Khi người lao phổi có trực khuẩn lao trong đờm ho, khạc có khoảng 3.500 hạt có chứa trực khuẩn lao có thể lây nhiễm. Các hạt này lơ lửng trong không khí trung bình 2g.
Chăm sóc bệnh nhân lao tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên - Ảnh: T.THỦY
Khi hắt hơi, số hạt đó lên tới 1 triệu hạt (gấp 300 lần khi ho). Khi người đó thở bình thường, số trực khuẩn lao bắn ra không đáng kể. Như vậy, người mắc lao khi ho, hắt hơi rất nguy hiểm. Chỉ cần mỗi hạt bắn ra chứa một trực khuẩn lao thì môi trường không khí bị lây nhiễm rất nhiều.
Trực khuẩn lao phân chia chậm hơn các vi khuẩn thông thường tới 60 lần. Trong giai đoạn đang phát triển, trung bình 20g trực khuẩn lao mới phân chia một lần. Nếu gặp điều kiện sống không thuận lợi hoặc trực khuẩn đang ở giai đoạn ngừng phát triển thì 250g trực khuẩn lao mới phân chia một lần. Đối với trực khuẩn lao “nằm vùng”, hoặc trực khuẩn lao “ngủ”, thời gian phân chia còn chậm hơn nữa. Một trực khuẩn lao sau 14 lần phân chia có thể sản sinh thành 5.000 trực khuẩn khác, là số trực khuẩn dư thừa để có thể gây nên một tổn thương lao cục ở phổi. Sau 30 lần phân chia có thể sản sinh ra số trực khuẩn lao thừa đủ để gây một tổn thương hang ở phổi.
Cục lao đường kính 2cm có 100 - 1000 trực khuẩn phát hiện được bằng cách nuôi cấy.
Hang lao đường kính 2cm có 1 triệu đến 100 triệu trực khuẩn lao phát hiện được khi soi trực tiếp. Như vậy, từ một trực khuẩn lao nếu lọt vào phổi không bị hủy diệt, tồn tại được ở phổi thì chỉ hơn 10 ngày sau (11,66 ngày) đã có thể gây tổn thương lao cục ở phổi và sau chưa đầy một tháng (25 ngày) đã có thể gây được một tổn thương lao hang.
Một trực khuẩn lao có thể gây được bệnh lao nếu cơ thể không tiêu diệt được nó. Không thể coi thường trực khuẩn lao dù đó chỉ là một trực khuẩn.
Y học đã biết rõ nguyên nhân, cơ chế sinh bệnh và đã có thuốc điều trị bệnh lao, có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu được điều trị đúng. Mọi người đều được hưởng các dịch vụ y tế về phòng chống lao, được cung cấp đầy đủ thuốc trong quá trình điều trị.
BS HOÀNG KHẮC LINH
Trưởng trạm Lao Phú Yên
