Tháng 3/1965, tại đồi Ông Mưa (thị trấn La Hai, Đồng Xuân) đã diễn ra một trận đánh giữa 3 tổ đặc công thuộc Đại đội 202 với 2 trung đội bảo an địch. Dù công sự của địch rất vững chắc nhưng vẫn bị quân ta đánh sập và tiêu hao hầu hết sinh lực địch.
2 trung đội bảo an địch đóng quân tại đồi Ông Mưa có nhiệm vụ bảo vệ quận La Hai, chặn đường tiếp tế lương thực và các đường dây liên lạc giữa hai huyện Đồng Xuân và Sông Cầu. Công sự của chúng được xây dựng rất kiên cố và chắc chắn: Phía ngoài chúng rào 7 lớp dây kẽm gai. Chúng còn cho đào một hệ thống giao thông hào bao quanh 2 lô cốt. Hơn nữa, do vị trí đồi Ông Mưa nằm kề quận La Hai lại gần trục đường chính nên gây rất nhiều bất lợi cho ta.
Huyện ủy và Huyện đội Đồng Xuân có yêu cầu là phải đánh tiêu diệt đồi Ông Mưa để mở đường liên lạc giữa Sông Cầu, La Hai, Kỳ Lộ và miền tây Phú Yên; đánh uy hiếp quận La Hai nhằm làm cho địch hoang mang và mở rộng vùng giải phóng. Nhiệm vụ đó được Tỉnh đội Phú Yên giao cho Đại đội 202. Đại đội 202 đã cử 15 đồng chí được chia thành 3 tổ do các đồng chí Ủng, Diêm và Hiếu làm tổ trưởng tham gia trận này. Hai tổ do hai đồng chí Diêm và đồng chí Hiếu chỉ huy được giao nhiệm vụ đánh vào lô cốt chính, còn tổ của đồng chí Huỳnh Văn Ủng chỉ huy được giao nhiệm vụ đánh vào lô cốt đầu cầu. Tại lô cốt chính, bọn địch rất ma mãnh khi cho rào thêm một lớp hàng rào dây thép gai thứ 8 để bảo vệ phía trong nên đã gây rất nhiều khó khăn. Hai tổ của đồng chí Diêm và đồng chí Hiếu khi tấn công đã bị địch phản công rất ác liệt. Chính tại điểm này quân ta đã hy sinh 3 đồng chí và bị thương 4 đồng chí. Còn tổ do đồng chí Ủng chỉ huy đã dùng bộc phá kịp thời phá hàng rào bảo vệ trong cùng để xông vào lô cốt, không cho địch kịp trở tay nên chúng đã bị tiêu diệt hầu hết. Thừa thắng, tổ của đồng chí Ủng tiếp tục xông vào theo hệ thống giao thông hào đánh yểm trợ cho hai tổ kia. Địch lớp bị chết lớp chạy vào ẩn nấp trong lô cốt chính. Tại đây, đồng chí Ủng đánh yểm trợ cho đồng chí Cần dùng bộc phá đánh vào ngõ ngách của lô cốt này. Toàn bộ địch ở đây đã bị tiêu diệt, còn lô cốt bị đánh sập hoàn toàn. Sau khi 3 lô cốt ở trên đồi đã bị đánh sập, địch ở các lô cốt dưới đồi đã dùng cối bắn trực tiếp lên đồi làm cho quân ta không rút lui được để đưa thương binh và liệt sĩ ra ngoài. Trong tình thế hết sức gay go, đồng chí Ủng đã dùng khẩu trung liên vừa thu được của địch nã đạn vào khẩu cối của địch buộc nó phải câm họng. Nhờ vậy, địch không dám bắn lên nữa, tạo đường rút lui an toàn cho quân ta.
Trận đánh diễn ra trong khoảng thời gian ngắn nhưng rất gay go quyết liệt. Ta đã tiêu diệt trên 70 tên địch, thu 8 súng các loại trong đó có một trung liên và nhiều quân trang, quân dụng. Trận thắng này có một ý nghĩa hết sức quan trọng, làm cho bọn địch hoang mang tột độ, không dám đóng quân tại đồi Ông Mưa nữa. Nhờ vậy, con đường tiếp tế lương thực và giao liên được bảo đảm cho mãi tận sau này.
HÀ ANH
(Ghi theo lời kể của ông Huỳnh Văn Ủng,
nguyên Đại đội trưởng Đại đội Đặc công 202)
