ĐỌC TRUYỆN KIỀU

Phong trào đấu tranh của anh em tù nhân Phú Quốc ngày một lên cao. Họ tổ chức đào hầm, vượt ngục ngày một nhiều, vì vậy, Mỹ ngụy thường chuyển đổi trại nhằm xáo trộn tổ chức ta, lục soát để phát hiện việc đào hầm và ngăn cấm các hoạt động văn hóa của tù nhân.

Hôm ấy, mới tờ mờ sáng, cả đại đội quân cảnh ngụy với tư  thế sẵn sàng, mặt mày hằm hằm, đầy đủ súng ống, dùi cui, mặt nạ, lựu đạn cay, cây sắt nhọn dài khoảng 1,5m… tiến vào phân khu giam. Giám thị cho tù nhân mang theo hết đồ đạc tập hợp giữa sân. Các toán quân cảnh tiến hành lục soát.

Toán quân cảnh lục soát thấy quyển truyện Kiều của anh Khảm. Một tên ý chừng muốn tịch thu, lên giọng sừng sộ hỏi:

- Ông lấy ở đâu ra quyển này?

- Gia đình tôi gửi ra, giám thị đồng ý cho tôi đem vô để đọc cho đỡ buồn và cũng để suy ngẫm về nhân tình thế thái – Anh Khảm đáp.

- Thế ông có thuộc được nhiều không?

- Cũng được đoạn đoạn.

- Thế ông thích đoạn nào nhất? Đọc nghe coi.

- Đoạn tôi thích, e ông lại không thích, với lại sợ…

Làm ra vẻ ta đây cũng là người có trình độ, thích văn chương, hắn ta giục:

- Không sao? Không sao? Ông cứ đọc lên xem nào.

- … “Người nách thước kẻ tay đao

    Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi…”. Anh Khảm vừa đọc tới đó, một tên hét:

- Thôi, thôi và khoát tay ra lệnh cho cả toán đến soát chỗ  khác. Hắn ta quay lại chửi đồng bọn:

- Lũ bay ngu quá. Bọn Việt cộng, bay làm sao lý sự cho lại…

Anh em ta nháy mắt nhau, cùng cười:

 - Ta đánh du kích thắng được một trận nữa rồi!...

ĐÁNH CỜ TƯỚNG

Anh em tù phải đổi bằng máu mới được chơi cờ. Khi thấy anh em chụm đầu vào chơi cờ tướng, hai tên giám thị trại vào đứng đằng sau. Một tên hỏi:

- Hai ông chơi cờ ai thắng ai thua? Ai cao ai thấp?

- Đánh cờ để cho đỡ buồn chứ thắng thua đâu quan trọng, còn cao với thấp thì cũng không biết đâu cho rành rọt được, bởi nó còn phụ thuộc vào thời cơ nữa. Anh em ta đáp. Một tên khác nhanh nhẩu:

- Đánh cờ mà cũng cần thời cơ kia à?

- “Lỡ nước hai xe đành bỏ phí/Gặp thời một chốt cũng thành công” ông không biết sao ? – Đồng chí ta đáp lại một cách dí dỏm thoải mái.

Hai tên giám thị liền kéo nhau đi.

Về sau, một trong hai tên giám thị này có cảm tình với anh em ta và thường cung cấp tin chiến sự về hòa đàm Paris.

NƯỚC MƯA LÀ... NƯỚC CAM LỒ     

Trong một cuộc đấu tranh, anh em tù chính trị ở trại I  Côn Đảo đã tuyệt thực tới 19 ngày và tuyệt ẩm tới ngày thứ 7. Hầu hết anh em đều khô miệng, đi tiểu ra bột trắng… Nhưng bọn chúa ngục chưa đáp ứng yêu sách  nên anh em vẫn kiên quyết đấu tranh. Tối đó, trời đổ cơn mưa. Vài anh em còn khoẻ cởi áo quần của mình cột dây ném ra ngoài cho thấm nước mưa, rồi kéo vào vắt nhỏ từng giọt cho anh em khác liếm từ từ. Nhờ thế mà cuộc đấu tranh đi đến thắng lợi. Anh em kháo nhau: “Trời đã cho nước cam lồ”.

HƯƠNG VIỆT SINH

(Ghi theo lời kể của các cựu tù chính trị Nguyễn Ba Du , Bùi Hóa)