Hỏi: Tôi đi siêu âm, bác sĩ cho kết quả nghi là bị gan nhiễm mỡ. Bệnh này có nguy hiểm không? Nên điều trị như thế nào?
(Nguyễn Đình Phúc, phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Gan nhiễm mỡ là một sự tích luỹ chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan hoặc quan sát dưới kính hiển vi thấy nhiều hơn 5% số tế bào gan chứa các hạt mỡ. Trong hầu hết các trường hợp, chất béo ứ đọng chủ yếu là triglyceride, nhưng trong một vài trường hợp thì phospholipids chiếm đa số. Gan bình thường chứa khoảng 5g lipid cho mỗi 100 g trọng lượng của gan. Trong gan nhiễm mỡ, lượng chất béo có thể chiếm đến 50% trọng lượng của gan, trong đó hơn một nửa là các triglyceride.
Gan nhiễm mỡ có thể là một kết quả của rất nhiều bệnh, bao gồm nghiện rượu, các bệnh về chuyển hóa, các rối loạn về dinh dưỡng (đái đường, béo phì), và do sử dụng một số thuốc (tetracycline, corticoide).
Hầu hết các trường hợp gan nhiễm mỡ không có triệu chứng. Chúng thường được phát hiện qua triệu chứng gan to thấy được khi kiểm tra sức khoẻ định kỳ, hoặc qua những bất thường nhẹ ở các chỉ số men gan khi xét nghiệm máu.
Tuy nhiên, gan nhiễm mỡ có thể chỉ biểu hiện với triệu chứng mệt mỏi và cảm giác khó chịu ở vùng bụng trên phải. Với tình trạng gan nhiễm mỡ nặng có thể có triệu chứng vàng da, đau bụng, buồn nôn, ói mửa và gan to nhẹ. Ở những bệnh nhân gan nhiễm mỡ do những nguyên nhân khác nhau thì cũng có kèm theo những triệu chứng toàn thân và những dấu hiệu đặc trưng của những nguyên nhân đó.
Siêu âm (thường được trả lời có hình ảnh echo dày trong nhu mô gan, ‘gan sáng’) có thể phát hiện khoảng 60% tình trạng gan nhiễm mỡ. Sinh thiết gan được chỉ định khi xuất hiện triệu chứng, khi các chỉ số men gan tăng kéo dài trên sáu tháng, hoặc khi thấy cần thiết cho việc chẩn đoán.
Không có thuốc điều trị đặc hiệu nào riêng cho tình trạng gan nhiễm mỡ. Chủ yếu điều trị bệnh nguyên nhân. Chế độ điều trị có thể bao gồm cai nghiện rượu; ngưng dùng các thuốc có nhiều khả năng gây nên gan nhiễm mỡ; kiểm soát các bệnh về chuyển hóa (ví dụ điều trị tốt bệnh tiểu đường); và giảm cân với một chế độ ăn kiêng, ít chất béo đối với những người béo phì.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
