Hỏi: Em chuẩn bị sinh bé đầu lòng, rất lo không biết có chăm nổi bé không, cũng đã tìm hiểu về cách chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ, nhưng muốn bác sĩ tư vấn thêm về cách cho bé ăn dặm.
Nguyễn Thị Kim Anh
(xã Hòa Thành, huyện Đông Hòa)
Trả lời: Ăn dặm nhằm giúp trẻ tập làm quen dần với thức ăn gia đình, nên chỉ thực hiện khi trẻ bắt đầu mọc răng (6-8 tháng), có nhu cầu nhai để có thói quen ăn uống tốt sau này. Trẻ được cho ăn dặm trễ (sau 10-12 tháng) thường không ăn được nhiều loại thức ăn khác nhau. Nếu chỉ dựa vào chế độ sữa đơn thuần, sẽ dễ bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng: protein, sắt, kẽm… và năng lượng. Trẻ bú mẹ làm quen với hương vị các loại thức ăn gia đình qua sữa mẹ nên tiếp nhận dễ dàng thức ăn này ở tuổi ăn dặm.
Thực ra không có một thời điểm ăn dặm nhất định cho mọi trẻ. Sữa mẹ cung cấp đủ nhu cầu năng lượng và chất dinh dưỡng đối với mọi trẻ cho đến 6 tháng tuổi và được trẻ tiêu hóa tốt. Trẻ sau khoảng 6 tuần tuổi đã có khả năng điều chỉnh số lượng bú để đáp ứng nhu cầu năng lượng cho mình.
Khi được cho ăn dặm trước 6 tháng, trẻ sẽ giảm khối lượng sữa bú, nên tổng số năng lượng thường không tăng. Hơn nữa, sau 4-6 tháng tuổi, bộ tiêu hóa trẻ mới có đầy đủ enzym để tiêu hóa và hấp thu tốt các chất tinh bột.
Thức ăn dặm cho trẻ phải vệ sinh, an toàn, đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng theo nhu cầu đa dạng thực phẩm và có cấu trúc phù hợp với khả năng nhai nuốt của trẻ.
Một số loại thức ăn có thể tập cho bé:
- Chuối nạo hoặc đu đủ, xoài nạo bằng muỗng;
- Một miếng nhỏ khoai lang hoặc khoai tây tán nhuyễn trộn với vài muỗng sữa tươi hoặc sữa mẹ nặn ra;
- Một muỗng bột trẻ em (bột ngũ cốc) đã chín với vài muỗng nước chín hoặc sữa. Vài muỗng nước cơm chắt với sữa;
- Tán nhuyễn vài muỗng bí đỏ, bí xanh từ nồi canh gia đình;
- Vài muỗng tàu hủ với nước đường.
Lựa chọn một trong các thức ăn trên, cho bé nếm thử từng chút một. Nếu bé chịu, tăng dần từ 1 lên 3 muỗng. Nên dùng muỗng nông đưa thức ăn vào giữa lưỡi để bé dễ nuốt. Trẻ cần 7-10 ngày để làm quen với thức ăn mới. Khi bé đã quen với một loại thức ăn, hãy cho bé nếm loại mới theo cách trên.
Nếu bé chống cự không chịu ăn, có thể đổi qua loại khác, hoặc thay vì dùng muỗng, hãy dùng ngón tay sạch quẹt thức ăn cho bé nuốt. Nếu không thành công, tạm lùi lại 1-2 tuần và bắt đầu thử lại. Không bao giờ cưỡng ép bé.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
