Hỏi: Tôi thường bị mệt mỏi, chóng mặt, suy nhược, y tá địa phương bảo bị thiếu máu; chích vài mũi thuốc nhưng không hết hẳn. Tại sao thường xuyên bị như vậy, có thể uống thuốc được không, giống như thuốc dùng cho mấy bà bầu?

Nguyễn Thị Kim Oanh

(Hòa Thành, Đông Hòa)

Ảnh minh họa: Internet

Trả lời: Mệt mỏi, suy nhược là triệu chứng phổ biến của bệnh thiếu máu, nhưng cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác, cần được khám toàn diện, kể cả làm một số xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán, có hướng điều trị tốt nhất. Nếu đúng là bệnh thiếu máu, bệnh hay bị đi bị lại, cũng cần tìm nguyên nhân để điều trị dứt điểm.

Các chất dinh dưỡng cần cho việc tạo máu bao gồm chất đạm, chất sắt, axit folic (vitamin B9) và vitamin B12. Thiếu một trong các yếu tố trên đều có thể gây bệnh thiếu máu. Khi thiếu axit folic hay thiếu vitamin B12 đều gây bệnh thiếu máu hồng cầu lớn với các biến chứng thần kinh khá nguy hiểm. Phụ nữ mang thai bị thiếu axit folic có thể gây dị dạng thai nhi (các dị dạng về thần kinh).

Tuy nhiên thiếu máu do thiếu vitamin B12 là loại bệnh ít gặp, chỉ gặp trong một số trường hợp đặc biệt sau: người bị cắt dạ dày (nên không hấp thu được B12), người ăn chay hay thiếu ăn kéo dài (B12 có nhiều trong các thức ăn động vật), người già, người bẩm sinh bị kém hấp thu B12.

Thiếu axit folic hiếm gặp hơn, do thiếu ăn kéo dài (thiếu đạm động vật, thiếu rau xanh). Ở phụ nữ mang thai do nhu cầu tăng hơn, nên cần bổ sung thêm axit folic, thường được kết hợp trong viên thuốc sắt + axit folic; hoặc các viên thuốc đa sinh tố có tăng cường thêm hàm lượng chất sắt và axit folic. Thuốc được chỉ định dùng mỗi ngày 1 viên kể từ khi biết có thai cho đến 1 tháng sau sinh, đối với tất cả phụ nữ mang thai.

Bệnh thiếu máu do thiếu chất sắt thường gặp nhất: gần 40% phụ nữ có tình trạng thiếu máu do thiếu sắt (do kinh nguyệt kéo dài, ăn uống không đảm bảo), ở phụ nữ mang thai tỉ lệ này cao hơn. Trẻ em đang tuổi phát triển cũng dễ bị thiếu máu do thiếu sắt. Ngoài ra, ở nông thôn thiếu máu do thiếu sắt còn vì một nguyên nhân rất phổ biến là giun móc.

Như vậy khi nghĩ đến bệnh thiếu máu, điều đầu tiên cần xác định xem có phải đúng thiếu máu không, có bị giun móc không. Trong đa số trường hợp thuốc nên dùng là viên sắt, dùng uống, không cần chích; những trường hợp khác cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

BS ĐOÀN VĂN HẢI