Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam qua nhiều giai đoạn lịch sử và hệ thống pháp luật quốc gia đều thể hiện rõ quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Điều 37 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục; được tham gia vào các vấn đề về trẻ em. Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em”.

Luật Trẻ em (được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 5/4/2016 tại Kỳ họp thứ11) và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2017 đã quy định cụ thể các quyền và bổn phận của trẻ em; các chính sách và biện pháp cơ bản về chăm sóc, giáo dục, văn hóa, thông tin, đặc biệt là về bảo vệ và thúc đẩy sự tham gia của trẻ em. Luật cũng quy định chi tiết trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em.

Để Luật Trẻ em mới được triển khai có hiệu quả, đi vào cuộc sống, cần phải triển khai đồng bộ các biện pháp để từng bước đạt mục đích xây dựng một môi trường an toàn, lành mạnh và thân thiện cho trẻ em; ưu tiên tạo điều kiện để mọi trẻ em được phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và phát huy tối đa tiềm năng của mỗi trẻ em. Cần nhanh chóng khắc phục những hạn chế, yếu kém trong việc đầu tư, phân bổ nguồn lực cho các chương trình, mục tiêu về trẻ em; sự thiếu trách nhiệm và thiếu đồng bộ trong phối hợp liên ngành, liên cấp, liên địa phương để giải quyết các vấn đề nảy sinh trong thực hiện quyền trẻ em; sự thiếu chủ động trong việc phòng ngừa, giảm thiểu các nguy cơ gây tổn hại cho trẻ em cũng như thiếu kịp thời trong việc hỗ trợ, can thiệp cho trẻ em bị xâm hại. Luật cũng quy định chi tiết trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em.

Theo quy định của Luật Trẻ em mới, BộLĐ-TB-XH là cơ quan quản lý nhà nước chung về trẻ em, điều phối việc thực hiện quyền trẻ em. Trong năm 2017, bộ sẽ tập trung triển khai những công tác chủ yếu sau:

1. Tiếp tục thực hiện Chỉ thị 20-CT/TW năm 2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em trong tình hình mới đến từng chi bộ, đảng bộ cơ sở và ban công tác Mặt trận, các tổ chức đoàn thể trên địa bàn dân cư.

2. Phổ biến, giáo dục Luật Trẻ em, tập trung cho những nội dung, chính sách, biện pháp mới được quy định trong luật.

3. Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức xây dựng, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết các nội dung được giao trong luật.

4. Xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định và đề án thành lập tổ chức phối hợp liên ngành về trẻ em; giúp việc cho Thủ tướng Chính phủ về lĩnh vực trẻ em và các thành viên của tổ chức thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụđiều hòa, thúc đẩy các hoạt động phối hợp liên ngành, liên cấp bảo đảm việc thực hiện các quyền trẻ em, giải quyết kịp thời các vấn đề về trẻ em.

5. Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát các mục tiêu, chỉ tiêu, chương trình, kế hoạch về hoặc có liên quan đến trẻ em phù hợp với các nguyên tắc, yêu cầu và quy định cụ thể của Luật Trẻ em, phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020 cũng như các yêu cầu hội nhập khu vực, toàn cầu. Trong đó, xây dựng, thực hiện hoặc lồng ghép thực hiện các chính sách trợ giúp thực hiện các quyền trẻ em nói chung, ưu tiên chính sách trợ giúp có điều kiện cho các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo. Triển khai một cách có hệ thống và hiệu quả các chương trình, đề án đã được phê duyệt. Hỗ trợ trẻ em khuyết tật tiếp cận các dịch vụhòa nhập và phát triển tại cộng đồng; phát triển toàn diện trẻ em trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng... Duy trì và phát triển dịch vụ công và các mô hình bảo vệ trẻ em để dịch vụ bảo vệ trẻ em trở thành hệ thống dịch vụ cơ bản bảo đảm thực hiện quyền trẻ em cùng với dịch vụ giáo dục và y tế. Tiếp tục duy trì và nhân rộng mô hình đáp ứng các quyền của trẻ em.

(Nguồn: Bộ LĐ-TB-XH)