Những ngày này, dù ở phố hay tận cùng ngõ ngách của các làng quê, tết cổ truyền đến rất gần. Trong khoảng thời gian chộn rộn này, người ở nhà hỏi người ở xa những câu na ná như: “Tết nay có về được không, hăm mấy về?” khiến người xa quê như đứng trên đống lửa, để rồi xong việc là gói ghém đồ đạc về quê ngay.
Vậy là ông Táo đã cưỡi cá chép lên chầu trời để báo cáo Ngọc Hoàng những việc làm tốt, xấu của gia chủ trong một năm. Và tết cổ truyền của dân tộc đã về rất gần mang theo không khí mùa xuân sực nức, ngập tràn khắp đường to, ngõ nhỏ. Ngàn hoa đang khoe sắc. Những ca khúc chào xuân bừng sáng trong lòng người. Đây cũng là dịp những người xa quê nhận điện thoại từ nhà gọi vào chỉ để hỏi: Tết có về không?
Câu hỏi làm nhiều người rối lòng, vì đường về quê thì xa, tàu xe chật vật và có không biết bao nhiêu thứ phải lo khi tết đến xuân về nên nhiều người trẻ thảng thốt “Đang yên đang lành tự nhiên tới tết”.
Tết về, tôi lại nhớ ánh mắt thật buồn của một người bạn hồi sinh viên. Quê ở tận Thái Bình nên mỗi kỳ nghỉ tết, bạn không về quê mà đến nhà một người bà con ở Đắk Lắk. Trong không khí náo nức những ngày cuối năm, bạn lạc lõng giữa một đám huyên náo, vui vẻ thu xếp hành lý chuẩn bị ngày về. Nước mắt bạn cứ lưng tròng, tránh ánh nhìn của mọi người khi ai đó hỏi, tết có về quê không.
“Ăn tết với một gia đình không phải của mình buồn không biết nói sao cho đủ. Ba năm trước, cả ba cái tết liền tớ không về quê vì giá tiền xe tết tăng cao và phải đổi rất nhiều chuyến mới về được tới nhà. Ở quê kiếm được đồng tiền khó lắm nên tớ muốn tiết kiệm một khoản qua đầu năm đóng tiền học. Năm nay là năm cuối, tớ đã gọi về xin mẹ cho về nhưng mẹ bảo về rồi ra Giêng lấy tiền đâu mà tàu xe vô lại”, lời bạn nói vẫn cứ như in cho đến bây giờ.
Với những người làm ăn xa, dù là một năm thuận lợi hay thất bát thì tết đến, tiếng gọi phải về quê từ đâu đó trong sâu thẳm, ngày đêm giục giã. Cho nên, có người đã quyết định không về rồi đấy, nhưng đến chiều 30 tết, khi thấy đường phố vắng tênh, xóm trọ không còn một bóng người chợt thấy lòng thảng thốt. Cuối cùng, không kiềm được lòng đã vội vã nhảy lên những chuyến xe cuối cùng rời thành phố.
Về nhà ăn tết, chưa hẳn là để được ăn ngon, cũng không phải là để mặc đẹp, mà có khi chỉ đơn giản là để thỏa mãn cảm giác háo hức sau những mong chờ thời khắc xách ba lô lên và về quê. Và sâu thẳm hơn, về quê là để đoàn tụ cùng gia đình sau cả năm ai cũng bươn chải lo làm ăn; là để bỏ lại hết những phiền lo nơi thành thị, trở về với những yêu thương xưa cũ; là để nghỉ chân sau những mệt nhoài. Và về nhà để biết chắc chắn mình luôn có một điểm tựa vững chãi trong cuộc đời.
Mặc cho những bạn trẻ cứ nói tết ngày càng mất vui, tôi vẫn yêu quý vô cùng những thời khắc này của một năm. Vì chỉ khi tết, những phiên chợ mới rực rỡ, nhộn nhịp cả ngày và người ta có thể mua mọi thứ từ sáng đến khuya. Khi có tết, anh chị em nhà tôi, những người đã có gia đình, những người còn độc thân mới được gặp nhau để kể cho nhau nghe vô số chuyện trên trời, dưới biển, những khó khăn đã trải qua và thành tựu năm rồi đạt được.
Tết là khi mấy chục đứa cháu về quây quần bên ngoại để thấy ngoại vì quá vui mà nấu nướng đủ thứ. Tết cũng là dịp bốn đứa con của cô Ba xóm trên đi học ở Sài Gòn về rẽ sang chào nhà tôi để tôi được thấy thế hệ các em đang trưởng thành, mạnh mẽ, với thành tích học tập giỏi giang và còn biết làm thêm để phụ giúp gia đình. Tết, chị Hai nhà kế bên đầu tắt mặt tối, lam lũ suốt một năm sẽ có thời gian hiếm hoi diện đồ mới và thảnh thơi nói chuyện con cà con kê với mẹ… Tết có vô số điều hay, nhưng chỉ bấy nhiêu điều giản dị ấy thôi, cũng khiến lòng rộn rã.
THÁI HÀ
