Nghề y là một nghề hết sức đặc biệt, liên quan trực tiếp đến sinh mạng của con người. Vì thế, người làm nghề y phải được huấn luyện rất kỹ, giai đoạn đầu đã phải mất ít nhất 6-8 năm ở trường đại học, sau đó còn phải học thêm 3-4 năm nữa để có thể thành một thầy thuốc có đủ năng lực hành nghề. Các thầy thuốc phải thêm khoảng 5 năm kinh nghiệm mới có thể gọi là chuẩn, vững vàng trong nghề nghiệp.
Sự tận tâm của thầy thuốc cần được xã hội ghi nhận - Ảnh: D.THU
Trong huấn luyện, người thầy thuốc phải rèn tập những kỹ năng đặc biệt, một làn dao, một mũi kim đều không thể ngẫu hứng tình cờ. Họ cũng phải học cả những thái độ, cử chỉ, cách ứng xử với từng trường hợp. Giờ giấc hoạt động của họ được lên khuôn, chương trình hóa một cách chính xác, rồi cả cách ăn mặc, cách nói năng, những tiêu chuẩn, những đòi hỏi trong phẩm chất đạo đức…
Người thầy thuốc chịu trách nhiệm về phần xác và cả phần hồn của thân chủ. Một sự chậm trễ, thờ ơ có thể làm chết người. Một sự vô tình không cố ý trong công việc, trong lời ăn tiếng nói có thể gây nỗi đau cho người khác. Người bệnh có thể dựng người thầy thuốc dậy để nghe mô tả về phân, về nước tiểu, về sự đau đớn của họ vào bất cứ thời gian nào... Và cũng chỉ có người thầy thuốc mới được người bệnh tin cậy thổ lộ hết tâm can, những đau đớn về thể chất, tinh thần, bí mật của họ. Có những điều người bệnh không thể nói với ai dù là cha mẹ, vợ chồng, con cái mà chỉ nói được với người thầy thuốc!
Để rèn luyện một nghề nghiệp như vậy, người thầy thuốc ngay từ những ngày đầu đã được khoác lên người chiếc áo blouse trắng, bỏ đi bộ quần áo quen thuộc, nếp sống cũ ở ngoài kia. Họ mày mò với xác chết, với các bộ xương người, họ qua lại trong môi trường đầy không khí trang nghiêm, trách nhiệm cao, sơ sẩy là chết người...
Mối quan hệ giữa thầy thuốc và bệnh nhân là một mối quan hệ đặc biệt. Người bệnh đến với thầy thuốc không phải để tìm kiếm thuốc men hay những thông tin liên quan đến bệnh tật, mà còn mang theo cả những nỗi băn khoăn, lo lắng, sợ hãi… Như vậy, nhiều khi chỉ cần một câu nói, một cái nhìn, một bàn tay… của người thầy thuốc cũng đủ giải quyết vấn đề của người bệnh!
Một bệnh nhân đang âu lo, sợ hãi, mất ăn mất ngủ vì nghĩ mình bị ung thư chỉ cần bác sĩ chuyên khoa thăm khám kỹ càng rồi kết luận “không phải ung thư đâu, đừng lo!” thì gánh nặng tức khắc được trút xuống, mọi việc hoàn toàn đổi khác mà không cần đến một viên thuốc! Thế nên người có bệnh vẫn sẵn sàng lội suối trèo non tìm đến người thầy thuốc giỏi để chữa, không phải vì cơ ngơi bề thế, trang thiết bị tân kỳ mà chính vì kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm tích lũy và tình người thấm đẫm của họ. Người thầy thuốc nào khi bước vào trường y cũng với tâm nguyện vì người, đó là một thiên hướng trong việc chọn nghiệp chứ không phải là một sự đầu tư...!
Người thầy thuốc thường mất ăn mất ngủ trước những ca bệnh, thường bứt rứt ăn năn dài lâu trước một lỡ lầm đôi khi không sao tránh khỏi trong lúc hành nghề! Xã hội cần tôn trọng và đánh giá đúng sự đóng góp của người thầy thuốc để giúp họ sống xứng đáng với vai trò, chức năng mà xã hội đã giao phó, và hết sức thông cảm vì con người cũng có những lúc sai sót.
BS ĐOÀN HÙNG ÁNH
PGĐ Trung tâm Y tế dự phòng TP Tuy Hòa
