-2014) và phong trào Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi trên địa bàn huyện (2012-2014); giấy khen của Chủ tịch Hội CCB huyện Sơn Hòa về thành tích trong phong trào thi đua CCB gương mẫu 5 năm (2014-2019).

BÁ NHA