BÀI 1: Luật Phòng chống tác hại thuốc lá có đi vào đời sống?
Hơn ai hết, cán bộ, đảng viên là người hiểu rõ tác hại của thuốc lá cũng như các quy định pháp luật về việc hạn chế, cấm hút thuốc lá nơi làm việc, nơi công cộng. Vậy nhưng, phần lớn những người vi phạm lại là cán bộ, công chức Nhà nước.
Thuốc lá, cà phê và bia rượu là những tác nhân gây bệnh, suy giảm sức khỏe cần từ bỏ - Ảnh: Q.MAI
MUỐN NHANH THÌ PHẢI TỪ TỪ
Trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương trong phòng chống tác hại thuốc lá: Đưa nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, quy định không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ. Đưa quy định về việc hạn chế hoặc không hút thuốc lá trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước. Gương mẫu thực hiện và vận động cơ quan, tổ chức, địa phương thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá. (Điều 6 Luật PCTHTL)
Không khó để nhận biết cán bộ, công chức ở các cơ quan, đơn vị vẫn hút thuốc lá thường xuyên mặc dù họ biết rất rõ Luật Phòng chống tác hại thuốc lá có hiệu lực. Trong một vài phòng làm việc, sự hiện diện của chiếc gạt tàn thuốc lá là vật chứng đủ sức “tố cáo” chủ nhân của nó hút thuốc nơi làm việc (một địa điểm cấm tuyệt đối không hút thuốc lá - PV), dù lúc đó anh ta không hề hút thuốc. Hay để ý ở những góc khuất hành lang các cơ quan, không khó để nhận thấy các mẫu đầu lọc thuốc lá vứt bừa bãi. Thậm chí, có không ít cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức khi trao đổi vấn đề này chỉ cười trừ: “Tôi lỡ ghiền từ mấy chục năm, nay muốn bỏ cũng khó, muốn nhanh thì phải từ từ…”. Cũng không ít người chống chế, lách luật, lách quy định để được thỏa mãn cơn ghiền thuốc lá. Nếu như, hầu hết các cơ quan đơn vị đều cấm hút thuốc lá nơi làm việc thì họ đi ra hành lang, sau hè, thậm chí vào nhà vệ sinh, ra đường để rít mấy lèo cho đã rồi trở lại nơi làm việc. Chị H.K.M, nhân viên tạp vụ một cơ quan ở TP Tuy Hòa, cho biết: “Mỗi khi tôi dọn dẹp, sảnh đầy tàn thuốc lá, hôi không chịu được. Mấy ổng còn vứt tàn thuốc bừa bãi trong nhà vệ sinh”.
Thậm chí tại một số trường học, các thầy giáo vẫn vô tư hút thuốc trong giờ sinh hoạt tập thể, sinh hoạt dưới cờ… Em Trần Thị Thùy An, học sinh một trường THCS tại huyện Sông Hinh, cho biết: “Buổi tổng kết năm học mới đây của trường, em thấy có thầy giáo còn hút thuốc phì phèo. Thế nhưng chính các thầy lại tuyên truyền, yêu cầu học sinh không được hút thuốc lá. Điều này vô tình đã làm suy giảm uy tín của người thầy”. Hôm chúng tôi đến làm việc tại một trường tiểu học ở TP Tuy Hòa. Tiếp khách, thầy hiệu trưởng vẫn tay cầm điếu thuốc hút. Đến khi biết chúng tôi là nhà báo, ông ấy mới tỏ ra ái ngại, dụi tàn.
Ở các hội nghị, các lớp tập huấn dành cho cán bộ, công chức, thời điểm giải lao giữa giờ là gần như hành lang hội trường “mịt mờ sương khói” thuốc lá. Anh L.Đ.T, một cán bộ công chức cho biết: “Mình cũng biết tác hại của thuốc lá, quy định cấm hút thuốc lá nơi làm việc, công cộng, nhiều lần tính bỏ nhưng chưa được. Lần này chắc phải hạ quyết tâm chứ đã thành luật, thành nội quy cơ quan thì mình không thể khác”.
