Mang thai ngoài ý muốn để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho vị thành niên/thanh niên (VTN/TN). Việc nắm vững kiến thức và kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) được xem là giải pháp căn bản để giải quyết vấn đề này.
Một buổi triển lãm sản phẩm giáo dục giới tính trong trường học ở Phú Yên - Ảnh: T.DIỆU
Sinh viên Thu Hảo (SN 1992, huyện Tây Hòa) chia sẻ câu chuyện đáng buồn về tình trạng mang thai ngoài ý muốn ở xóm cô. Gần đây nhất trong xóm Hảo sống có 1 trường hợp mang thai ngoài ý muốn. Một bạn gái lỡ mang thai với bạn trai, rồi bị bạn trai bỏ rơi phải một mình làm mẹ. Kinh tế gia đình khó khăn nên việc nuôi con của bà mẹ đơn thân này vô cùng vất vả. Nhờ vào mai mối, cô có tấm chồng người Hàn Quốc rồi theo chồng đi biệt xứ để con lại nhờ bà ngoại nuôi giúp.
Thu Hảo thổ lộ: “Cho đến cuối năm học cấp THPT, tôi cũng chưa hiểu lắm về vấn đề mang thai ngoài ý muốn. Đến khi lên đại học, tôi mới tìm hiểu kiến thức chăm sóc SKSS thông qua internet. Các bạn ở trọ chung với tôi cũng làm như thế để tìm hiểu kiến thức này. Tôi không biết liệu kiến thức đó có đáng tin cậy hay không?”.
Theo số liệu của Trung tâm Chăm sóc SKSS tỉnh, trung bình mỗi tháng có 10 bạn trẻ tới trung tâm để được tư vấn, điều trị các bệnh phụ khoa. Trong năm 2013, có 8 trường hợp phá thai. Tuy nhiên, con số này chỉ là bề nổi. Bác sĩ Hồ Phước Quế Như, Trưởng khoa Nam học - Vị thành niên thuộc Trung tâm Chăm sóc SKSS Phú Yên, cho biết: “Các bạn trẻ tới trung tâm phần lớn là sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh đã tham dự các buổi truyền thông chăm sóc SKSS do nhà trường và trung tâm phối hợp thực hiện. Các em đến phá thai phần lớn đều biết sẽ mang thai khi quan hệ tình dục. Song, các em coi nhẹ hậu quả của việc phá thai có thể dẫn đến những tổn thương về thể chất, tinh thần, thậm chí có nguy cơ bị vô sinh. Số bạn trẻ đến trung tâm để phá thai chỉ là con số ít ỏi, bề nổi; vì hầu hết các em chọn đến các cơ sở y tế tư để giải quyết hậu quả”.
Phần lớn các cuộc gọi điện thoại đến Trung tâm Chăm sóc SKSS tỉnh là nữ hỏi về việc chữa trị bệnh lý phụ khoa và các rắc rối khi quan hệ tình dục. Còn với nam giới thì hỏi về các biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục. Điều này chứng tỏ, các bạn trẻ chưa có kiến thức căn bản về chăm sóc SKSS/sức khỏe tình dục. Theo ông Nguyễn Ngọc Nha, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, VTN/TN có xu hướng kết hôn muộn trong khi đó tư tưởng “chấp nhận” quan hệ tình dục trước hôn nhân ngày càng cởi mở. Phần lớn các bạn trẻ đều không muốn mang thai trước hôn nhân nhưng kiến thức về chăm sóc SKSS/KHHGĐ, quan hệ tình dục vẫn còn hạn chế. Các em còn chưa ý thức được tầm quan trọng, thậm chí vẫn còn nhiều VTN/TN không quan tâm đến các kiến thức này. Ở tuổi này, các em vẫn còn e ngại khi sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục nhưng lại thiếu hiểu biết về các bệnh lây truyền qua đường tình dục kể cả HIV/AIDS, căn bệnh mà hầu hết các em đều đã nghe qua. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đang phối hợp với ngành GD-ĐT đưa chương trình giáo dục giới tính vào trường học. Ngoài ra, các tổ chức đoàn, hội có liên quan cũng đã tích cực vào cuộc cùng ngành Dân số thực hiện đề án Tư vấn và kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân nhằm nâng cao hơn nữa kiến thức, kỹ năng chăm sóc SKSS đến với các em.
Theo các chuyên gia, cha mẹ là người gần gũi với con cái nhất nên cần chủ động trao đổi, trò chuyện về vấn đề tâm sinh lý để hiểu rõ con hơn và kịp thời đưa ra những lời khuyên hợp lý. Nhà trường vẫn là kênh thông tin quan trọng nhất trong việc giáo dục giới tính. Vì vậy, để phát huy lợi thế này, nhà trường cần tăng cường giáo dục kỹ năng sống; tăng cường chương trình giáo dục giới tính nhiều hơn nữa trong trường học; tăng cường phối hợp với gia đình để cùng nhau đem đến cho các em kiến thức, kỹ năng chăm sóc SKSS toàn diện để các em tự tin bước vào đời.
DIỆU ANH
