Hỏi: Em bị nổi hạch hai bên cổ. Bệnh viện kết luận là hạch lao, trong khi em không ho gì cả. Hiện đã điều trị 3 tháng rồi nhưng chưa thấy kết quả. Ngoài lao hạch ra, có thể còn bệnh gì khác? Nghe nói ung thư hoặc AIDS cũng bị hạch, có thể phát hiện được không?
(ĐỖ VĂN THANH, xã Hòa Đồng, huyện Tây Hòa)
Đáp : Chỉ có lao ở phổi mới gây ho. Nhưng ngay trong lao phổi đôi khi cũng không có ho, người bệnh chỉ có triệu chứng mệt mỏi, gầy sút, thỉnh thoảng khạc đàm… Vi trùng lao vào cơ thể, mặc dù đi qua đường phổi, nhưng có thể gây bệnh ở nhiều cơ quan khác nhau: gây bệnh ở thận gọi là lao thận, ở ruột gọi là lao ruột, ở màng não gọi là lao màng não, ở hạch gọi là lao hạch… Những trường hợp lao này tất nhiên không có ho, trừ trường hợp kèm theo lao ở phổi. Hạch lao thường gồm nhiều hạch, có xu hướng kết với nhau thành chuỗi. Nếu không được điều trị, lâu ngày có thể rò mủ, tạo thành sẹo xấu.
Có tình trạng viêm hạch phản ứng trong một số bệnh sốt nhiễm siêu vi trùng với các triệu chứng như sốt, ho, chảy nước mắt, có thể phát ban..., thường hết sưng hạch khi lui bệnh.
Nếu bệnh viện đã làm xét nghiệm đầy đủ, chọc hút kim nhỏ xem tế bào, thử test Tuberculin (thử trên da), hẳn đã chẩn đoán xác định. Em cần kiên trì điều trị, uống thuốc theo đúng hướng dẫn, đủ thuốc phối hợp (ít nhất là 3 loại), đủ thời gian, thường từ 8-9 tháng tùy phác đồ điều trị (kết hợp bao nhiêu thuốc trị lao). Có trường hợp hạch xơ chai, có thể kết hợp phẫu thuật cắt bỏ.
Các bệnh khác có thể gây nổi hạch như viêm mủ do vi trùng không phải vi trùng lao, ung thư hạch, ung thư máu, thường có thể chẩn đoán được qua xét nghiệm chọc hút kim nhỏ tại hạch. Hạch viêm mủ thường sưng đau nhiều; hạch ung thư thường có bệnh cảnh nặng nề hơn. Tất nhiên còn kết hợp nhiều triệu chứng khác.
Nếu nghi ngờ mắc bệnh AIDS (trước đây có quan hệ tình dục không an toàn: quan hệ với giái mại dâm, với bạn tình không dùng bao cao su đúng cách; dùng chung bơm kim tiêm không tiệt trùng; rủi ro nghề nghiệp như bị kim tiêm bẩn đâm phải,…) có thể làm xét nghiệm HIV tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh. Kết quả xét nghiệm sẽ được giữ bí mật theo đúng quy định. Hạch có thể là bệnh cảnh của AIDS hoặc do lao kết hợp.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