CẦN NÊU GƯƠNG
Để luật đi vào cuộc sống, trước hết, cán bộ, viên chức nhà nước là người nêu gương thực hiện trước. Tuy nhiên, hiện nay, tại nhiều cơ quan, đơn vị, tình trạng cán bộ hút thuốc ở nơi làm việc vẫn còn phổ biến. Ông Hồ Văn Tiến, Giám đốc Sở VH-TT-DL, cho biết: “Sở đã chỉ đạo thực hiện vấn đề này đến các đơn vị trực thuộc, đồng thời hướng dẫn việc tuyên truyền, vận động hạn chế hút thuốc lá trong các chế định văn hóa cơ sở. Cấm tuyệt đối cán bộ, công chức không hút thuốc lá tại nơi làm việc, vận động hạn chế và tiến tới bỏ thuốc lá”. Tuy nhiên, thực tế không như trên lý thuyết và sự quyết tâm của thủ trưởng. Thậm chí hiện còn không ít thủ trưởng cấp tỉnh, huyện lâu nay đã nghiện thuốc lá, nay không biết phải thực hiện thế nào(?!) Có không ít thủ trưởng cơ quan đang đau đầu về việc ban hành nội quy cấm hút thuốc lá trong cán bộ công chức ở cơ quan mình. Bởi nội quy ban hành thì dễ, nhưng liệu có thực hiện được mới là vấn đề nan giải. Bác sĩ Đoàn Văn Hải (Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh) nói: Hơn ai hết cán bộ ngành y tế hiểu rõ tác hại của thuốc lá; cùng với đó là các quy định nghiêm về cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc. Nhưng thực tế, phần lớn lãnh đạo các đơn vị y tế nghiện thuốc nên cũng khó cấm đoán cấp dưới.
Nói vậy không phải cán bộ công chức nào cũng hút thuốc lá, cơ quan nào cũng không thực hiện nghiêm vấn đề này. Ông Tô Văn Tạo, Phó chủ tịch LĐLĐ huyện Tuy An, cho biết: “Chúng tôi đã ban hành văn bản cấm hút thuốc lá đối với cán bộ công chức viên chức, lao động ở tại nơi làm việc, công sở trên địa bàn huyện. Bên cạnh đó, yêu cầu các tổ chức công đoàn đẩy mạnh tuyên truyền luật và các quy định phòng chống thuốc lá, tác hại của thuốc lá để tiến dần đến việc tất cả mọi người bỏ hẳn thuốc lá. Chính bản thân tôi cũng phải bỏ thuốc lá đầu tiên trước khi ký ban hành văn bản này”. Chủ tịch UBND huyện Đông Hòa Nguyễn Tài, nói: “Huyện đã có văn bản cấm cán bộ công chức, viên chức không được uống bia rượu buổi trưa vào giờ làm việc. Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, chúng tôi sẽ nghiên cứu xây dựng quy chế thực hiện nghiêm ở các cơ quan công sở. Đảng viên, cán bộ công chức phải là người làm gương”.
Lân la đến một số cơ quan, công sở hỏi thăm thủ trưởng về tình hình thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá và triển khai vấn đề cấm hút thuốc ở nơi làm việc thì nhận được câu trả lời đại loại: Đang triển khai, quyết tâm thực hiện nghiêm việc cấm hút thuốc lá tại cơ quan. Nhưng thực tế thì vẫn không ít cán bộ, công chức không thực hiện điều này. Khi phóng viên đến trao đổi với lãnh đạo một đơn vị nọ thì lại thấy ông ta đang hút thuốc trong phòng.
BÁC SĨ CAO THỊ HOA LÝ, GIÁM ĐỐC BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN ĐỒNG XUÂN: Cần có chế tài xử phạt kết hợp với vận động
Không phải đến bây giờ khi có Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Bệnh viện Đa khoa huyện Đồng Xuân mới triển khai đến cán bộ, công nhân viên trong đơn vị về việc cấm hút thuốc lá. Điều thuận lợi là bệnh viện có số lượng nhân viên nam ít; trong ban giám đốc bệnh viện, nữ cũng nhiều hơn nam và làm gương trong việc này. Số nhân viên nam trong bệnh viện hút thuốc lá ít và họ ý thức nên bỏ dần. Chúng tôi đưa quy định cấm hút thuốc tại bệnh viện vào thi đua. Nếu người phát giác đúng, chính xác thì có thưởng, người kia bị hạ thi đua trong tháng. Bởi vậy, trong một thời gian dài, bệnh viện không có một trường hợp y, bác sĩ nam hút thuốc trong bệnh viện. Mặt khác, chúng tôi quy định căng tin trong bệnh viện không được bán thuốc lá và có giám sát chặt chẽ. Với bệnh nhân và người nhà họ, Hội đồng người bệnh của bệnh viện cũng đã dán các quy định cấm hút thuốc lá để nhắc nhở họ.
Nhóm PV VH-XH
