Hỏi: Tôi có cháu nhỏ đã 3 tuổi, thường xuyên bị chứng ho sổ mũi, cứ phải đi khám và uống thuốc hoài, nhưng được vài tuần thì bệnh trở lại. Có phải cháu đã bị lờn thuốc hay có bệnh gì khác chưa được chẩn đoán đúng? Uống thuốc ho nhiều có hại gì không?
(Cao Thị Sáng, Hòa Vinh)
Đáp: Ho là một phản xạ tự nhiên của cơ thể khi có một kích thích vào đường thở bao gồm: mũi, hầu, họng, thanh, khí, phế quản. Các kích thích gây phản xạ ho có thể là các yếu tố: viêm như phù nề, xung huyết, tăng tiết dịch đường thở; yếu tố cơ học như bụi, lông súc vật; yếu tố hóa học như hơi, khói, khói thuốc lá. Ngoài ra không khí quá nóng hoặc quá lạnh cũng có thể kích thích gây ho.
Ho là phản xạ có ích nhằm giúp cơ thể khai thông đường thở. Do vậy điều trị ho cần tìm đúng nguyên nhân gây bệnh và điều trị theo nguyên nhân. Những trường hợp ho không có tăng tiết đờm dãi, không phải do dị vật đường thở, cơn ho nặng, bác sĩ có thể cho dùng một số thuốc giảm ho. Những trường hợp viêm, tăng tiết đờm dãi nếu uống thuốc giảm ho có thể làm tắc nghẽn thêm đường thở. Trong trường hợp này cần cho uống nhiều nước để làm lỏng đờm, hút đờm dãi và điều trị nguyên nhân.
Trẻ em mắc chứng ho có thể do các nguyên nhân kể trên nhưng thường nhất là do nhiễm trùng gây các phản ứng viêm ở đường hô hấp. Trong nhiễm trùng đường hô hấp đa số là do vi rút, không phải điều trị bằng kháng sinh, chỉ cần cho trẻ uống đủ nước, hút đờm dãi, hạ nhiệt nếu có kèm sốt cao và nâng cao sức đề kháng của trẻ bằng cách cho trẻ ăn đủ lượng, đủ chất. Tiêm đầy đủ cho trẻ các loại vắc xin phòng bệnh sởi, ho gà, bạch hầu, lao.
Trẻ em rất nhạy cảm với các thay đổi thời tiết. Những lúc trở trời hay vào mùa lạnh, trẻ ở trong nhà đang ấm đi ra ngoài trời lạnh không được mặc đủ ấm; trời nửa đêm về sáng trở lạnh không đắp đủ ấm cho trẻ đều có thể kích thích gây ho. Ở các trẻ có cơ địa dị ứng, các triệu chứng càng nặng hơn.
Chứng ho, viêm đường hô hấp tái đi tái lại có thể gây tình trạng viêm mạn tính các hạch lympho ở vùng hầu họng (viêm VA), làm trẻ khó thở, mất ngủ, kém ăn, sút cân. Tùy tình trạng thực tế, bác sĩ có thể chỉ định nạo VA để giải phóng đường thở và góp phần làm giảm tình trạng ho, sốt tái đi tái lại.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
