Theo giấy tờ, ông tên là Phan Thanh, nhưng khi tham gia trong đội du kích, ông được anh em gọi với cái tên dân dã là Bảy Heo. Từ đó, nghe tới Bảy Heo là bọn địch hoảng sợ. Cuộc đời hoạt động cách mạng của ông gắn liền với hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc. Trong suốt thời gian này cũng như sau giải phóng, ông giữ nhiều cương vị chủ chốt của xã An Định như bí thư, chủ tịch, trưởng công an xã, trưởng ban Kinh tài... Hiện nay đã 95 tuổi đời, 65 năm tuổi Đảng, ông Phan Thanh đang sinh sống tại thôn Định Trung 2, xã An Định (Tuy An). Nhiều người nhớ đến ông vì tên tuổi ông gắn liền với nhiều câu chuyện tưởng chừng như huyền thoại. Có một câu chuyện khá thú vị: ông là người dùng rựa đánh hai tên lính Nam Triều Tiên bị thương nặng giữa ban ngày.
Ông Phan Thanh (phải) đang kể chuyện đánh hai tên lính Nam Triều Tiên vào năm 1969 - Ảnh: H.ANH
Khoảng cuối năm 1969, ta phát động diệt ác giữa ban ngày để tiêu diệt một số tên ác ôn khét tiếng gây nhiều bất lợi cho cách mạng và vận động tổ chức thêm 1 cửa khẩu nữa tại Hóc Lá (vùng 2 An Nghiệp) để tiếp nhận lương thực, thực phẩm, thuốc men tiếp tế nuôi quân. Do lưu lượng người dân qua lại cửa khẩu này ngày càng nhiều nên địch đã phát hiện và báo cho lính Nam Triều Tiên biết. Địch đã mở nhiều cuộc càn quét, phục kích để khống chế. Vì vậy, ở đây luôn có một tiểu đội lính Nam Triều Tiên đến phục kích tại giếng ông Rào. Nhiều chiến sĩ cách mạng đã bị địch bắt tại đây trong lúc đang làm nhiệm vụ như đồng chí Trần Kỳ Châu và đồng chí Nguyễn Sành (Ban Kinh tài huyện). Hôm đó, đồng chí Phan Thanh cùng với hai đồng chí khác đi chặt cây tại vùng 2 An Nghiệp là vùng giáp giới với xã An Định để dựng lán trại thì gặp bọn chúng đi càn. Bọn lính Nam Triều Tiên vây bắt 2 người kia nhưng ông Phan Thanh không hề hay biết. Tưởng dễ, chúng tiếp tục cho 2 tên đến áp sát để bắt ông. Hai tên này cũng là dân võ nghệ và được trang bị súng ống đầy đủ nhưng chúng không thể ngờ đã gặp phải “đối thủ” trên cơ. Đồng chí Phan Thanh chỉ có một cây rựa dùng để chặt cây và một trái lựu đạn dắt sau lưng. Trong lúc giằng co, đồng chí Phan Thanh đã dùng rựa chém một tên bị thương và tên này bỏ chạy. “Lúc này, tôi nghĩ là tên còn lại sẽ nổ súng nên đã ôm chặt lấy nó, nếu tên kia nổ súng thì cả hai cùng chết”, ông Thanh nói. Nhưng không như dự đoán, tên kia chạy thục mạng về gọi cho bọn lính đóng tại Hòn Đình. Trong tình thế đó, đồng chí Phan Thanh tiếp tục dùng rựa chém sứt môi, gãy răng tên này. Bọn địch phải tức tốc đưa tên này đi băng bó vết thương rồi rút lui…
Cây rựa dùng để đánh hai tên lính Nam Triều Tiên đang được trưng bày tại Bảo tàng huyện Tuy An - Ảnh: H.ANH
Hoạt động trong vùng địch kiểm soát gắt gao, vào sống ra chết nhiều lần, ông Thanh khẳng định nếu không giỏi võ thì có lẽ ông không còn sống sót đến ngày hôm nay.
Trong quãng thời gian hoạt động cách mạng, ông Phan Thanh là người giữ nhiều cương vị chủ chốt của xã trong nhiều năm. Ông nổi tiếng là người gan dạ lại giỏi võ, bọn giặc đã cố tình bắt sống ông nhiều lần nhưng đều thất bại. Chúng đã treo giải thưởng: nếu ai bắt được Phan Thanh sẽ được thưởng 20.000 đồng (thời điểm này 1.500 đồng mua được 1 lượng vàng). Bọn địch nể sợ ông, người dân xã An Định rất tự hào vì có ông nên đã truyền tụng câu ca mà đến nay nhiều người còn thuộc nằm lòng:
Trên đời chẳng biết sợ ai,
Sợ trong Tư Nóc, sợ ngoài Bảy Heo.
HÀ ANH
